códia , nf Definizione una genia de resídiu, cosa chi si coígiat, chi si lassat acoa, ma nau prus che àteru in su sensu de cosa chi unu, cun malítzia, no narat o no bolet nàrrere po pigare s'àteru a trampa, o fintzes improdhu in su trebballu, cosa fata male; dhu narant fintzes a su dimóniu Sinonimi e contrari cóntia, magna, rusa, trampa / demóniu, coedhu Modi di dire csn: èssere a códias = tirai acoa, a longas, istare a úrtimu; àere códias = èssiri malu, trasseri; èssere, istare a borta códia = comente e oretendhe pro fàghere male a ccn.; torrare a borta códia = torrare in àteru mamentu a unu logu, a s'acua, pro bi fàghere dannu, a ndhe furare cosa, e gai; sighire sas códias a unu = agatàreli e bogarendheli sas iscusas, sas mendheas, sas trassas chi chircat de cuare, connòschere sas intessiones pagu bonas chi tenet; fàghere códias che a su matzone = zúghere filedhos che a su grodhe Frasi peri su babbu at bufonau su fizu prus mannu ca fit galu a códias a si cojubare ◊ in su traballu fint a códias ca su tempus si fit iscontzu 2. si no est istirau a minore, s'ómine torrat a risu, sa gana li sichit sas códias ◊ cussu si no bi lassat sa códia, in su tribàgliu, no est cuntentu!…◊ lassa sas códias e faghe sa cosa comente tocat! ◊ sa veridade no la càmbias cun sas códias, no! Cognomi e Proverbi smb: Codias Etimo srd. Traduzioni Francese prétexte, duperie, ruse Inglese pretext Spagnolo reticencia Italiano astùzia, pretèsto, gherminèlla Tedesco List, Ausrede.

estremagiógu , nm Definizione cosa chi si cuncordat o trassat po pigare o bínchere a ingannu a ccn. Sinonimi e contrari abberintu, cadràbula, cumpoltura, imbovu, ingànniu, tràglia, tramòglia, trampa, trapassa, transa, trastamèngia, treta, troga Etimo itl. Traduzioni Francese stratagème Inglese stratagem Spagnolo estratagema, ardid Italiano stratagèmma, intrallazzo Tedesco List, Rank.

inghénia , nf Definizione cosa chi si faet cun trassa, a ingannia Sinonimi e contrari afrascu, cumpoltura, estremagiogu, imbodhicu, imbovu, imbusta, ingànniu, scapadóriu, trampa, troga Frasi fint tempos de abbolotos e de inghénias chentza cabu perunu (G.Fiori)◊ siat acabbada s'inghénia! Etimo spn. ingenio Traduzioni Francese subterfuge, duperie Inglese trick Spagnolo embrollo Italiano sotterfùgio, imbròglio Tedesco List, Betrug.

irbírgu , nm: irvirgu Definizione cosa chi si faet unu pagu a ingéniu e a ingannu, a bisura de iscusa / imbentare, bocare irbirgos = bogare iscusas Sinonimi e contrari estremagiogu, imbentu, ispediente, trastamèngia, troca Frasi carchi irbirgu tocat puru de bocare pro campare ◊ sos ricos irfundhaos no ischint s'irbirgu de bocare ◊ sa sorte bocat irbirgos de cada zenia ◊ ant bocau a campu milli irbirgos pro rèndhere sa bida prus a códomu ◊ su traballu de s'onorèvole fit fàtzile: bastabat de bocare s'irbirgu de si mantènnere sa cadira ◊ l'at collonau chin d-un'irbirgu ◊ at contau sa beridade ca no podiat imbentare carchi irbirgu Traduzioni Francese stratagème, subterfuge, expédient Inglese stratagem Spagnolo escapatoria Italiano stratagèmma, sotterfùgio, espediènte Tedesco List, Kniff.

pinníca, pínnica , nf: pinnicra, pinniga, pínniga, prinniga Definizione genia de addopiadura chi si faet de calecuna cosa a pígiu (es. orrobba, paperi) o chi faet a tròchere, e sa síngia puru chi abbarrat (fintzes in sa pedhe: es. in sa manu, bene ladinas in sa pranta); crispa, piega fata apostadamente, pigione o gaja pitica e a cracu chi si faet de longu a una gunnedha o àteru bestimentu; in cobertantza, manera de fàere pagu límpia, unu pagu a ingannu, faendho a crèdere una cosa po un'àtera, a trassa / portai pinnicas che su centubilloni = zúghere filedhos, èssere totu trassas Sinonimi e contrari igrispa, incorta, incrispa, intavella, ispunza, pígia 1, pizigone, tabella, tzimpíniga / astrúscia, filedhos, malíscia, transa Frasi zughet sa cara totu pínnigas ◊ cussu no bolit pinnicas in sa brenti, e papat! 2. cussu portat pinnicas prus de su tiau ◊ cussu portat pinnigas prus de su centubigionis! ◊ ti nd'isciollu is pinnicas, si pigu su bastoni! Etimo srd. Traduzioni Francese pli, ride, astuce, subterfuge (fig.) Inglese fold, trick Spagnolo pliegue, ardid Italiano pièga, astùzia, sotterfùgio Tedesco Falte, List, Ränke.

trastamèngia , nf, nm: trestamméngiu Sinonimi e contrari estremagiogu, irbirgu, treta / cdh. trastacemu Frasi ndi fiat essiu de presoni po una trastamèngia de s'abbogau 2. a su pipiu dhi fait su chirighitu a croxu de pei po fai trestammèngius e arrí a iscracaxus (Fr.Onnis) Etimo itl. Traduzioni Francese stratagème Inglese stratagem Spagnolo estratagema Italiano stratagèmma Tedesco List.

«« Cerca di nuovo