abarrài , vrb: abbarrae,
abbarrai,
abbarrare,
abbarrari Definizione
su istare in su matessi logu, de unu matessi betu, fintzes arrèschere, firmare, e nau de cantidade in su sensu de avantzare, coigiare: a logos abbarrare bolet nàrrere incracare, abbatigare
Sinonimi e contrari
addurae,
afrimai,
aparare,
arreare,
aturai,
imbarare,
rèzere,
stentai
/
avansare 1,
soberare
/
abbaticare,
incalcare
| ctr.
andai
Modi di dire
csn:
andai, andhare o istare abarra abarra = caminare a su pasa pasa, a su frimma frimma; abbarrare a su chi faghet s'àteru = leare pro bonu o atzetare su chi faghet o cheret s'àteru; abbarrai po perda de fundamentu = abarrai po niali, a pedra ’e cadhigare, a pedra ’e sètzere, pro sempre (nadu a irfutimentu); abbarrai in faci a unu = rispòndhereli, mostraidhi is dentis; abarrai inténdius = abarrai de acórdiu; abbarrai a manus arréndias = istare a manos iscutas, chentza fàghere nudha; abbarrai in parada = frimmàresi pro abbaidare, istare frimmos abbaidendhe; abbarrai a barba asciuta = cun unu prammu de nasu, chentza su chi s'isperaiat; sunfriri de carru abbarrau = andhare de su corpus a pelea, èssere tupados, frimmos de andhare de su corpus; èssiri abarraus (agt.) = che fatos e lassados, che nemmos, èssere chentza intiga peruna
Frasi
abarras innòi o ti ndi andas? ◊ si abbarrades chenamus paris ◊ abarra firmu!, abbarra mudu!, abbarra trancuillu!, abbarra cun Deus! ◊ seu abarrau prexau de custa cosa ◊ si sighit deosi cussu abbarrat istrupiau ◊ candu mi crocu a meigama abarru totu sa noti fúrria fúrria ◊ isse ischit abbarrare a cadhu ◊ de totu cussa cosa no ti at abarrau nudha
2.
l'apo posta bene, cussa cosa, ma no abbarrat ◊ su giuo s'est abarrau in sa pesada ca fut tropu su gàrrigu
3.
in su tempus chi dhi abarrat depit fai custu! ◊ no dhi fut abarrau nudha de su chi iat pigau ◊ ti che as ispéndhiu totu e ses torrau a bidha a ti aprecare, ca assumancus cussu innoghe ti est abbarrau! ◊ chi ti dha papas tui, sa cosa, no ndi abarrat a mimi! ◊ candho ndhe bogat s'ispesa, ite dhi abbarrat?
4.
funt abarraus, in custa bidha, assinuncas podenta fai assumancus calincuna festa po portai genti!
Cognomi e Proverbi
prb:
mezus carru annanne chi no carru abbarradu
Traduzioni
Francese
rester
Inglese
to stay
Spagnolo
quedarse
Italiano
rimanére,
permanére
Tedesco
bleiben.
aturài, aturàre , vrb Definizione
su istare o abbarrare in su matessi logu o de unu matessi betu o manera
Sinonimi e contrari
abarrai,
addurae,
afrimai,
imbarare
| ctr.
andai,
tocai 1
Frasi
est aturara sola in pratza ◊ depit aturai atentu ◊ po totu su merí est aturada citia ◊ si su trémulu est giagadu meda, aturat pitzigadu in sa tassita (G.Addis)
2.
mi funt aturaus cuatru sodhus
Cognomi e Proverbi
prb:
aturai in sa pinta giusta, in sa pinta ereta
Etimo
ctl.
aturar-se
Traduzioni
Francese
rester
Inglese
to stay
Spagnolo
quedarse
Italiano
restare,
rimanére
Tedesco
bleiben.
ifiudàre , vrb: imbiudare,
infiudai,
inviudai Definizione
abbarrare chentza pobidhu o chentza pobidha po morte de s’unu o de s’àtera
Sinonimi e contrari
imbatiare,
sciudai,
sviurai
Frasi
apena s'est imbiudau at béndhiu su bestiàmene ◊ mi seo immalaidada meda e fust acanta de t'ifiudare! ◊ s'ómine chi s'ifiudat no torrat prus de giudu ◊ cumenti est chi ti ses infiudada?
Etimo
ctl., spn.
Traduzioni
Francese
être veuf
Inglese
to be left a widow (er)
Spagnolo
enviudar
Italiano
rimanére védovi
Tedesco
verwitwen.
inciassàre , vrb Definizione
pònnere o abbarrare istrintu in mesu de duas cosas coment'e istrecandho
Sinonimi e contrari
aggafiare,
incasciae
2.
in sa ruta de su muru so restadu inciassadu tra duos cantones
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rester pris,
s'accrocher
Inglese
to get entangled
Spagnolo
enredarse,
engancharse
Italiano
rimanére impigliato
Tedesco
verfangen bleiben.