abbacài, abbacàre , vrb: abbacuai,
abbacuare,
abbracare Definitzione
fortzare prus pagu, menguare, abbasciare de calecuna cosa, nau mescamente de fortzas o de cosas chi faent fortza; tròchere e abbasciare sa parte prus arta, incrubare
Sinònimos e contràrios
abblandai,
abbonantzai,
allentai,
ammellare,
assebiai,
assussegai,
illebiare,
imbacari
/
abbambiai 1
/
abasciai,
imbasciai,
muciare
| ctr.
acadriare,
afortiai,
apretai,
incrispai
Frases
testimonzas de isperas gallizant lieras pro sempre saidadas dae unu bentu chi niune at a poder abbacare (C.Puddu)◊ su ventu at abbacatu ◊ abbacare su dolore ◊ su temporali est abbacau ◊ abbàcala sa barra! ◊ sos boes ant abbacau su passu ◊ abbacuit su fogu! ◊ che li fut morta sa muzere e pro abbracare su dispiaghere corcaiat cun sa teraca
2.
abbaca sa fune!
3.
fuit abbacanne sa conca po saludu ◊ colanne at abbacadu sa bannera pro saludu a sas autoridades ◊ prus ti abbacas e prus su culu si paret!
Tradutziones
Frantzesu
calmer,
ralentir,
diminuer
Ingresu
to calm,
to slow down,
to diminish
Ispagnolu
calmar,
reducir,
bajar
Italianu
calmare,
rallentare,
scemare
Tedescu
beruhigen,
abnehmen.
discaràre , vrb rfl Definitzione
bogare sa cara, lassare bíere sa cara, fàere a bíere
Sinònimos e contràrios
ifatzolare,
iscarare
Ètimu
spn.
descararse
Tradutziones
Frantzesu
se démasquer
Ingresu
to take off one's mask,
to give oneself away
Ispagnolu
desenmascarar
Italianu
smascherarsi
Tedescu
sich demaskieren,
die Maske abnehmen.
illangiàre , vrb: illanziare,
illanzigare,
irlanzare,
islanzare,
islanzigare,
slangiai Definitzione
bènnere o fàere làngiu, marriu
Sinònimos e contràrios
apedhuncare,
illagnare,
irromasire,
isminunchire,
ispurpire,
istincare,
scalaxiri,
slangiri
| ctr.
ingrassai
Frases
su pentzare meda a su pitzocu la fut finíndhela e si fut irlanzandhe
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
maigrir
Ingresu
to make thinner
Ispagnolu
adelgazar
Italianu
dimagrire
Tedescu
abnehmen.
immeltzàre , vrb: ismeltzare Definitzione
bènnere o essire prus pagu, bogare una parte, fàere prus pagu
Sinònimos e contràrios
abasciai,
amenguai,
ilminorigare,
immenguare,
impagai,
irminèscere,
miminare,
scimai,
torrae
| ctr.
crèschere
Tradutziones
Frantzesu
diminuer
Ingresu
to lessen
Ispagnolu
disminuir,
menguar
Italianu
diminuire,
scemare
Tedescu
vermindern,
abnehmen.
irromasíre , vrb Definitzione
pèrdere grassore, fintzes prupas, essire làngiu
Sinònimos e contràrios
apedhuncare,
illangiare,
ilmarrire,
irromasare,
isminunchire,
istincare,
scalaxiri,
slangiri
| ctr.
ingrassare
Frases
fit irromasidu, azummai si che fit mortu ◊ za at irromasidu pagu: a trinta ses chilos est faladu!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
maigrir
Ingresu
to make thin
Ispagnolu
adelgazar
Italianu
dimagrire
Tedescu
abnehmen.
iscarríre , vrb Definitzione
segare sa carre, sa prupa de s'ossu, orrunchinare; pèrdere sa prupa comente unu illàngiat
Sinònimos e contràrios
irromasire,
isprupare,
ispurpire
Frases
de cudhu teracu mumudinu sos porcos acorrados si ant iscarridu finas sos ossos
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
décharner,
maigrir
Ingresu
to strip the flesh,
to thin
Ispagnolu
descarnar
Italianu
scarnire,
dimagrire
Tedescu
entfleischen,
abnehmen.
