alluinaméntu , nm Definizione su alluinare, su bíere una cosa po un'àtera unu pagu coment'e intzurpaos Sinonimi e contrari alluinu, illughinadura, illúghinu Frasi ma est própiu aici, su chi seu biendi, o est totu un'alluinamentu? Etimo srd. Traduzioni Francese éblouissement, manigance Inglese dazzling, trick Spagnolo deslumbramiento Italiano abbagliaménto, raggiro Tedesco Blendung, Betrug.

ancàda , nf: ancara Definizione coment'e posta de sa camba po fàere orrúere a unu, nau in su sensu de fàere calecuna cosa chi no andhat bene, atzione de piciochedhu malu fata, si no própriu po su malu, chentza pentzare a su male chi ndhe podet bènnere / dh'eus fata s'ancara!… = a l'amus fatu s'inzertu!…, male pro nois est istadu!, aus ibballiau Sinonimi e contrari aconcada, piciocada, pitzinnada Frasi ita chi iast fatu s'ancara de dh'isposai, nd'iast a portai de corrus!…◊ ge dh'eus fata s'ancara cojendusidha!…◊ no mi netzas ca as fatu cuss'ancada, de àere pérdiu su dinare! Etimo srd. Traduzioni Francese gaminerie Inglese childish trick Spagnolo chiquillada Italiano ragazzata Tedesco Kinderei.

briconàda , nf Definizione atzione de arga de muntonàrgiu, de gente farabbuta Sinonimi e contrari arrantzada Traduzioni Francese coquinerie, friponnerie Inglese roguish trick Spagnolo cochinada, guarrada Italiano bricconata Tedesco Gaunerei.

brugliàre , vrb: brullai, brullare, brullari, burlai, burlare, burulare Definizione nàrrere o fàere brullas, pigare a brullas, siat po erríere e siat, fintzes, po nàrrere calecuna cosa chi si tenet duritu a nàrrere Sinonimi e contrari bufonai, brulletare, chestiare, ciascare, ischeltiare Modi di dire csn: brulla brullendhe… s'ogru boghendhe = fàghere brullas chi ofendhent, chi faghent dannu; b. a unu = leàrelu a brullas pro l'allegrare, pro lu fàghere a ríere, pro l'istraviare candho est tropu orioladu; cun santos e cun macos no cheret chi si bi brullet = is santus ca meressint arrispetu, is macus ca no cumprendint Frasi cun su tiau no boit a brullai! ◊ torraiant a su rivu ridenne e brullànnesi ◊ invece de ti ndhe burulare, míntemi in parte de sos milliones! ◊ cun macus e cun santus no fait a brullai ◊ no mi brulles ca ndhe apo pagu gana! ◊ issu fut ferenau, ma is amigos no dhu lassànt un'iscuta chentza dhu brullare Traduzioni Francese railler, plaisanter Inglese to play a trick Spagnolo bromear Italiano burlare Tedesco verspotten, aufziehen.

ciacotài, ciacotàre , vrb: tzacotare Definizione istare a ciacotos, pigandho a befa, a brulla a ccn., foedhare tanti po istare a chistionu Sinonimi e contrari befai, bufonai, ciascare, ciascotare Frasi divertide ballendhe e ciacotendhe totu umpare Etimo spn. chacotear Traduzioni Francese railler Inglese to play a trick Spagnolo mofar Italiano burlare Tedesco verspotten.

frandhígu , nf, nm: frandiga, fràndigu, frandigu, frànnigu Definizione cosa chi si narat o si faet a s'àteru pigandhodhu cun delicadesa, coment'e ammostandhodhi amore (fintzes si no sèmpere po su bonu) Sinonimi e contrari acasàgiu, cocoilledha, frandigadura, improsu, inzamu, losinga | ctr. ameletzu, amminetu, meneta Frasi fiant po issa denghis e frandigas a totu fai (R.Spissu)◊ no mi ndi andu sentza de su dinai chi mi depit: no mi ndi fatzu nudha de is frandigus suus! ◊ fustei est sempri cun custus frandigus de… cú! ◊ luegus curriat fendimí frandigu, si trantzemu is passus fiat avatu miu ◊ a issu ni frandigus ni amaletzus fiant arrenéscius a nci dhu scadhiai (F.Carlini) Cognomi e Proverbi prb: mellus su strúlliu de sa mama chi no su frandigu allenu Etimo srd. Traduzioni Francese flatterie, manigance Inglese blandishment, trick Spagnolo lisonja, embaucamiento Italiano lusinga, blandìzie, raggiro Tedesco Verlockung, Hintergehung.

