adduràe, addurài, adduràre , vrb Definizione
tratènnere, sighire e istare in su matessi logu; istentare, lassare passare tropu tempus
Sinonimi e contrari
abarrai,
afrimai,
aturai,
imbarare,
tratèniri
/
istentae,
tricare
| ctr.
andai,
tocai 1
Frasi
addura, no ti che andhes! ◊ pentzat chi su meri addurat a torrai ◊ si adduras drommida e preitosa, a manu tua ti ses iscavendhe pro cantu durat mundhu úmida losa! (Prantaferru) ◊ cudhu si ch'est andhadu e isse s'est adduradu inie ◊ serra: chie est intro addurat intro, chie est fora addurat fora! ◊ addura frimmu!
2.
addurat a si ndi arregordai ◊ apu addurau tropu a mi cumbinci
Etimo
ctl.
aturar-se
Traduzioni
Francese
rester,
tarder
Inglese
to stay,
to be late
Spagnolo
tardar,
demorar
Italiano
restare,
tardare
Tedesco
bleiben,
aufhalten.
afrenài , vrb: afrenare,
frenae Definizione
abbrandhare, pònnere frenu a calecuna cosa; pònnere su frenu, cricare de firmare unu mezu o animale camminandho
Sinonimi e contrari
arregulai,
infrenai,
medrare,
medrire,
moderai
| ctr.
acadriare,
apretai
Frasi
si est afrenendhe in su màndhigu pro no ingrassare
Traduzioni
Francese
freiner
Inglese
to restrain
Spagnolo
refrenar
Italiano
raffrenare
Tedesco
bremsen,
aufhalten.
atostonàre , vrb Definizione
coment’e fàere su tostau, arrempellu, pruschetotu nau candho unu tirat agoa e no faet su chi depet
Sinonimi e contrari
acolconare,
acorochinare
Frasi
su sero atostonat a si che corcare: su manzanu atostonat a si ndhe pesare! ◊ ti l'apo nadu tantas bias, a fàghere cussa cosa, ma as atostonadu e no l'as fata!
2.
s'intendhet sa boghe afrigida e atostonada de su babbu pro sa fiza morta
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
hésiter,
s'attarder
Inglese
to loiter
Spagnolo
demorarse
Italiano
indugiare,
attardarsi
Tedesco
sich aufhalten.
istallàre 1 , vrb Definizione
andhare a istare in s'istallu, andhare a fàere abbitu, a istare
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
demeurer,
s'établir
Inglese
to live,
to take one's residence to in a place,
to install
Spagnolo
residir,
instalar,
instalar
Italiano
dimorare,
prèndere dimòra,
insediare,
installare
Tedesco
sich aufhalten,
sich niederlassen
istentàe, istentài , vrb: istentare,
stentai Definizione
tratènnere, istare unu tanti de tempus (chi podet èssere fintzes pagu), istare tropu tempus, prus ora de canta ndhe serbit; fàere divertire
Sinonimi e contrari
stenterai,
tratèniri
/
adasiai,
afilusigare,
biltentare,
illesinare,
tricare
| ctr.
andai
/
coitare
Frasi
istentada est sa zente a tribagliare in sas òperas mannas de sa vida ◊ pro m'istentare issas mi daiant de cudha fruta bella ◊ - E meda ti che istentas in bidha? ◊ caliguna bia s'istentiaus a circae nios de curculleos, marapigas, candho non furint agilestros o tzatzallucas
2.
proite as istentadu sendhe acurtzu su cumandhu? ◊ faghindhe custu istentamus ca est cosa inzotosa ◊ si t'istentas meda no bi ndhe agatas, de pane, in butega!
3.
s'annu iat fatu bènnere cantadores a frores po istentare is borrochianos
Etimo
itl.
stentare
Traduzioni
Francese
s'attarder
Inglese
to detain,
to delay
Spagnolo
demorarse
Italiano
trattenére,
indugiare,
tardare,
ritardare
Tedesco
aufhalten,
säumen,
sich verspäten.
stentài , vrb: istentai* Definizione
tratènnere, abbarrare, istare in d-unu logu o faendho calecuna cosa unu tanti de tempus (chi prus che àteru est meda o tropu cunforma a su bisóngiu, ma podet èssere fintzes pagu nau in su sensu de istare)
Sinonimi e contrari
adasiai,
afilusigare,
biltentare,
tricare
/
tratèniri
| ctr.
coitare
Frasi
bai, cica is pegus e no ti stentis furriotendi! ◊ seus torraus puru: no fut cosa de si stentai!
2.
mi seu stentau una mes'oredha ca tenemu pressi ◊ stentadí, abarra cun mei! ◊ stentissidha ancora, gopai! ◊ su mundu istat narendi chi mi stentas debbadas ◊ no est lómpiu ancora: si depit èssiri stentau in su trabballu
Traduzioni
Francese
hésiter,
s'attarder
Inglese
to delay
Spagnolo
tardar detenerse
Italiano
indugiare,
trattenére,
trattenersi
Tedesco
aufhalten,
sich aufhalten.
tratèniri, tratènnere, tratènniri , vrb Definizione
istare, ibertare unu tanti de tempus; fàere abbarrare, fàere ibertare; fintzes ostènnere, transire o fàere a mancu de fàere una cosa / pps. tratesu, traténniu; tratenni su respiru = abbarrare unu pagu chentza torrare àlidu
Sinonimi e contrari
addurae,
arreare,
illesinare,
istentae
| ctr.
andai
Frasi
si tratenit su tanti chi serbit po fai sa cosa ◊ no mi tratenzo ca tenzo presse ◊ in sa posta bi aiat zente e apo tratesu ◊ so andhendhe, no poto tratènnere ◊ apo tratesu a ti rispòndhere pro t'iscríere in poesia ◊ si est traténniu fintzas a tardu ma no bidiat s'ora de si ndi andai ◊ e meda che tratenes in bidha?◊ tratenedesi, fostè, tziu Antiogu!
2.
mi ant tratesu in domo de Fulanu: pro cussu no so torradu luego ◊ toca, trateni is assuconis!
3.
no isciu cumenti mi seu poderau de dh'ai aferrau… Mi seu traténniu ca fiaus in logu beneditu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rester,
entretenir
Inglese
to hold,
to keep oneself,
to engage
Spagnolo
quedarse,
retener
Italiano
trattenérsi,
trattenére,
intrattenére
Tedesco
bleiben,
aufhalten,
unterhalten.