abbacài, abbacàre , vrb: abbacuai,
abbacuare,
abbracare Definition
fortzare prus pagu, menguare, abbasciare de calecuna cosa, nau mescamente de fortzas o de cosas chi faent fortza; tròchere e abbasciare sa parte prus arta, incrubare
Synonyms e antonyms
abblandai,
abbonantzai,
allentai,
ammellare,
assebiai,
assussegai,
illebiare,
imbacari
/
abbambiai 1
/
abasciai,
imbasciai,
muciare
| ctr.
acadriare,
afortiai,
apretai,
incrispai
Sentences
testimonzas de isperas gallizant lieras pro sempre saidadas dae unu bentu chi niune at a poder abbacare (C.Puddu)◊ su ventu at abbacatu ◊ abbacare su dolore ◊ su temporali est abbacau ◊ abbàcala sa barra! ◊ sos boes ant abbacau su passu ◊ abbacuit su fogu! ◊ che li fut morta sa muzere e pro abbracare su dispiaghere corcaiat cun sa teraca
2.
abbaca sa fune!
3.
fuit abbacanne sa conca po saludu ◊ colanne at abbacadu sa bannera pro saludu a sas autoridades ◊ prus ti abbacas e prus su culu si paret!
Translations
French
calmer,
ralentir,
diminuer
English
to calm,
to slow down,
to diminish
Spanish
calmar,
reducir,
bajar
Italian
calmare,
rallentare,
scemare
German
beruhigen,
abnehmen.
discaràre , vrb rfl Definition
bogare sa cara, lassare bíere sa cara, fàere a bíere
Synonyms e antonyms
ifatzolare,
iscarare
Etymon
spn.
descararse
Translations
French
se démasquer
English
to take off one's mask,
to give oneself away
Spanish
desenmascarar
Italian
smascherarsi
German
sich demaskieren,
die Maske abnehmen.
illangiàre , vrb: illanziare,
illanzigare,
irlanzare,
islanzare,
islanzigare,
slangiai Definition
bènnere o fàere làngiu, marriu
Synonyms e antonyms
apedhuncare,
illagnare,
irromasire,
isminunchire,
ispurpire,
istincare,
scalaxiri,
slangiri
| ctr.
ingrassai
Sentences
su pentzare meda a su pitzocu la fut finíndhela e si fut irlanzandhe
Etymon
srd.
Translations
French
maigrir
English
to make thinner
Spanish
adelgazar
Italian
dimagrire
German
abnehmen.
immeltzàre , vrb: ismeltzare Definition
bènnere o essire prus pagu, bogare una parte, fàere prus pagu
Synonyms e antonyms
abasciai,
amenguai,
ilminorigare,
immenguare,
impagai,
irminèscere,
miminare,
scimai,
torrae
| ctr.
crèschere
Translations
French
diminuer
English
to lessen
Spanish
disminuir,
menguar
Italian
diminuire,
scemare
German
vermindern,
abnehmen.
irromasíre , vrb Definition
pèrdere grassore, fintzes prupas, essire làngiu
Synonyms e antonyms
apedhuncare,
illangiare,
ilmarrire,
irromasare,
isminunchire,
istincare,
scalaxiri,
slangiri
| ctr.
ingrassare
Sentences
fit irromasidu, azummai si che fit mortu ◊ za at irromasidu pagu: a trinta ses chilos est faladu!
Etymon
srd.
Translations
French
maigrir
English
to make thin
Spanish
adelgazar
Italian
dimagrire
German
abnehmen.
iscarríre , vrb Definition
segare sa carre, sa prupa de s'ossu, orrunchinare; pèrdere sa prupa comente unu illàngiat
Synonyms e antonyms
irromasire,
isprupare,
ispurpire
Sentences
de cudhu teracu mumudinu sos porcos acorrados si ant iscarridu finas sos ossos
Etymon
srd.
