contibízu , nm: contifizu, contipitzu, contipizu, contivígiu, contivizu, contivixu, cuntivígiu Definition incuru, cabu, atentzione in su fàere o tènnere is cosas; cosas de fàere, impreu, cosas de atentzionare, de pentzare, fintzes pistighíngiu, pentzamentu / pònnere, parare c. Synonyms e antonyms atendéncia, atendimentu, contiverju, cunviu, fracongia, impíciu, imprastu, incuru, manígiu, oloidura, pensamentu / cdh. cuntivíciu | ctr. abbandhonu, irbandhonu, iscontipizu, trascura Sentences no est a pompiare su pizu de sa cara in sa fémina, ma sa salude, s'onestade, su contipizu in totu ◊ si no bi at contivizu, su dinari bolat che su fumu ◊ so andhadu cun grandhe contivizu chirchendhe ◊ contivizu apo a tenner de ti amare de cantu mi aggradesses e t'istimo (M.Murenu)◊ est ómine de grandhe contivizu ◊ in sas cosas bi cheret contivizu ◊ para contivígiu chi no si seghet sa soga chi filas!◊ sa maistredha dhue poniat contivixu po inditae is cosas a is piciochedhos 2. canno sa zustissa tocat a s’ispessata in domo tua, macari no apas furatu, carchi cuntipitzu ti assennet semper ◊ cumintzendhe a mancare s'oro candho ancora restait de fraigare su turrione, su zuighe rueit in contivizu mannu chi ndhe perdeit finas su sonnu ◊ fit ponendhe contipizu a sa muzere pro ammaniare su locu ◊ ghirabant a bidha e abbarrabant su secherru, chin su contipizu de torrarent a s'impreu 3. sa mancada de su babbu l'aiat lassadu bàrriu de contivizos ◊ est tribagliendhe e vivindhe in mesu a tantos duros contivizos ◊ su pitzinnu zuchet sa bússia a isticu de milli contipizos Surnames and Proverbs prb: chie at contivizu no dormit Etymon srd. Translations French diligence, soin, tâche English care, task, industry Spanish celo, esmero, encargo Italian diligènza, premura, operosità, incombènza German Fleiß, Eifer, Auftrag.
cumàndhu , nm: cumandu, cumannu Definition su podere de cumandhare, de giare órdines, e fintzes s'órdine o sa cosa chi si cumandhat etotu, fintzes sede de is o de unu cumandhante; faina, mescamente de andhare a unu logu po calecunu bisóngiu, chi si faet po contu de ccn. (po praxere o a pagamentu), cosa chi unu tenet de fàere a contu suo etotu (coment'e cosa chi dha cumandhat su bisóngiu); cosa o chistione chi si tenet de nàrrere a ccn. Synonyms e antonyms cumandamentu, óldine / commissioni, faina, masione, impérciu Idioms csn: mandhare a c., nàrrere unu c.; èssere de bonu a c. = chi fait sa cummissioni, chi ponit menti, chi andhat a su cumandhu chentza istare preghèndhelu meda, chi dhu fait bèni; fàghere unu c. e chentu bisonzos = fai tanti cosas a su própiu tempus; fai su piciochedhu ’e cumandus = tènnere un'impreu de pagu contu, a fàghere cumandhos; èssere a c. anzenu = dipèndhere de is àteros; negare su cumandhu a ccn. = nai ca no a chini pregontat su prexeri de dhi fai una cummissioni Sentences bae e làssami istare, chi no so mancu a cumandhu tou, no! ◊ sa bidha fit semper abannonata dae chie aiat potere e cumannu ◊ sos benes suos siant a cumandhu tou! 2. Chica girat che unu fusu, cosit e isciàcuat e prènciat e fait cumandus ◊ so essidu a fàghere unu cumandhu ◊ su piciochedhu mi faet totu is cumandhos ◊ su pitzinnu est bonu e no negat mai su cumannu a nessunu ◊ a babbu tou nàrali a bènnere a domo ca li cherzo cumandhu! 3. su cristianu vivet segundhu sos cumandhos chi at lassadu Cristos 4. cussu no lu cherzo a teracu, ca no est de bonu a cumandhu ◊ apo àpidu fizos de bonu a cumandhu Etymon srd. Translations French commandement English order Spanish comando, recado Italian comando, incombènza German Befehl, Auftrag.
dobère , nm: dovere, doveri Definition sa cosa chi si depet fàere ca est giusta, sa chi andhat bene, bisòngiat, ca est de fàere, o ca est a óbbrigu; cosa de fàere, cosa de importu, giusta, chi andhat bene e po cussu bolet fata Synonyms e antonyms cumandhu Idioms csn: cumprire a su dovere = fai su doveri; fàghere una cosa a dovere = bene, comente si tocat; dovere de no pòdere transire = de fàghere assolutamente, cumandhu, óbbrigu de no ndhe pòdere fàghere a mancu Sentences custas cosas s'intendheus in dovere de dhas pònnere in iscritu po dhas lassare comment'e errichesa pruschetotu po is giòvonos ◊ nois semus in su dobere nostru ◊ deo como lu saldo in totu e in pertotu e gai cumpro a su dovere ◊ bae a fàghere su dovere! ◊ sa fémina finas chi no est isposada a doveri depit allogai totu! Translations French devoir English duty Spanish deber Italian dovére, incombènza German Pflicht, Verpflichtung.
impérciu , nm: impérgiu, impériu 1, imperju, imperzu, imprégiu Definition cosa o dovere chi unu faet a contu suo o chi àtere dhi giaet a fàere (fintzes po praxere); pane o àteru deasi cun ingaúngiu postu in mesu Synonyms e antonyms cumandhu, impenza, imposta, incumandhíscia, masione Sentences li ant dadu un'impérciu mannu ◊ su pitzinnu no si ammentat de s'imperzu chi li at dadu sa mama ◊ no aiat parentes e nisciunu li faghiat imperjos ◊ tue bae ca tenes impériu de fàere! ◊ Mallena cumintzat s'imperju: Soe bénnia a bíere si nos podies azudare! ◊ andhat a Núgoro a si fàchere imperzos 2. fàghemi un'impérciu cun mele! Etymon ltn. imperium Translations French commission, charge English task Spanish recado Italian commissióne, incombènza German Auftrag.
incumàndha , nf Definition cumandhu, miscione, cosa chi si giaet a fàere a un'àteru; genia de praxere chi si pedit a ccn. Synonyms e antonyms arrecumandítzia, avincu, incumandhíscia / acotzu, incumenda Sentences si andhas a Castedhu pòrtami un'incumandha! ◊ a portai su lati a casifíciu fiat s'incumenda de Giuanni Etymon srd. Translations French charge, commission English errand, commission Spanish encargo, recado Italian incombènza, commissióne German Auftrag.
incumandhíscia, incumandhíssia , nf: incumandítzia Synonyms e antonyms arrecumandítzia / cumandhu, impérciu, incumandha Sentences nara "No!" a s'incumandhíssia de chie ti cheret pagare pro fàghere male! ◊ pro incumandhíssia divina, a totugantos devet dare su perdonu Translations French charge, tâche English commission Spanish recado, encargo Italian incombènza, incàrico German Auftrag.