Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

códia , nf Definition una genia de resídiu, cosa chi si coígiat, chi si lassat acoa, ma nau prus che àteru in su sensu de cosa chi unu, cun malítzia, no narat o no bolet nàrrere po pigare s'àteru a trampa, o fintzes improdhu in su trebballu, cosa fata male; dhu narant fintzes a su dimóniu Synonyms e antonyms cóntia, magna, rusa, trampa / demóniu, coedhu Idioms csn: èssere a códias = tirai acoa, a longas, istare a úrtimu; àere códias = èssiri malu, trasseri; èssere, istare a borta códia = comente e oretendhe pro fàghere male a ccn.; torrare a borta códia = torrare in àteru mamentu a unu logu, a s'acua, pro bi fàghere dannu, a ndhe furare cosa, e gai; sighire sas códias a unu = agatàreli e bogarendheli sas iscusas, sas mendheas, sas trassas chi chircat de cuare, connòschere sas intessiones pagu bonas chi tenet; fàghere códias che a su matzone = zúghere filedhos che a su grodhe Sentences peri su babbu at bufonau su fizu prus mannu ca fit galu a códias a si cojubare ◊ in su traballu fint a códias ca su tempus si fit iscontzu 2. si no est istirau a minore, s'ómine torrat a risu, sa gana li sichit sas códias ◊ cussu si no bi lassat sa códia, in su tribàgliu, no est cuntentu!…◊ lassa sas códias e faghe sa cosa comente tocat! ◊ sa veridade no la càmbias cun sas códias, no! Surnames and Proverbs smb: Codias Etymon srd. Translations French prétexte, duperie, ruse English pretext Spanish reticencia Italian astùzia, pretèsto, gherminèlla German List, Ausrede.

estremagiógu , nm Definition cosa chi si cuncordat o trassat po pigare o bínchere a ingannu a ccn. Synonyms e antonyms abberintu, cadràbula, cumpoltura, imbovu, ingànniu, tràglia, tramòglia, trampa, trapassa, transa, trastamèngia, treta, troga Etymon itl. Translations French stratagème English stratagem Spanish estratagema, ardid Italian stratagèmma, intrallazzo German List, Rank.

inghénia , nf Definition cosa chi si faet cun trassa, a ingannia Synonyms e antonyms afrascu, cumpoltura, estremagiogu, imbodhicu, imbovu, imbusta, ingànniu, scapadóriu, trampa, troga Sentences fint tempos de abbolotos e de inghénias chentza cabu perunu (G.Fiori)◊ siat acabbada s'inghénia! Etymon spn. ingenio Translations French subterfuge, duperie English trick Spanish embrollo Italian sotterfùgio, imbròglio German List, Betrug.

irbírgu , nm: irvirgu Definition cosa chi si faet unu pagu a ingéniu e a ingannu, a bisura de iscusa / imbentare, bocare irbirgos = bogare iscusas Synonyms e antonyms estremagiogu, imbentu, ispediente, trastamèngia, troca Sentences carchi irbirgu tocat puru de bocare pro campare ◊ sos ricos irfundhaos no ischint s'irbirgu de bocare ◊ sa sorte bocat irbirgos de cada zenia ◊ ant bocau a campu milli irbirgos pro rèndhere sa bida prus a códomu ◊ su traballu de s'onorèvole fit fàtzile: bastabat de bocare s'irbirgu de si mantènnere sa cadira ◊ l'at collonau chin d-un'irbirgu ◊ at contau sa beridade ca no podiat imbentare carchi irbirgu Translations French stratagème, subterfuge, expédient English stratagem Spanish escapatoria Italian stratagèmma, sotterfùgio, espediènte German List, Kniff.

pinníca, pínnica , nf: pinnicra, pinniga, pínniga, prinniga Definition genia de addopiadura chi si faet de calecuna cosa a pígiu (es. orrobba, paperi) o chi faet a tròchere, e sa síngia puru chi abbarrat (fintzes in sa pedhe: es. in sa manu, bene ladinas in sa pranta); crispa, piega fata apostadamente, pigione o gaja pitica e a cracu chi si faet de longu a una gunnedha o àteru bestimentu; in cobertantza, manera de fàere pagu límpia, unu pagu a ingannu, faendho a crèdere una cosa po un'àtera, a trassa / portai pinnicas che su centubilloni = zúghere filedhos, èssere totu trassas Synonyms e antonyms igrispa, incorta, incrispa, intavella, ispunza, pígia 1, pizigone, tabella, tzimpíniga / astrúscia, filedhos, malíscia, transa Sentences zughet sa cara totu pínnigas ◊ cussu no bolit pinnicas in sa brenti, e papat! 2. cussu portat pinnicas prus de su tiau ◊ cussu portat pinnigas prus de su centubigionis! ◊ ti nd'isciollu is pinnicas, si pigu su bastoni! Etymon srd. Translations French pli, ride, astuce, subterfuge (fig.) English fold, trick Spanish pliegue, ardid Italian pièga, astùzia, sotterfùgio German Falte, List, Ränke.

trastamèngia , nf, nm: trestamméngiu Synonyms e antonyms estremagiogu, irbirgu, treta / cdh. trastacemu Sentences ndi fiat essiu de presoni po una trastamèngia de s'abbogau 2. a su pipiu dhi fait su chirighitu a croxu de pei po fai trestammèngius e arrí a iscracaxus (Fr.Onnis) Etymon itl. Translations French stratagème English stratagem Spanish estratagema Italian stratagèmma German List.