Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

dúmida , nf: dúmmida Definition muina, sonu coment'e de cosa chi girat fúlia, nau pruschetotu de sa bardúfola, ma fintzes su fragassu de su fogu abbruxandho a fràmmula meda, zúmiu de bentu, de muscone Synonyms e antonyms drínnida, zúmiu Sentences est tenendhe su focu a dúmidas de frama (G.Piga)◊ sas chícheras, chicherandhe a totu dúmida, irmedhighinabant a totus, zente e boes ◊ su bentu a dúmmida pilisat montes, badhes, chelu e mare Etymon srd. Translations French tournoiement, crépitement English crackilng Spanish trino, estallido, chisporroteo Italian prillo, crepitìo German Schwirren, Geknister.

tracàda , nf Definition su tracare; fintzes s'isperrada chi si faet in sa linna candho tracat Synonyms e antonyms tzacarrada / afilada, isperrada, tzacadura Etymon srd. Translations French crépitation English crackling Spanish chasquido Italian crepitazióne German Geknister.

trachédhu , nm: traghedhu, tróchedhu Definition su trachedhare; sonu coment'e de cosa àrrida e tostada segandho / t. de dentes = tzàcurru fatu a dentes faendho mòvere is barras a dentes sidhias Synonyms e antonyms istrachidhadura, rúmulu, tràchida, trachidada, tzacarrada, tzacàrridu Sentences unu corbu a trachedhu mi che ischidat de irbotu ◊ sont mannicanne tzuculate a tróchedhu ◊ de meriadorzu movet su masone in paschimenta, a lucore de luna in s'istula a gramuzu e a trachedhu ◊ su pane de fresa àrridu si mànigat a traghedhu ◊ candho sas berbeghes remuzant ossu de olia s'intendhent a traghedhu 2. Elias si aiat intesu sa carena artudhada e si fit torrau a sèdere a trachedhu de dentes (S.Spiggia)◊ in sa mandra s'intendhet sa robba gramuzandhe a trachedhu de barras Etymon srd. Translations French crépitement English creaking Spanish estallido, chisporroteo, crepitación Italian crepitìo, stridóre, scròcchio German Geknister.

tràchida , nf: tràchita, tràxida Definition genia de sonu de linna isperrandho, de cosa àrrida segandho, linna frisca cun fògia abbruxandho Synonyms e antonyms trachedhada, trachedhu, trachidada, tzacarrada Sentences a tràchitas fachent sas dentes, sos tronos, su fogu ◊ no s'intendhet de sa gherra sas tràchidas de fogu totu in tundhu ◊ si est intesa sa tràchida de sos ossos ◊ est sensada sa tràchida de sa trébbia ◊ in piata bi sunt sos ballos a tràchida Etymon srd. Translations French crépitement English rattle Spanish chasquido, chisporroteo, crujido Italian scricchiolìo, crepitìo German Geknarre, Geknister.

trachidàda , nf: traghidada Definition su trachidare Synonyms e antonyms intronnu, isbómbiu, istrachidhadura, tràchida, trechetada, tzacarrada Etymon srd. Translations French crépitement English crash Spanish crepitación Italian crepitìo, fragóre German Geknister, Getöse.

tzacarèdha , nf: itzacarredha, tzacarredha 1 Definition tzàcurru sighiu; furriadòrgia, arrana de canna, genia de aina po sonare in chida santa, o fintzes una genia de matraca fata cun tres tauledhas chi faent sonu iscudendhosi apare e fintzes su tzàcurru etotu; pipiriolu, pitariolu de canna de fenu; canna isperrada chi is bingiateris faiant tzacurrare po isciuliare is pigiones; aligusta pitica; genia de àghina niedha / èssiri una tz. = nau de ccn., abbarrare sèmpere foedhandho, a barra posta Synonyms e antonyms stóchidu, trachedhu, tzacàrridu / straciarana, tzaculitas 1 / tzacaredhu, tzacarradore Sentences portàt is ogus giai allugerraus de su fogu arrabiosu de is fosilis e in is origas sa tzacarredha de sa mitràglia 2. comenti a castiadori fiat bellu: cun sa tzacarredha in manu fadiat su fúrria fúrria in mesu de is giualis e su pilloni passàt atesu ◊ mi at lassau sa tzacarredha po agordai sa bíngia Scientific Terminology sjl, crx Etymon srd. Translations French crépitement, petite langouste English rattle, small lobster Spanish estallido, pequeña langosta Italian crepitìo, aragostèlla German Geknister, Heuschreckenkrebs.

tzacàrridu , nm: tzacarru, tzàcurru Definition su tzacarrai, sonu o tzàcurru a sa sighia coment'e de cosa àrrida o chídrina segandho, abbruxandho, fintzes traghedhu o tzàcurru de dentes Synonyms e antonyms isbómbiu, isbomborada, trachedhu, trachidada, tzacariu, tzacarrada, tzacarredha 1, tzancurru Sentences si pesànt is trumbutus pariant tzacàrridus de linna frisca passionendu po fogu ◊ a candu intendeus custu tzacarru mannu pariat tronu ◊ s'intendit su tzacàrridu de s'erba chi tenit a pampa ◊ a mimmi mi pigat a tzàcurru de barras Etymon srd. Translations French crépitement, éclatement, fracas English crackling, burst, rumble Spanish crepitación, estallido Italian crepitìo, scòppio, fragóre German Geknister, Bersten, Knall.

tzàchida , nf, nm: ciàchidu, tàchida, tzàchidu, tzàchiru Definition genia de sonu a cropu o de moida puru, forte, sighia Synonyms e antonyms ciacu, iscópiu, itzàchidu, tracada, tzacarrada, tzacàrridu, tzàcurru, tzóchida, tzocu Idioms csn: tzàchida de dentes = traghedhu; tzàchidu de tronu = sciarrocada, traghidada; tzàchida de tonca = càntigu o boghe de tonca Sentences intendemu su tzàchidu de is ferrus acomenti fiast pudendi su sarmentu ◊ s'intendiat su tzàchidu de is ferrus de is cuadhus chi atobiamus ◊ apu inténdiu unu tzàchidu a is ossus ◊ s'intendit su tzàchidu de is bombas ◊ su tzàchidu de is tronus fait tremi is murus Etymon srd. Translations French éclatement, craquement English boom, creaking Spanish estallido, chasquido Italian scòppio, scricchiolìo German Bersten, Geknister.