Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

cadràngia , nf, nm: cadràngiu, cadranza, cardagnu, cardàngia, cardàngiu, catranza Definitzione brutore a meda, de tempus meda, in sa carena Sinònimos e contràrios brutore, cadhossímini, caldíngiu, muga, sudre, tartadhu Frases fiat mortu, istendiau e fridu, prenu de friaduras e cardàngius ◊ cadebai, seu totu cadràngiu: gei nci fatzu una bella figura!… Tradutziones Frantzesu ordure Ingresu dirt Ispagnolu suciedad Italianu lordura, sudiciume Tedescu Schmutz.

incràstiu , nm Definitzione cosa bruta, chi imbrutat Sinònimos e contràrios afatitu, brutesa, cadhossímini, cadranza, lorra, muga, sudre Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu saleté Ingresu dirt Ispagnolu suciedad Italianu sporcìzia Tedescu Schmutzigkeit.

làdhara , nf: làdhera, làllara, laradha Definitzione ladamíngiu a pibionedhos de unos cantu animales (craba, brebè) comente dhu faent candho papant pàsculu asciutu; birilla de crecu, de tziníbiri; in calecunu logu, essendho cosa tundha, dhu narant a sa pupia de s'ogu Sinònimos e contràrios cadhajoni, dhàdhara, ghiritoni, gradhajone, ladhagione Maneras de nàrrere csn: cotu che làdhara, che làllara = imbriagu pérdiu; fàgheresi a una làdhara = leàresi una bella imbriaghera 2. sos becos in conca li fato essire: ello gioghendhe a làdheras semus?!… 3. no bit chi cussu est cotu che làdhara?! ◊ est cotu chei sa làdhera ◊ fit imbriacu, cotu a una santa làllara Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu crottes Ingresu dirt Ispagnolu sirle Italianu càccola Tedescu Kot, Rotz, Augenbutter.

mistréllia , nf Definitzione cosa artefata pagu de bonu, chi faet fintzes male a dha papare Sinònimos e contràrios abbaunzu, impiastru, improdhu Frases ellus is mistréllias chi ant bogau a pillu immoi?! po cussu est chi funt totus a puntas a brenti! Tradutziones Frantzesu saleté, saloperie Ingresu dirt, rubbish Ispagnolu chapucería Italianu impiastro, porcherìa Tedescu Hudelei, Mischmasch.

múga , nf, nm: mughe Definitzione dhu narant po cosas diferentes, ma pruschetotu po su brutore bastat chi siat; a logos fintzes su fundhurúgiu de s'ógiu, de su cafè Sinònimos e contràrios atiza, cadassa, crosta, pagiagoda, solla, tizola / brutore, cadhossímini, cadràngia, crisore, lorinia, lorra, ludrinzu, sudre, trojéntzia / cidhica / mucra | ctr. limpiesa Frases su linu si poniat a modhe in s'abba a manera de s'isòlvere sa muga chi aunit sas partes linnosas a sas tramas de tessonzu (G.Addis) Tradutziones Frantzesu saleté, malpropreté Ingresu dirt Ispagnolu suciedad, mugre Italianu sporcìzia Tedescu Schmutzigkeit, Schmutz.

musínzu , nm Definitzione brutore bastat chi siat, ma mescamente sa cosa abbruxada chi abbarrat in is padedhas a parte de fora, sa crosta de is carradas puru Sinònimos e contràrios afatitu, brutore, cadhossímini, cadràngia, crisore, incràstiu, lorra, muga, musucu, sodri Frases leit sa urva e comintzat a la trazare in terra lassendhe istiga de sàmbene e musinzu Tradutziones Frantzesu saleté, malpropreté Ingresu dirt Ispagnolu suciedad Italianu sporcìzia, sudiciume, luridume Tedescu Schmutz, Verkrustung.

sodrímini , nm: sordímini Sinònimos e contràrios brutore, cadhossímini, cadràngia, muga, sarrone, sodri Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu saleté Ingresu dirt Ispagnolu suciedad, mugre Italianu sudiciume Tedescu Schmutz.

tetulía , nf: titulia Definitzione brutore, brutesa, ma nau mescamente po cosas e atziones malas, fintzes cosighedha de nudha, de pagu contu: in cobertantza, gente mala, nau a disprétziu Sinònimos e contràrios brutore, cadhossímini, cadràngia, lorra, muga / ignagnaria Frases in mesu de sa brutura o tetulia che pones a crochire sa utina…◊ su chi bos batint a dommo sunt titulias de che fulliare! ◊ tue ses unu muntonarju de titulia! ◊ cussu no fachet titulias che custa, a bochire ◊ aiat comintzau a fàchere titulias mannas garrigàndhesi paritzas pedhes ◊ incurdiolaos de su bíssiu, fachent calesisiat titulia ◊ custos pitzinnos mànicant titulias ◊ no so eo chi ti ndhe ceno sa vidha chi faches titulias! ◊ cussu est un'ómine puliu: de titulias no ndhe li àrtziat a conca! (G.Chironi)◊ tantu po lu cuntentare li at comporau una tetulia Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu saleté Ingresu dirt, dirty trick Ispagnolu porquería Italianu porcherìa Tedescu Schweinerei.