achichinàre , vrb: achiconare Definition
foedhandho de erbas e laores, tocare a népide, fàere niedhu coment'e unu chicone
Synonyms e antonyms
abburvurare,
afurconare,
anneulare
Etymon
srd.
Translations
French
nieller
English
to affect by smut
Spanish
atizonarse
Italian
rèndere golpato,
annerito dalla gólpe
German
vom Steinbrand befallen,
geschwärzt werden.
afurconàu , pps, agt Definition
de afurconare
Synonyms e antonyms
abboau,
anneuladu
Translations
French
niellé
English
affected by smut
Spanish
atizonado
Italian
golpato
German
von Steinbrand befallen werden.
anneulàre , vrb: neulare Definition
calare o pònnere sa népide ammontandho su logu; tocare, immalaidare a népide, nau de cosas prantadas; pigare o annapare su cumprendhóniu, sa mente
Synonyms e antonyms
abboerai
/
achichinare,
afurconare,
annebidae
Sentences
innoghe su logu no si annéulat e s'umididade dat pagu infestu
2.
custu tempus chi est faghindhe mi at anneuladu totu su basolu
3.
cussas tassas de cosa mi leant su sentitu e mi annéulant sos ammentos
Etymon
srd.
Translations
French
embrumer
English
to dim,
to affect by smut
Spanish
anieblarse,
coger el añublo,
ofuscar
Italian
annebbiare,
ingolpare
German
umnebeln,
vom Steinbrand befallen werden.
atitonàtu, atitonàu , agt: atzitzonatu,
atzitzonau Definition
chi est niedhu de sa népide, nau de is laores
Synonyms e antonyms
abburvuradu,
afrachilau,
allampiau,
anneuladu,
calinu
Sentences
tricu, trídicu atzitzonatu
Etymon
srd.
Translations
French
niellé
English
affected by smut
Spanish
atizonado
Italian
golpato
German
von Steinbrand befallen.
fodhíne, fodhíni , nm: podhini Definition
cosa niedha de fumu, coment'e pruine finivini, chi faet su fogu pruschetotu segundhu ite si abbruxat; est una maladia de su trigu puru
Synonyms e antonyms
fumàdigu,
mascara,
sintziedhu,
sintziniedhu
Sentences
sa farra de su tiàulu est fodhini
Etymon
ltn.
fulligine(m)
Translations
French
suie
English
soot
Spanish
hollín
Italian
fulìggine
German
Ruß,
Steinbrand,
Schmierbrand.
gurtizòne , nm Definition
genia de maladia de su trigu, trigu mortu o tabbachinu
Synonyms e antonyms
bruvurinu,
fogubíssimu,
fungubíssimu
Scientific Terminology
mld
Translations
French
nielle du blé
English
wheat blight
Spanish
caries o tizón del trigo
Italian
gólpe del grano
German
Steinbrand,
Schmierbrand.
néula , nf: néura Definition
nues de vapore de abba no tanti cracu chi calant bàscias bàscias in sa terra o fintzes in pitzu de s'abba; foedhandho de matas e pruschetotu de erbas (laores), genia de maladia, coment'e narba niedha (Tilletia caries), chi dhis ponet e dhos guastat
Synonyms e antonyms
abboeru,
boiratzu,
bòrona,
nébida,
neulore
/
gurtizone
Idioms
csn:
néulas giagadas a pighe = néula russa, nébida aici meda chi no lassat biri nudha; n. de abba, de sole = nébida chi si fúrriat a pròiri, chi si fúrriat a soli (chi isparessit comenti àrtziat su soli); issacare n. = pistai àcua, fai cosas debbadas; n. de sos ocros = napa; èssere prenos de n. = totu barra, bantaxeri, creitosu chentza sustàssia
Sentences
in montes si est betendhe sa néula ◊ candho si betat sa néula carca est malu a bídere, atesu ◊ custa est néula chi comente essit su sole che la pesat dereta
Scientific Terminology
tpm
Etymon
ltn.
nebula
Translations
French
brouillard,
nielle
English
fog,
smut
Spanish
niebla,
niebla,
caries,
tizón
Italian
nébbia,
gólpe
German
Nebel,
Steinbrand.
neulàdu , pps, agt Definition
de neulare; chi est carragiau de népide, nau de su logu; chi est guastu, malàidu de sa népide (nau de laores, erbas)
Synonyms e antonyms
afumatzau,
anneuladu,
nebidosu
2.
su trigu est creschindhe neuladu che ispiga múrina
Translations
French
brumeux
English
foggy
Spanish
nebuloso
Italian
nebbióso
German
neblig,
von Steinbrand befallen.