ammàchiu , nm Definition
cosa o unu chi faet ammachiare de cantu praghet o de cantu est bellu: nau a befa o in cobertantza, su contràriu / tènniri a. po unu = èssere ammachiados, alluscados pro unu
Synonyms e antonyms
abbaradhamentu,
dischíssiu
2.
coromeu carigadu, ses un'ammàchiu!…
Etymon
srd.
Translations
French
enchantement,
folie,
tocade
English
madness,
spell,
infatuation
Spanish
encanto,
chaladura
Italian
incanto,
follía,
infatuazióne
German
Zauber,
Wahnsinn,
Schwärmerei.
desatínu , nm: disatinu Definition
cosa chi faet o narat chie est fora de tinu, cosa chi andhat male, dannu (chi podet èssere de pagu contu coment'e unu bidhídhiri de pipiu chi pagu atuat, unu dispetu, o fintzes dannu mannu); su no giare atentzione, su no atinare o atuare a sa cosa chi si est faendho / èssere in d. = èssere fora de se
Synonyms e antonyms
balossímini,
dilbaratu,
isabóriu,
lochidadi,
macheine,
tontesa
/
dannu
Sentences
su brassanu bratzu sou crudele e assassinu at fatu subra mia disatinu ◊ a fortza de bufare faghent disatinos in domo ◊ tue giughes sa limba che fiama e faedhendhe naras disatinos
2.
ite disatinu, che dhi est orrutu unu cambu mannu a pitzu!◊ fillu tú cun is amighixedhus malus est faendu disatinus!
Etymon
spn.
Translations
French
bêtise,
sottise,
vandalisme
English
inattention,
rave,
silliness,
vandalism
Spanish
desatino,
vandalismo
Italian
sciocchézza,
farnètico,
spropòsito,
sprolòquio,
disattenzióne,
vandalismo
German
Wahnsinn,
Unaufmerksamkeit,
Wandalismus.
dischíssiu , nm Definition
su dischissiare, su issentire, fàere a tropu coment'e ammachiandhosi
Synonyms e antonyms
ammàchiu,
dellíriu,
irbariamentu,
macheine
/
ttrs. mancantumu
Sentences
atentu chi ti ponet in dischíssiu, su pipare! ◊ una pena so sufrindhe chi mi picat a dischíssiu: mi est che seu cussumindhe…◊ mancari pilicanu, mi picant a dischíssiu sas penas de s'amore! ◊ sos puzones sunt piliendhe a dischíssiu ◊ bintos dae sa música a dischíssiu che a sos ursos ballant e s'istentant
Etymon
spn.
desquicio
Translations
French
folie,
démence
English
madness
Spanish
demencia,
locura
Italian
insània,
demènza,
ammattiménto
German
Wahnsinn.
iscasciúmine , nm: iscassiúmine Synonyms e antonyms
iscàsciu,
machímene
Sentences
sunt sas virtudes chi meritant importàntzia, e no tzertos istrambos iscasciúmines! (Piga)◊ sa zente a bídere cuss'ómine tontu cret a iscasciúmine ◊ si mustras carchi printzípiu de iscassiúmene ti che lampo a foras! ◊ custas randhinadas sunt che a sos iscassiúmenes de sos betzos
Etymon
srd.
Translations
French
folie
English
madness
Spanish
locura
Italian
pazzìa
German
Wahnsinn.
ischíssiu , nm: schísciu 1 Definition
dellíriu, dolore, praxere, cuntentesa manna a ammachiadura; cosa de papare licante meda / a i. = a ammachiadura, a machine, a meda
Synonyms e antonyms
dischíssiu*,
ilgiru,
iscàsciu,
iscassiadura,
schissiori
/
cuntentesa,
prégiu
/
bràtzimu
Sentences
mi portas ancora ischíssius de beranu in cust'atóngiu ◊ su pallone dhi pigat a ischíssiu
3.
su pisci arrustiu mi praxit a ischíssiu!
Translations
French
folie,
extravagance
English
insanity,
weirdness
Spanish
locura
Italian
follìa,
stravaganza
German
Wahnsinn,
Überspanntheit.
macheíne , nm: machine,
machini Definition
pecu mannu de su cumportamentu de sa persona chi ammostat de no portare capia, de no cunsiderare is cosas, de èssere chentza igudítziu, pagu abbista; css. fata o nada pagu sàbia, fintzes cosighedha de pagu importu
Synonyms e antonyms
machíghine,
machímene
| ctr.
sabidoria,
sabine
Idioms
csn:
a m. = a meda, a fuliadura, a malistropiadura, o fintzas chentza zudíssiu; essíreche in machines = nàrriri iscimprórius, acabbai nendi tontesas, essiri in coranta mois; catzare su m.= lassai de fai tontesas, imparai a no fai tontesas, iscrammentai
Sentences
machine si niat, custu, sempre zoghendhe!…◊ su machine est de trinta ses zenias e tue l'as leadu 'e trinta sete! (Sassu)◊ ista mudu e lassa sos machines! ◊ che ingullit pro bonos totu sos machines chi intendhet ◊ ti lu catzat su machine si leas su ferru ingrujadu a manos!…◊ ponindhe fatu a su machine tou no mi apo fatu sas fainas ◊ su macheine unu filu at de picare!
2.
at brigau po machines
3.
los istimaiat a machine ◊ in campu bi fit s'antunna a machine
Surnames and Proverbs
prb:
de machine e poesia ognune at sa parte sua ◊ su machine alligatu est peus de su naturale
Etymon
srd.
Translations
French
folie,
sottise
English
madness,
nonsense
Spanish
locura,
desatino
Italian
pazzía,
dissennatézza,
scemènza
German
Wahnsinn,
Unsinn,
Unverstand,
Dummheit.
mediòre, mediòri , nm Definition
su èssere médios, macos, su pentzare, nàrrere o fàere cosas macas
Synonyms e antonyms
machiore
/
badhinzu,
imbadhinzu,
ingadheinzu,
loinu,
luinore
Sentences
bogadindedhu su mediori de conca!
Etymon
srd.
Translations
French
folie
English
madness
Spanish
locura
Italian
follìa
German
Wahnsinn.