futíre, futíri , vrb Sinonimi e contrari cadhicare, codhai, fútere*, zúchere / ingannai 2. tzertos istudiados bi sunt pro futire leges e cristianos! ◊ chi sa muzere lu fit futendhe fit in buca de totu sa bidha: ma cun chie? ◊ servint in dogni tempus su potente futendhe chena iscrúpulos sa zente Traduzioni Francese embobiner, foutre Inglese to fuck, to trick Spagnolo joder Italiano raggirare, fóttere Tedesco bumsen, betrügen.

imbalaucàre , vrb Definizione pigare a trampa, a ingannia Sinonimi e contrari abbovai, abbuvonare, coglionai, imbovai, imbreculai, improsae, incapiare, ingiomare Etimo srd. Traduzioni Francese embobiner Inglese to trick Spagnolo engatusar, embelecar Italiano abbindolare Tedesco betrügen.

imbentória , nf Sinonimi e contrari abbisu 1, imbentu Frasi custa est s'úrtima imbentória a fragu de autonomia (A.Cannas) Traduzioni Francese idée, trouvaille Inglese trick Spagnolo invento, idea genial, expediente Italiano trovata Tedesco guter Einfall.

imbústa , nf Definizione cosa chi si faet o chi si narat a ingannu Sinonimi e contrari abberintu, camorra, farrassa, imbovu, impastufu, ingànniu, inghénia, inzamu, troga Frasi bos ant proadu s'imbrollu e s'imbusta: ite bregunza no bos paret custa in cudhos logos chi l'ant a ischire! (B.Sulis) Traduzioni Francese duperie, manigance Inglese deception, trick Spagnolo embuste Italiano raggiro, inganno Tedesco Betrug.

inghénia , nf Definizione cosa chi si faet cun trassa, a ingannia Sinonimi e contrari afrascu, cumpoltura, estremagiogu, imbodhicu, imbovu, imbusta, ingànniu, scapadóriu, trampa, troga Frasi fint tempos de abbolotos e de inghénias chentza cabu perunu (G.Fiori)◊ siat acabbada s'inghénia! Etimo spn. ingenio Traduzioni Francese subterfuge, duperie Inglese trick Spagnolo embrollo Italiano sotterfùgio, imbròglio Tedesco List, Betrug.

inghiràre , vrb: inghiriare, ingiriai, irghiriare Definizione pònnere in mesu una cosa o a unu (fintzes po dhu cassare, po dhu bínchere de ccn. manera) o istare a inghíriu, passare a inghíriu; fàere su giru, passare de un'àtera parte po lòmpere a unu tretu, a unu logu; abbarrare andhandho e torrandho, in giru, po bíere, o fintzes perdendho tempus Sinonimi e contrari acircai, afurriare, arrodeare, incircai, mobietai, vorriare, zirare / aggrucare, atraessare, inghiriotare Frasi falat sa néula de sa sorte inghirandhe sas élighes ◊ sa tràbila de s'impinnu l'at fata inghiriare a intundhu de sa créjia ◊ burrincu est abbituau a ingiriai in sa mola ◊ si ant inghiradu a nois in mesu ◊ sa famíllia s'inghiriabat su focu ◊ los at inghiriados su fogu, azummai che los aiat brusiados in mesu ◊ si l'ant inghiriadu fintzas chi che l'ant cumbintu ◊ fit fachendhe carchi zestru chin sas manos irghiriandhe a fúrriu de su fochile ◊ sos carabbineris l'ant inghiriadu e tentu ◊ soe afrebbada: mi depet èssere inghiriandhe s'ifruéntzia!◊ a s'impudhile nos fit inghiriandhe su sonnu 2. bae e inghíria ca inoghe no faghet a colare! ◊ sa carrela fit irfossada, no faghiat a colare e semus inghiriados de s'àtera bandha 3. in su monte ant cumintzau a inghiriare pro godire s'àghera frisca ◊ a su síndhigu li ant fatu inghiriare totu s'iscola noa ◊ su logu inghiriadilu totu a bídere si est bonu d'erba! ◊ ite ses inghiriendhe ancora inoghe e no andhas a su cumandhu?! ◊ bi lis namus e mutu: abbite istamus inghiriendhe?! 4. gei ndi at a portai de àngius ingiriaus, cussu, candu at a morri!… Etimo srd. Traduzioni Francese entourer, faire le tour Inglese to surround, to trick, to do one's rounds, to search Spagnolo rodear Italiano circondare, attorniare, contornare, circüire, fare il giro, perlustrare Tedesco umgeben, umringen, umgarnen, umlaufen, absuchen.