Translations
French
décharner,
maigrir
English
to strip the flesh,
to thin
Spanish
descarnar
Italian
scarnire,
dimagrire
German
entfleischen,
abnehmen.
ischintolzàre , vrb: ischintorzare,
issintorgiare Definition
bogare sa chintorza, su chintórgiu; iscúdere, atripare a chintórgiu / ischintorzare de su risu = mòrriri, crepai de s'arrisu
Etymon
srd.
Translations
French
détacher sa ceinture
English
to unbelt
Spanish
sacarse el cinturón
Italian
levarsi la cintura
German
sich den Gürtel abnehmen.
isminunchíre, isminuncíre , vrb Definition
torrare a s'ossu, essire iscarritzinu, làngiu
Synonyms e antonyms
apedhuncare,
illanzigare,
irromasire,
istincare,
scalaxiri,
slangiri
Translations
French
maigrir beaucoup
English
to lose weight a lot
Spanish
adelgazar mucho
Italian
dimagrire mólto
German
abnehmen.
menguanàre , vrb Definition
torrare a prus pagu
Synonyms e antonyms
allatzicare,
amenguai,
immenguare,
miminare
| ctr.
crèschere
Etymon
srd.
Translations
French
diminuer,
baisser
English
to diminish
Spanish
menguar,
disminuir
Italian
scemare
German
abnehmen.
scalaxíri , vrb: scaligiri,
scalixiri Definition
nau de ccn., essire o fàere làngiu, in cara mala, in cara che sa tela
Synonyms e antonyms
apedhuncare,
illangiare,
irromasire,
isminunchire,
istincare,
scaliri,
slangiri
/
incerai
Sentences
ti fiast scalaxia ◊ Minnia si scalixiat sempri prus, dí po dí su tziu dha biriat mortoxinendusí
Translations
French
maigrir
English
to make thin
Spanish
adelgazar
Italian
dimagrire
German
abnehmen.
scecutài , vrb: escecutare*,
iscicutai,
scicutai,
sciucutai Definition
su chi faet sa giustítzia candho a unu ndhe ndhi pigat su chi tenet; furare totu, giare a pitzu a ccn. po che dhi furare sa cosa, po dhi fàere dannu, fintzes brigare meda / fata e scicutada! = fata (sa mancàntzia) e pagada
Synonyms e antonyms
aprensionai,
imbargai,
issucutare,
istajire,
preare
/
irrobbare
Sentences
su meri dh'iat fatu scicutai finas a ndi torrai totu su chi dhi depiat ◊ sa giustítzia dhu scicutit!
2.
gagliotu, totu sa dí est scicutendimí sa butega! ◊ ant lassau totu su logu scicutau ◊ meda tempus fait, is terras funta scicutadas de is Turcus: torrobbànt is massajus e nce dhus portànt in Turchia
Translations
French
confisquer,
réquisitionner
English
to requisition
Spanish
embargar,
secuestrar
Italian
sequestrare,
requisire
German
beschlagnahmen,
abnehmen.
tòdhere , vrb Definition
pigare cun is manos siat in su sensu de arregòllere (de terra, de sa mata) po chistire, pònnere in s'istrégiu, e siat in su sensu de istesiare / pps. tódhiu
Synonyms e antonyms
acabidae,
acoglire,
arragolli,
bòdhere,
bodhire,
leai,
todhire
| ctr.
lassai
Idioms
csn:
po si tòdhere su fàmene = pro si catzare sa gana, su fàmine; tòdhere s’obbrigassione = catzàresi un'óbbrigu, torrare unu piaghere
Sentences
dae ogros tódhiche s'iscuru! ◊ pro si tòdhere sa nechidade cust'ómine si la cantat de gosi ◊ so cudhu de sos frutos de mal'oltu e todho inoghe indàtile pro figu ◊ chie ti los todhet sos pessamentos dae conca? ◊ custu mi nche todhet su sonnu ◊ si che at tódhiu sas ulleras dae cara ◊ carchi cosa che l'ant tódhia ca fit tropu
Etymon
ltn.
tollere
Translations
French
enlever
English
to take away
Spanish
quitar
Italian
tògliere
German
abnehmen.