cadràngia , nf, nm: cadràngiu,
cadranza,
cardagnu,
cardàngia,
cardàngiu,
catranza Definizione
brutore a meda, de tempus meda, in sa carena
Sinonimi e contrari
brutore,
cadhossímini,
caldíngiu,
muga,
sudre,
tartadhu
Frasi
fiat mortu, istendiau e fridu, prenu de friaduras e cardàngius ◊ cadebai, seu totu cadràngiu: gei nci fatzu una bella figura!…
Traduzioni
Francese
ordure
Inglese
dirt
Spagnolo
suciedad
Italiano
lordura,
sudiciume
Tedesco
Schmutz.
incràstiu , nm Definizione
cosa bruta, chi imbrutat
Sinonimi e contrari
afatitu,
brutesa,
cadhossímini,
cadranza,
lorra,
muga,
sudre
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
saleté
Inglese
dirt
Spagnolo
suciedad
Italiano
sporcìzia
Tedesco
Schmutzigkeit.
làdhara , nf: làdhera,
làllara,
laradha Definizione
ladamíngiu a pibionedhos de unos cantu animales (craba, brebè) comente dhu faent candho papant pàsculu asciutu; birilla de crecu, de tziníbiri; in calecunu logu, essendho cosa tundha, dhu narant a sa pupia de s'ogu
Sinonimi e contrari
cadhajoni,
dhàdhara,
ghiritoni,
gradhajone,
ladhagione
Modi di dire
csn:
cotu che làdhara, che làllara = imbriagu pérdiu; fàgheresi a una làdhara = leàresi una bella imbriaghera
2.
sos becos in conca li fato essire: ello gioghendhe a làdheras semus?!…
3.
no bit chi cussu est cotu che làdhara?! ◊ est cotu chei sa làdhera ◊ fit imbriacu, cotu a una santa làllara
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
crottes
Inglese
dirt
Spagnolo
sirle
Italiano
càccola
Tedesco
Kot,
Rotz,
Augenbutter.
mistréllia , nf Definizione
cosa artefata pagu de bonu, chi faet fintzes male a dha papare
Sinonimi e contrari
abbaunzu,
impiastru,
improdhu
Frasi
ellus is mistréllias chi ant bogau a pillu immoi?! po cussu est chi funt totus a puntas a brenti!
Traduzioni
Francese
saleté,
saloperie
Inglese
dirt,
rubbish
Spagnolo
chapucería
Italiano
impiastro,
porcherìa
Tedesco
Hudelei,
Mischmasch.
múga , nf, nm: mughe Definizione
dhu narant po cosas diferentes, ma pruschetotu po su brutore bastat chi siat; a logos fintzes su fundhurúgiu de s'ógiu, de su cafè
Sinonimi e contrari
atiza,
cadassa,
crosta,
pagiagoda,
solla,
tizola
/
brutore,
cadhossímini,
cadràngia,
crisore,
lorinia,
lorra,
ludrinzu,
sudre,
trojéntzia
/
cidhica
/
mucra
| ctr.
limpiesa
Frasi
su linu si poniat a modhe in s'abba a manera de s'isòlvere sa muga chi aunit sas partes linnosas a sas tramas de tessonzu (G.Addis)
Traduzioni
Francese
saleté,
malpropreté
Inglese
dirt
Spagnolo
suciedad,
mugre
Italiano
sporcìzia
Tedesco
Schmutzigkeit,
Schmutz.
musínzu , nm Definizione
brutore bastat chi siat, ma mescamente sa cosa abbruxada chi abbarrat in is padedhas a parte de fora, sa crosta de is carradas puru
Sinonimi e contrari
afatitu,
brutore,
cadhossímini,
cadràngia,
crisore,
incràstiu,
lorra,
muga,
musucu,
sodri
Frasi
leit sa urva e comintzat a la trazare in terra lassendhe istiga de sàmbene e musinzu
Traduzioni
Francese
saleté,
malpropreté
Inglese
dirt
Spagnolo
suciedad
Italiano
sporcìzia,
sudiciume,
luridume
Tedesco
Schmutz,
Verkrustung.
sodrímini , nm: sordímini Sinonimi e contrari
brutore,
cadhossímini,
cadràngia,
muga,
sarrone,
sodri
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
saleté
Inglese
dirt
Spagnolo
suciedad,
mugre
Italiano
sudiciume
Tedesco
Schmutz.
tetulía , nf: titulia Definizione
brutore, brutesa, ma nau mescamente po cosas e atziones malas, fintzes cosighedha de nudha, de pagu contu: in cobertantza, gente mala, nau a disprétziu
Sinonimi e contrari
brutore,
cadhossímini,
cadràngia,
lorra,
muga
/
ignagnaria
Frasi
in mesu de sa brutura o tetulia che pones a crochire sa utina…◊ su chi bos batint a dommo sunt titulias de che fulliare! ◊ tue ses unu muntonarju de titulia! ◊ cussu no fachet titulias che custa, a bochire ◊ aiat comintzau a fàchere titulias mannas garrigàndhesi paritzas pedhes ◊ incurdiolaos de su bíssiu, fachent calesisiat titulia ◊ custos pitzinnos mànicant titulias ◊ no so eo chi ti ndhe ceno sa vidha chi faches titulias! ◊ cussu est un'ómine puliu: de titulias no ndhe li àrtziat a conca! (G.Chironi)◊ tantu po lu cuntentare li at comporau una tetulia
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
saleté
Inglese
dirt,
dirty trick
Spagnolo
porquería
Italiano
porcherìa
Tedesco
Schweinerei.