adduràe, addurài, adduràre , vrb Definizione tratènnere, sighire e istare in su matessi logu; istentare, lassare passare tropu tempus Sinonimi e contrari abarrai, afrimai, aturai, imbarare, tratèniri / istentae, tricare | ctr. andai, tocai 1 Frasi addura, no ti che andhes! ◊ pentzat chi su meri addurat a torrai ◊ si adduras drommida e preitosa, a manu tua ti ses iscavendhe pro cantu durat mundhu úmida losa! (Prantaferru) ◊ cudhu si ch'est andhadu e isse s'est adduradu inie ◊ serra: chie est intro addurat intro, chie est fora addurat fora! ◊ addura frimmu! 2. addurat a si ndi arregordai ◊ apu addurau tropu a mi cumbinci Etimo ctl. aturar-se Traduzioni Francese rester, tarder Inglese to stay, to be late Spagnolo tardar, demorar Italiano restare, tardare Tedesco bleiben, aufhalten.

arreàre , vrb Definizione abbarrare in su logu chi unu est, istare firmu; abbarrare ibertandho Sinonimi e contrari abarrai, firmai, tratèniri / abertai, aisetare | ctr. andai Frasi arrea inoghe fintzas a torrare mamma tua! ◊ ello no mi arreo a intèndhere sos machines tuos! ◊ triballendhe tota die, si arreiant solu a si leare unu mossu ◊ su trenu arreiat in donzi contonera pro irbarriare s'ispesa a sos contoneris 2. mama ti at arreatu chin su mànicu cotu ◊ Matzeu li at natu de no l'arreare antes de mesudie ◊ si nch'est andhatu chene arreare resposta Etimo srd. Traduzioni Francese rester Inglese to stay Spagnolo quedar Italiano restare Tedesco bleiben.

aturài, aturàre , vrb Definizione su istare o abbarrare in su matessi logu o de unu matessi betu o manera Sinonimi e contrari abarrai, addurae, afrimai, imbarare | ctr. andai, tocai 1 Frasi est aturara sola in pratza ◊ depit aturai atentu ◊ po totu su merí est aturada citia ◊ si su trémulu est giagadu meda, aturat pitzigadu in sa tassita (G.Addis) 2. mi funt aturaus cuatru sodhus Cognomi e Proverbi prb: aturai in sa pinta giusta, in sa pinta ereta Etimo ctl. aturar-se Traduzioni Francese rester Inglese to stay Spagnolo quedarse Italiano restare, rimanére Tedesco bleiben.

coigiàre , vrb: acogiai, coigliai, coillai, coizari, coizare, cuillai, cuizare Definizione lassare, lassare a s'assegus, a parte de apalas, a una parte, agoa; abbarrare o istare agoa de is àteros in d-unu andhare / coillai úrtimu = abbarrare úrtimu Sinonimi e contrari abarrai, acadiare, acojanare, apaltare, cambare, codiare, cogiai, incoizare, lassai | ctr. pigai, furai Frasi beta unu pagu lestru ca sinono s'isterzu coizat e ti che ruet su late a terra! ◊ est pentzendu a si fai cuillai su civraxu, ca tenit fàmini 2. de su prochedhu no ndhe ant coigiau mancu unu biculedhedhu ◊ no ses mortu ma ti coillant pagus minutus de vida ◊ portanci is cuatru marengus chi ti funt coillaus ◊ si est postu a curri cun totu is fortzas chi dhi coillànt ◊ s'arveghe chi si fut coizada est torrendhe a su cuile 3. mi che sunt furendhe totu in s'ortu: no bi coizant mancu foza, no de si che collire sa cosa! ◊ cussu no coígiat un'ispistoru de casu Etimo srd. Traduzioni Francese laisser ou rester en arrière Inglese to leave, to stay back Spagnolo dejar, quedar atrás Italiano lasciare, accantonare, restare indiètro Tedesco lassen, beiseitelegen, zurückbleiben

firmài , vrb: afrimai, firmare, flimmare, frimai, frimmare Definizione prus che àteru, acabbare su movimentu o unu fàere, arreare; mantènnere o pònnere de no si mòvere, de no sighire a camminare o fàere; tènnere firmesa, mantènnere su foedhu, sa promissa; istare ibertandho, chentza fàere, chentza trebballare Sinonimi e contrari abarrai, addurare, aturai, arrèghere, arremai 1, arressare, imbarare, prèndhere, rèzere | ctr. andai, mòere Modi di dire csn: pònnere su "Frimma!, Firmu!" = ghetai su pretzetu, dare a unu s'intima de si frimmare; firmai sa petza = dàreli unu bullu, còghere unu pagu su tantu de no si guastare; andhare a su frimma frimma = firmendisí de tretu in tretu Frasi candho imbucat a faedhare no si frimmat prus! ◊ in campu fit a frimmare tota die solu ◊ totus si firmant a fuedhai ◊ frimma cue, arguai chi ti moas unu passu! ◊ frimma inoghe cantu isto a torrare! ◊ si ti frimmas a chenare che tenimus cosa chi ti piaghet ◊ frimma ca mànigas cun nois, no ti che andhes como! ◊ s'autobbus andhat a su frimma frimma pro pigare e falare sa zente 2. firma sa gianna! ◊ fit a cadhu fuindhe chentza lu pòdere frimmare!◊ dh'apu firmau in s'arruga po dhu chistionai ◊ frimmabbila cun carchi vite cussa tauledha a sa zannita! 3. si no firmas sa paràula no balet chi promitas!◊ cussu est ómine chi no firmat in peràula Etimo ltn. firmare Traduzioni Francese arrêter, bloquer Inglese to stop Spagnolo parar, fijar, quedar Italiano fermare, sostare, bloccare, fissare, stabilizzare, restare Tedesco anhalten, befestigen, bleiben, standhalten.

imbatiàre , vrb: ingatiare Definizione abbarrare chentza pobidhu o chentza pobidha po sa morte de s’unu o de s’àtera (tempos cumpostos cun aus. èssere e àere) Sinonimi e contrari agatiare, ifiudare, sciudai, sviurai Frasi de candho aiat imbatiadu no li fit mai mancada de manos sa ruca e su fusu ◊ custu li fit capitau apustis chi si fit ingatiaa Etimo srd. Traduzioni Francese être veuf Inglese to be left a widow (er) Spagnolo enviudar Italiano restare védovi Tedesco verwitwen.

«« Cerca di nuovo