abbacài, abbacàre , vrb: abbacuai,
abbacuare,
abbracare Definizione
fortzare prus pagu, menguare, abbasciare de calecuna cosa, nau mescamente de fortzas o de cosas chi faent fortza; tròchere e abbasciare sa parte prus arta, incrubare
Sinonimi e contrari
abblandai,
abbonantzai,
allentai,
ammellare,
assebiai,
assussegai,
illebiare,
imbacari
/
abbambiai 1
/
abasciai,
imbasciai,
muciare
| ctr.
acadriare,
afortiai,
apretai,
incrispai
Frasi
testimonzas de isperas gallizant lieras pro sempre saidadas dae unu bentu chi niune at a poder abbacare (C.Puddu)◊ su ventu at abbacatu ◊ abbacare su dolore ◊ su temporali est abbacau ◊ abbàcala sa barra! ◊ sos boes ant abbacau su passu ◊ abbacuit su fogu! ◊ che li fut morta sa muzere e pro abbracare su dispiaghere corcaiat cun sa teraca
2.
abbaca sa fune!
3.
fuit abbacanne sa conca po saludu ◊ colanne at abbacadu sa bannera pro saludu a sas autoridades ◊ prus ti abbacas e prus su culu si paret!
Traduzioni
Francese
calmer,
ralentir,
diminuer
Inglese
to calm,
to slow down,
to diminish
Spagnolo
calmar,
reducir,
bajar
Italiano
calmare,
rallentare,
scemare
Tedesco
beruhigen,
abnehmen.
discaràre , vrb rfl Definizione
bogare sa cara, lassare bíere sa cara, fàere a bíere
Sinonimi e contrari
ifatzolare,
iscarare
Etimo
spn.
descararse
Traduzioni
Francese
se démasquer
Inglese
to take off one's mask,
to give oneself away
Spagnolo
desenmascarar
Italiano
smascherarsi
Tedesco
sich demaskieren,
die Maske abnehmen.
illangiàre , vrb: illanziare,
illanzigare,
irlanzare,
islanzare,
islanzigare,
slangiai Definizione
bènnere o fàere làngiu, marriu
Sinonimi e contrari
apedhuncare,
illagnare,
irromasire,
isminunchire,
ispurpire,
istincare,
scalaxiri,
slangiri
| ctr.
ingrassai
Frasi
su pentzare meda a su pitzocu la fut finíndhela e si fut irlanzandhe
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
maigrir
Inglese
to make thinner
Spagnolo
adelgazar
Italiano
dimagrire
Tedesco
abnehmen.
immeltzàre , vrb: ismeltzare Definizione
bènnere o essire prus pagu, bogare una parte, fàere prus pagu
Sinonimi e contrari
abasciai,
amenguai,
ilminorigare,
immenguare,
impagai,
irminèscere,
miminare,
scimai,
torrae
| ctr.
crèschere
Traduzioni
Francese
diminuer
Inglese
to lessen
Spagnolo
disminuir,
menguar
Italiano
diminuire,
scemare
Tedesco
vermindern,
abnehmen.
irromasíre , vrb Definizione
pèrdere grassore, fintzes prupas, essire làngiu
Sinonimi e contrari
apedhuncare,
illangiare,
ilmarrire,
irromasare,
isminunchire,
istincare,
scalaxiri,
slangiri
| ctr.
ingrassare
Frasi
fit irromasidu, azummai si che fit mortu ◊ za at irromasidu pagu: a trinta ses chilos est faladu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
maigrir
Inglese
to make thin
Spagnolo
adelgazar
Italiano
dimagrire
Tedesco
abnehmen.
iscarríre , vrb Definizione
segare sa carre, sa prupa de s'ossu, orrunchinare; pèrdere sa prupa comente unu illàngiat
Sinonimi e contrari
irromasire,
isprupare,
ispurpire
Frasi
de cudhu teracu mumudinu sos porcos acorrados si ant iscarridu finas sos ossos
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
décharner,
maigrir
Inglese
to strip the flesh,
to thin
Spagnolo
descarnar
Italiano
scarnire,
dimagrire
Tedesco
entfleischen,
abnehmen.
