aciupàe, aciupài, aciupàre , vrb: atzupare 1 Definition ciupire, suspire o frobbire abba o cosas deasi cun istràciu, paperi, o coment'e a surbidura; su che intrare de unu lícuidu a pagu a pagu in calecuna cosa asciuta o chi si podet ufrare de abba o cosas deasi; imparare a mente, su ndhe bodhire cun sa mente su chi si liget o s'intendhet Synonyms e antonyms aciupiri, assupare 1, assuspiri, imbibbiri, impapare, inciupai, sultzire, sulviare, surbare 1, surbiri, suspiare / bodhiri, imparai Sentences dhui iat pani cun butiru e cafè cun lati de aciupai ◊ aciupa s'àcua chi ti nc'est arruta a terra! ◊ su chírciu de sa mesina, candho arrivat a atzupare, tet èssere saboridu…◊ at budhiu is ossus e papau pani aciupau 2. sa cantzoni chi at cantau cussa piciocona ndi dh'apu aciupada sa primu borta chi dh'apu inténdia Etymon spn. chupar Translations French imbiber, absorber English to absorb, to soak Spanish embeber, absorber Italian imbévere, inzuppare, assorbire German einweichen, aufnehmen.

coglíre , vrb: acoglire, collire, colliri, cullire, goglire Definition aciapare o pigare cosa po dha pònnere, assentare o chistire totu a unu in istrégiu, o fintzes pigare o arrecire gente in calecunu apretu; foedhandho de cosas de imparare, tènnere o ischire a mente Synonyms e antonyms acabarrare, acabidae, acasagiai, ammuntonae, arragolli, aunire, balanzare, chistie, frànghere, imparai, incungiai, ingòllere, remonire, tòdhere | ctr. frundhire, fuliare, lassare, bocare Idioms csn: collire su tempus, s'ora, su logu, collire fritu, refriu, tússiu, una maladia; cullire a unu chi dimandhat fémina = chèrrere a unu a maridu; collire sas carrugas = frànghere sas ancas, sos pes; collire s'olia a mesapare, a tres una = a pratziri in duus (metadi a su meri de is matas e metadi a chini ndi dh'arregollit), o in tres (duas partis a su meri e una a chini dh'arregollit) Sentences bidet su frutu maduru vicinu però no giompet mai a lu coglire (L.Ilieschi)◊ tziu Zubanne depiat andhare a collire uliba ◊ uv'est cogliu su dinare? 2. est ammorandhe chin d-unu ma no l'ant galu culliu ◊ babbu s'ira la zuchet chin mecus, ca dia chèrrere cullire s'ammorau ◊ póveru fit, ma si l'ant collidu ◊ est preíderu iscontzu, ma nois nos lu coglimus, fiza mia! ◊ est fura a si collire sa cosa antzena! ◊ a issos lis aiant collitu sas istàntzias mentzus chi bi aiant ◊ a su ci apu cumpréndhiu, Doloreta est peri disposta a ti colliri 3. sa fémina ndhe at collidu sos trastes istérridos ◊ sa robba neta cheret collida a su guardarobba 4. si benit mancu su balanzu tuo, como collo fintzas deo in su cusinzu 5. de sas voches chi at ghetatu s'at cullitu su bichinatu ◊ sos mazores de sa bidha si fint collitos pro picare una detzisione 6. est de bona memória: si l'intendhet una borta ebbia, sa cantone, ndhe la collit totu Etymon itl. cògliere Translations French ramasser, recueillir English to receive, to collect Spanish recoger, acoger Italian raccògliere, accògliere German auflesen, aufnehmen.

disaggradài, disaggradàre , vrb Synonyms e antonyms dispiàchere | ctr. acaressire, aggradèssere Translations French ne pas agréer English to dislike Spanish desagradecer Italian sgradire German übel aufnehmen.

intzichíre , vrb Definition fàere a corpu malu feri 'ene, andhare bene, arresurtare bene su chi si narat o chi si faet fintzes chentza ndh'èssere seguros; intrare, istichire Synonyms e antonyms inciviri, ingertai, intzecare 1 / iferchire, intrare, intzicare Idioms csn: intzichidu ti est? = intesu l'as?, a ti resurtat?; intzichire una surra = surrai, donai una carda de corpus 2. aiat intzichidu sa cresura de sazos de prunetza chi no b'iferchiat mancu su porcu ◊ no li fit avassata mancu sa balia de intzichire un'impodha a s'àinu ◊ custos sunt totu colpos chi intzichint Etymon itl. inzeccare Translations French deviner, sentir English to guess, to acknowledge Spanish acertar Italian azzeccare, recepire German versetzen, erraten, aufnehmen.

lezistràre , vrb Definition iscríere una cosa in registru o a dónnia modu a manera de dha tènnere prus segura (fintzes in nastru, in discu) e de dha pòdere averguare; regulare calecuna cosa a manera Synonyms e antonyms allistai, registrai* Translations French enregistrer English to record, to adjust Spanish registrar Italian registrare German eintragen, aufnehmen, einstellen.

recògliere , vrb: arragolli, regògliere, regòllere, regòlliri Definition ingòllere sa cosa, mescamente pigandhodha de terra, e pònnere in calecunu logu o istrégiu totu impare; acasagiare gente, arrecire a domo, pigare e chistire una cosa chi giaet àtere; batire, torrare a domo / pps: recortu, regoltu; indic. 1ˆ p. sing. regorzo; cong. 3ˆ p. sing. regolzat Synonyms e antonyms acabidae, acoglire, acurumai, arregoglire, bòdhere, bodhire, tòdhere / recoire, recòrdere | ctr. fuliai, lassae Idioms csn: regòlliri su partu = atèndhere a sa fémina parturindhe; regòlliri su respiru = torrare àlidu; regòlliri is puntus = tènnere sos puntos de unu triballu téssidu pro no s'iscontzare; (nadu de unu tumore, de fruschedha) regòlliri = martzire Sentences l'ant aciapadu rutu in mesu de su ludu: sa zente est curta e ndhe l'ant regortu (P.Masia)◊ s'istadu italianu nachi est de sos prus ricos e no est bonu a regòllere vintimiza Albanesos! ◊ sos carabbineris li ant postu sos ferros, a su mortore, e che l'ant regortu 2. donzi sero regolliat cun d-una imbreaghera niedha ◊ fit regortu a bidha pagu tempus dae sa Líbbia ◊ sos mortos che los ant recortos a bidha ◊ m'importat chi custa terra nostra nos regolzat totus Translations French ramasser, retirer English to pick up, to gather, to shelter, to withdraw Spanish recoger Italian raccògliere, ritirare German sammeln, aufnehmen, abholen.

«« Search again