apretàe, apretài , vrb: apretare 2,
apretari Definition
pònnere in apretu, in dificurtade manna, pònnere presse, essire o fàere prus càdriu, prus fruscu; rfl. caminare prus impresse, istirare su passu camminandho
Synonyms e antonyms
acadriare,
apressurai,
apretonare,
trotinare
Idioms
csn:
apretare una cosa a… (a sole, a fogu, a chíngia, e gai) = fàghere dannu a sa cosa cun su sole, cun su fogu, sa chíngia a tropu; apretare sa màchina = fàghere andhare prus lestra
Sentences
sighint sas agonias a apretare ◊ su sole apretaiat sa campagna chena piedade ◊ bae a sa friscura, ca a tardu ti apretat su sole! ◊ a su malàidu li at apretadu su male ◊ in cussu logu mergiani apretat e no fait a fidai is angionis
2.
is fillus megant de dh'apretai a comporai su tratori ◊ su guvernu cheret apretadu chi muntenzat sas promissas ◊ si apretesint de sighire sa volontade sua ◊ si ti apretat su fritu cugúzadi! ◊ candu mi apretat su fàmini papu ◊ l'est apretandhe su sonnu ◊ su bentu est apretendhe ◊ est comintzendhe a pròere: si apretat abberimus su paracu
3.
a sa padedha abbàssiali su fogu, no l'apretet ca si atacat
4.
cudhu si apretat e aciapat su cani
Etymon
spn.
Translations
French
presser
English
to chase closely
Spanish
apretar
Italian
incalzare,
mèttere frétta a qlc.,
intensificare qlcs
German
jdn zur Eile antreiben,
sich beeilen.
prèssa 1 , nf, nm: presse,
pressi Definition
bisóngiu de acoitare, de no istentare, de no pèrdere tempus, manera de fàere a sa lestra, in paga ora, fintzes pentzamentu, idea o ispédhiu de fàere lestros, de coitare / min. pressixedha, nau mescamente in su sensu de p. manna, meda, tropu
Synonyms e antonyms
acaloramentu,
acoitamentu,
coidade
/
cdh. prissichina,
ttrs. imprissamentu
Idioms
csn:
leàresi p. = tènnere presse; de pressi, in presse (debressi, impresse), in presses = deretu, coitendhe; èssere impresse = impressidu, tènnere coidadu meda, faghindhe a sa lestra; pònnere p. a unu = apretare, dimandhare de o obbrigàrelu a fàghere lestru, coitendhe, luego; a presse = de innòi a unu pagu, chentza istentare, luegus; pressis pressis = de inoghe a un'iscuta, de inoghe a pagu
Sentences
tenzo presse de arare ca sinono sa terra si che intostat ◊ aisti presse e ti ndhe ses andhadu ◊ eh, una pressixedha chi tenit!…◊ no ti pighit su pressi! ◊ za no ti bochit sa presse, a tie, irmasionadu! ◊ Pepe, sa presse la deves lassare: no podes sendhe topu andhare a fua! (R.Marras)◊ ti at a bociri sa pressi… paris unu tostoinu trebiu! ◊ dèu no pòngiu pressi ◊ pòneli presse, ca sinono si la leat a lecuancas! ◊ don Moritu puru già podet fàghere piús in pressa! ◊ bae, si tenes presse coladiche!
2.
a presse tocat a binnennare ca sa ua est cota ◊ faghe impresse, che si mai ndhe apas fatu! ◊ mancari impresse sia, un'iscuta mi apo a sere
Surnames and Proverbs
prb:
chini errat po sa pressi si pentit bèni addàsiu
Etymon
ltn.
presse
Translations
French
hâte
English
hurry
Spanish
prisa
Italian
frétta
German
Eile.
remínu , nm: riminu Definition
genia de ibertu, lestresa, coidau chi si ponet po fàere sa cosa, a bortas fintzes tropu
Synonyms e antonyms
coidade,
coidu,
impenza,
oloidura,
pressi,
tarea
/
furighedha
Etymon
srd.
Translations
French
hâte,
sollicitude,
zèle
English
care,
engagement
Spanish
prisa,
urgencia,
cuidado
Italian
premura,
sollecitùdine,
impégno
German
Eile,
Raschheit,
Eifer.