ischintolzàre , vrb: ischintorzare,
issintorgiare Definizione
bogare sa chintorza, su chintórgiu; iscúdere, atripare a chintórgiu / ischintorzare de su risu = mòrriri, crepai de s'arrisu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
détacher sa ceinture
Inglese
to unbelt
Spagnolo
sacarse el cinturón
Italiano
levarsi la cintura
Tedesco
sich den Gürtel abnehmen.
isminunchíre, isminuncíre , vrb Definizione
torrare a s'ossu, essire iscarritzinu, làngiu
Sinonimi e contrari
apedhuncare,
illanzigare,
irromasire,
istincare,
scalaxiri,
slangiri
Traduzioni
Francese
maigrir beaucoup
Inglese
to lose weight a lot
Spagnolo
adelgazar mucho
Italiano
dimagrire mólto
Tedesco
abnehmen.
menguanàre , vrb Definizione
torrare a prus pagu
Sinonimi e contrari
allatzicare,
amenguai,
immenguare,
miminare
| ctr.
crèschere
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
diminuer,
baisser
Inglese
to diminish
Spagnolo
menguar,
disminuir
Italiano
scemare
Tedesco
abnehmen.
scalaxíri , vrb: scaligiri,
scalixiri Definizione
nau de ccn., essire o fàere làngiu, in cara mala, in cara che sa tela
Sinonimi e contrari
apedhuncare,
illangiare,
irromasire,
isminunchire,
istincare,
scaliri,
slangiri
/
incerai
Frasi
ti fiast scalaxia ◊ Minnia si scalixiat sempri prus, dí po dí su tziu dha biriat mortoxinendusí
Traduzioni
Francese
maigrir
Inglese
to make thin
Spagnolo
adelgazar
Italiano
dimagrire
Tedesco
abnehmen.
scecutài , vrb: escecutare*,
iscicutai,
scicutai,
sciucutai Definizione
su chi faet sa giustítzia candho a unu ndhe ndhi pigat su chi tenet; furare totu, giare a pitzu a ccn. po che dhi furare sa cosa, po dhi fàere dannu, fintzes brigare meda / fata e scicutada! = fata (sa mancàntzia) e pagada
Sinonimi e contrari
aprensionai,
imbargai,
issucutare,
istajire,
preare
/
irrobbare
Frasi
su meri dh'iat fatu scicutai finas a ndi torrai totu su chi dhi depiat ◊ sa giustítzia dhu scicutit!
2.
gagliotu, totu sa dí est scicutendimí sa butega! ◊ ant lassau totu su logu scicutau ◊ meda tempus fait, is terras funta scicutadas de is Turcus: torrobbànt is massajus e nce dhus portànt in Turchia
Traduzioni
Francese
confisquer,
réquisitionner
Inglese
to requisition
Spagnolo
embargar,
secuestrar
Italiano
sequestrare,
requisire
Tedesco
beschlagnahmen,
abnehmen.
tòdhere , vrb Definizione
pigare cun is manos siat in su sensu de arregòllere (de terra, de sa mata) po chistire, pònnere in s'istrégiu, e siat in su sensu de istesiare / pps. tódhiu
Sinonimi e contrari
acabidae,
acoglire,
arragolli,
bòdhere,
bodhire,
leai,
todhire
| ctr.
lassai
Modi di dire
csn:
po si tòdhere su fàmene = pro si catzare sa gana, su fàmine; tòdhere s’obbrigassione = catzàresi un'óbbrigu, torrare unu piaghere
Frasi
dae ogros tódhiche s'iscuru! ◊ pro si tòdhere sa nechidade cust'ómine si la cantat de gosi ◊ so cudhu de sos frutos de mal'oltu e todho inoghe indàtile pro figu ◊ chie ti los todhet sos pessamentos dae conca? ◊ custu mi nche todhet su sonnu ◊ si che at tódhiu sas ulleras dae cara ◊ carchi cosa che l'ant tódhia ca fit tropu
Etimo
ltn.
tollere
Traduzioni
Francese
enlever
Inglese
to take away
Spagnolo
quitar
Italiano
tògliere
Tedesco
abnehmen.