ischintolzàre , vrb: ischintorzare,
issintorgiare Definitzione
bogare sa chintorza, su chintórgiu; iscúdere, atripare a chintórgiu / ischintorzare de su risu = mòrriri, crepai de s'arrisu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
détacher sa ceinture
Ingresu
to unbelt
Ispagnolu
sacarse el cinturón
Italianu
levarsi la cintura
Tedescu
sich den Gürtel abnehmen.
isminunchíre, isminuncíre , vrb Definitzione
torrare a s'ossu, essire iscarritzinu, làngiu
Sinònimos e contràrios
apedhuncare,
illanzigare,
irromasire,
istincare,
scalaxiri,
slangiri
Tradutziones
Frantzesu
maigrir beaucoup
Ingresu
to lose weight a lot
Ispagnolu
adelgazar mucho
Italianu
dimagrire mólto
Tedescu
abnehmen.
menguanàre , vrb Definitzione
torrare a prus pagu
Sinònimos e contràrios
allatzicare,
amenguai,
immenguare,
miminare
| ctr.
crèschere
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
diminuer,
baisser
Ingresu
to diminish
Ispagnolu
menguar,
disminuir
Italianu
scemare
Tedescu
abnehmen.
scalaxíri , vrb: scaligiri,
scalixiri Definitzione
nau de ccn., essire o fàere làngiu, in cara mala, in cara che sa tela
Sinònimos e contràrios
apedhuncare,
illangiare,
irromasire,
isminunchire,
istincare,
scaliri,
slangiri
/
incerai
Frases
ti fiast scalaxia ◊ Minnia si scalixiat sempri prus, dí po dí su tziu dha biriat mortoxinendusí
Tradutziones
Frantzesu
maigrir
Ingresu
to make thin
Ispagnolu
adelgazar
Italianu
dimagrire
Tedescu
abnehmen.
scecutài , vrb: escecutare*,
iscicutai,
scicutai,
sciucutai Definitzione
su chi faet sa giustítzia candho a unu ndhe ndhi pigat su chi tenet; furare totu, giare a pitzu a ccn. po che dhi furare sa cosa, po dhi fàere dannu, fintzes brigare meda / fata e scicutada! = fata (sa mancàntzia) e pagada
Sinònimos e contràrios
aprensionai,
imbargai,
issucutare,
istajire,
preare
/
irrobbare
Frases
su meri dh'iat fatu scicutai finas a ndi torrai totu su chi dhi depiat ◊ sa giustítzia dhu scicutit!
2.
gagliotu, totu sa dí est scicutendimí sa butega! ◊ ant lassau totu su logu scicutau ◊ meda tempus fait, is terras funta scicutadas de is Turcus: torrobbànt is massajus e nce dhus portànt in Turchia
Tradutziones
Frantzesu
confisquer,
réquisitionner
Ingresu
to requisition
Ispagnolu
embargar,
secuestrar
Italianu
sequestrare,
requisire
Tedescu
beschlagnahmen,
abnehmen.
tòdhere , vrb Definitzione
pigare cun is manos siat in su sensu de arregòllere (de terra, de sa mata) po chistire, pònnere in s'istrégiu, e siat in su sensu de istesiare / pps. tódhiu
Sinònimos e contràrios
acabidae,
acoglire,
arragolli,
bòdhere,
bodhire,
leai,
todhire
| ctr.
lassai
Maneras de nàrrere
csn:
po si tòdhere su fàmene = pro si catzare sa gana, su fàmine; tòdhere s’obbrigassione = catzàresi un'óbbrigu, torrare unu piaghere
Frases
dae ogros tódhiche s'iscuru! ◊ pro si tòdhere sa nechidade cust'ómine si la cantat de gosi ◊ so cudhu de sos frutos de mal'oltu e todho inoghe indàtile pro figu ◊ chie ti los todhet sos pessamentos dae conca? ◊ custu mi nche todhet su sonnu ◊ si che at tódhiu sas ulleras dae cara ◊ carchi cosa che l'ant tódhia ca fit tropu
Ètimu
ltn.
tollere
Tradutziones
Frantzesu
enlever
Ingresu
to take away
Ispagnolu
quitar
Italianu
tògliere
Tedescu
abnehmen.