abarrài , vrb: abbarrae,
abbarrai,
abbarrare,
abbarrari Definition
su istare in su matessi logu, de unu matessi betu, fintzes arrèschere, firmare, e nau de cantidade in su sensu de avantzare, coigiare: a logos abbarrare bolet nàrrere incracare, abbatigare
Synonyms e antonyms
addurae,
afrimai,
aparare,
arreare,
aturai,
imbarare,
rèzere,
stentai
/
avansare 1,
soberare
/
abbaticare,
incalcare
| ctr.
andai
Idioms
csn:
andai, andhare o istare abarra abarra = caminare a su pasa pasa, a su frimma frimma; abbarrare a su chi faghet s'àteru = leare pro bonu o atzetare su chi faghet o cheret s'àteru; abbarrai po perda de fundamentu = abarrai po niali, a pedra ’e cadhigare, a pedra ’e sètzere, pro sempre (nadu a irfutimentu); abbarrai in faci a unu = rispòndhereli, mostraidhi is dentis; abarrai inténdius = abarrai de acórdiu; abbarrai a manus arréndias = istare a manos iscutas, chentza fàghere nudha; abbarrai in parada = frimmàresi pro abbaidare, istare frimmos abbaidendhe; abbarrai a barba asciuta = cun unu prammu de nasu, chentza su chi s'isperaiat; sunfriri de carru abbarrau = andhare de su corpus a pelea, èssere tupados, frimmos de andhare de su corpus; èssiri abarraus (agt.) = che fatos e lassados, che nemmos, èssere chentza intiga peruna
Sentences
abarras innòi o ti ndi andas? ◊ si abbarrades chenamus paris ◊ abarra firmu!, abbarra mudu!, abbarra trancuillu!, abbarra cun Deus! ◊ seu abarrau prexau de custa cosa ◊ si sighit deosi cussu abbarrat istrupiau ◊ candu mi crocu a meigama abarru totu sa noti fúrria fúrria ◊ isse ischit abbarrare a cadhu ◊ de totu cussa cosa no ti at abarrau nudha
2.
l'apo posta bene, cussa cosa, ma no abbarrat ◊ su giuo s'est abarrau in sa pesada ca fut tropu su gàrrigu
3.
in su tempus chi dhi abarrat depit fai custu! ◊ no dhi fut abarrau nudha de su chi iat pigau ◊ ti che as ispéndhiu totu e ses torrau a bidha a ti aprecare, ca assumancus cussu innoghe ti est abbarrau! ◊ chi ti dha papas tui, sa cosa, no ndi abarrat a mimi! ◊ candho ndhe bogat s'ispesa, ite dhi abbarrat?
4.
funt abarraus, in custa bidha, assinuncas podenta fai assumancus calincuna festa po portai genti!
Surnames and Proverbs
prb:
mezus carru annanne chi no carru abbarradu
Translations
French
rester
English
to stay
Spanish
quedarse
Italian
rimanére,
permanére
German
bleiben.
aturài, aturàre , vrb Definition
su istare o abbarrare in su matessi logu o de unu matessi betu o manera
Synonyms e antonyms
abarrai,
addurae,
afrimai,
imbarare
| ctr.
andai,
tocai 1
Sentences
est aturara sola in pratza ◊ depit aturai atentu ◊ po totu su merí est aturada citia ◊ si su trémulu est giagadu meda, aturat pitzigadu in sa tassita (G.Addis)
2.
mi funt aturaus cuatru sodhus
Surnames and Proverbs
prb:
aturai in sa pinta giusta, in sa pinta ereta
Etymon
ctl.
aturar-se
Translations
French
rester
English
to stay
Spanish
quedarse
Italian
restare,
rimanére
German
bleiben.
ifiudàre , vrb: imbiudare,
infiudai,
inviudai Definition
abbarrare chentza pobidhu o chentza pobidha po morte de s’unu o de s’àtera
Synonyms e antonyms
imbatiare,
sciudai,
sviurai
Sentences
apena s'est imbiudau at béndhiu su bestiàmene ◊ mi seo immalaidada meda e fust acanta de t'ifiudare! ◊ s'ómine chi s'ifiudat no torrat prus de giudu ◊ cumenti est chi ti ses infiudada?
Etymon
ctl., spn.
Translations
French
être veuf
English
to be left a widow (er)
Spanish
enviudar
Italian
rimanére védovi
German
verwitwen.
inciassàre , vrb Definition
pònnere o abbarrare istrintu in mesu de duas cosas coment'e istrecandho
Synonyms e antonyms
aggafiare,
incasciae
2.
in sa ruta de su muru so restadu inciassadu tra duos cantones
Etymon
srd.
Translations
French
rester pris,
s'accrocher
English
to get entangled
Spanish
enredarse,
engancharse
Italian
rimanére impigliato
German
verfangen bleiben.