pinníca, pínnica , nf: pinnicra, pinniga, pínniga, prinniga Definizione genia de addopiadura chi si faet de calecuna cosa a pígiu (es. orrobba, paperi) o chi faet a tròchere, e sa síngia puru chi abbarrat (fintzes in sa pedhe: es. in sa manu, bene ladinas in sa pranta); crispa, piega fata apostadamente, pigione o gaja pitica e a cracu chi si faet de longu a una gunnedha o àteru bestimentu; in cobertantza, manera de fàere pagu límpia, unu pagu a ingannu, faendho a crèdere una cosa po un'àtera, a trassa / portai pinnicas che su centubilloni = zúghere filedhos, èssere totu trassas Sinonimi e contrari igrispa, incorta, incrispa, intavella, ispunza, pígia 1, pizigone, tabella, tzimpíniga / astrúscia, filedhos, malíscia, transa Frasi zughet sa cara totu pínnigas ◊ cussu no bolit pinnicas in sa brenti, e papat! 2. cussu portat pinnicas prus de su tiau ◊ cussu portat pinnigas prus de su centubigionis! ◊ ti nd'isciollu is pinnicas, si pigu su bastoni! Etimo srd. Traduzioni Francese pli, ride, astuce, subterfuge (fig.) Inglese fold, trick Spagnolo pliegue, ardid Italiano pièga, astùzia, sotterfùgio Tedesco Falte, List, Ränke.

pitzinnàda , nf Definizione cumportamentu, atziones, fàeres, fatas de pitzinnos, de piciochedhos Sinonimi e contrari ancada, piciocada, pisedhada Frasi cantas pitzinnadas in sa carrela! Etimo srd. Traduzioni Francese gaminerie, enfantillage Inglese boyish trick Spagnolo chiquillada Italiano ragazzata Tedesco Kinderei.

tetulía , nf: titulia Definizione brutore, brutesa, ma nau mescamente po cosas e atziones malas, fintzes cosighedha de nudha, de pagu contu: in cobertantza, gente mala, nau a disprétziu Sinonimi e contrari brutore, cadhossímini, cadràngia, lorra, muga / ignagnaria Frasi in mesu de sa brutura o tetulia che pones a crochire sa utina…◊ su chi bos batint a dommo sunt titulias de che fulliare! ◊ tue ses unu muntonarju de titulia! ◊ cussu no fachet titulias che custa, a bochire ◊ aiat comintzau a fàchere titulias mannas garrigàndhesi paritzas pedhes ◊ incurdiolaos de su bíssiu, fachent calesisiat titulia ◊ custos pitzinnos mànicant titulias ◊ no so eo chi ti ndhe ceno sa vidha chi faches titulias! ◊ cussu est un'ómine puliu: de titulias no ndhe li àrtziat a conca! (G.Chironi)◊ tantu po lu cuntentare li at comporau una tetulia Etimo srd. Traduzioni Francese saleté Inglese dirt, dirty trick Spagnolo porquería Italiano porcherìa Tedesco Schweinerei.

tramòglia, tramòja, tramòlla , nf: tremoja Definizione cosa chi si faet a ingannu de s'àteru; fintzes chie acostumat a ingannare s'àteru Sinonimi e contrari abberintu, afrascu, cumpoltura, estremagiogu, imbovu, ingànniu, mangorra, tràglia, tramperia, troga / tramperi, trasseri Frasi sas tramojas de sas lezes ◊ cussa tramoja no bi lis ischiat neunu, in sa Comune Etimo spn. tramoya Traduzioni Francese fraude, piège Inglese trick Spagnolo fraude, trampa Italiano fròde, tranèllo Tedesco Betrug, Falle.

trampài , vrb: trampare Definizione odringiare o fàere trampas, pigare a ingannu Sinonimi e contrari abbovai, coglionai, colovrinare, imbusterai, imbuvonare, ingannai, ingheniare, istusciare, mariolare, stafai 1, trambollai, trapulare / trampistare, tramputzare Modi di dire csn: trampare su tempus = chircare de che colare su tempus cun ispedientes, male comente si podet, o fintzas pretenindhe de fàghere su chi… no faghet!; genia de annomíngiu: Trampasusole Frasi su malu pagadore tenet s'abbitúdine de trampare ◊ in su denuntziare trampant a mesapare servèndhesi de cifras piús minores ◊ no ti fides de cussu, mighi ti trampat! 2. cun sas provistas chi tenet che trampat su zerru ◊ a s'edade nostra, goi betzos, no s'ischit comente che trampare sa die ◊ oto séculos ritzu, custu castedhu trampat su tempus resistendhe ancora Etimo srd. Traduzioni Francese escroquer, tromper Inglese to trick Spagnolo estafar Italiano truffare Tedesco betrügen.

«« Cerca di nuovo