abbreggulàre , vrb: abbrengulare Definition
pigare cun abbréngulu
Synonyms e antonyms
ciogare,
giochitare,
imbalai,
imballacai,
ingiogaciai
Sentences
tzertos ti benint cun dultze carignu, si abbréngulant cun tegus e s'ispassant, però posca as a bídere chi ti lassant!
Translations
French
amuser
English
to amuse
Spanish
entretener
Italian
trastullare
German
unterhalten.
ammestadài , vrb: ammistadai,
ammisterai Definition
fai ammistadi o tenni un'ammistadi, nau de cojuaos, su si dha intèndhere cun àtera fémina o àter'ómine (ma si narat fintzes in su sensu de amighéntzia cun chiesiògiat)
Synonyms e antonyms
afancedhae,
afantare,
amicare,
amicitziare
Sentences
Micheli abbetiosu, no mi bollu ammistadai…◊ su tali, mancai béciu e babbu de tantis fillus, si est ammistadau cun d-una piciochedha
2.
is duas famíglias fiant ammistaradas e biviant totus impari
Etymon
srd.
Translations
French
vivre en état de concubinage
English
to maintain an illicit affair (love)
Spanish
amistarse,
amancebarse
Italian
intrattenére una relazióne amorósa illécita
German
ein außereheliches Verhältnis unterhalten.
ammoràre , vrb: amorai,
amurai Definition
totu su chi duos faent de bonu s'unu po s'àteru, ómine e fémina, candho funt isposos e s'istimant cun s'idea de si cojuare; betare istima a unu, a una, cricare, èssere sèmpere impare
Synonyms e antonyms
fastigiai
/
abbaradhare,
abbelare,
imbelare,
inamorai,
indeosare,
ingeniai
Sentences
oe comente fato a ti amorare? ◊ no ses menzus tue de sa chi so amorandhe ◊ sos tempos bellos si che sunt colados umpare chin su tempus de ammorare! ◊ bastat chi dh'amorit po dh'isposai, cussa dhu càrrigat de dinai puru!
2.
totu sos chi la bident si ndhe ammorant de cantu atraet s'ermosura sua ◊ prite ti amoras, ca no cherjo a tie?!
Scientific Terminology
ssl
Etymon
srd.
Translations
French
être fiancés,
s'engager par une promesse de mariage
English
to be connected with
Spanish
ser novios,
llevarse bien con alguien
Italian
avére una relazióne d'amóre,
èssere fidanzati
German
ein Liebesverhältnis unterhalten,
verlobt sein.
atzipàre , vrb Definition
aconciare su fogu ponendhodhoe bene is tzipas, is tzitzones
Synonyms e antonyms
abbibare,
achicai,
assissai,
ateneae,
atzipajare,
ischichinare,
scarrabbussonai
Sentences
est a s'atzipa atzipa duos mutzigones in su foghile
Etymon
srd.
Translations
French
alimenter le feu
English
to foment
Spanish
atizar el fuego
Italian
fomentare,
alimentare il fuòco
German
das Feuer unterhalten.
bebberecàre , vrb rfl: abbebberecare* Definition
istare a giogu
Synonyms e antonyms
abbrengulare,
ciogare,
giochitare,
imbalai,
ingiogaciai
Translations
French
s'amuser
English
to waste time
Spanish
juguetear
Italian
trastullarsi,
baloccarsi
German
sich unterhalten.
bischitzàre , vrb Definition
istare a brullas e a giogu
Synonyms e antonyms
abbrengulare,
bebberecare,
ciogare,
giochitare,
imbalai,
ingiogaciai
Etymon
itl.
bischizzare
Translations
French
s'amuser
English
to amuse oneself
Spanish
divertirse,
entretenerse
Italian
trastullarsi
German
sich unterhalten.
desogài , vrb: disaogae,
disaogai,
disaogare,
disaugare,
disogai Definition
gosare disaogu, istare a divertimentu
Synonyms e antonyms
disocai,
diveltire,
ispassiare,
isvrasiare,
sdisogai,
spreviai,
sulassai
Sentences
aggràssias chi in custa bella die est pótia andhare a si disaogare! ◊ pro la disaugare li at contau sa balentia chi li fit capitada ◊ si est cagliada, como, no cantat piús, no si podet piús disaogare ◊ is piciochedhos si furint disaogaos meda
Etymon
spn.
desahogar
Translations
French
s'amuser
English
to enjoy oneself,
to take one's mind off
Spanish
divertirse,
entretenerse
Italian
divertirsi,
svagarsi
German
sich unterhalten.
disaviàre , vrb: disilviare,
disisviare Definition
leàresi ccn. ispassu o disaogu, passare ora chentza pentzamentos
Synonyms e antonyms
desogai,
desviai*,
istrabiare 1
Sentences
fàghemi sonniare, coment'e candho fia de annos friscu, caos de trigumoriscu a mi disaviare! ◊ mi dat piaghere si si bistentaiat, a su mancu disilviat su disgustu (A.D.Migheli)◊ tantu de la disilviare, tenteit de la buglitare
Translations
French
amuser
English
to amuse
Spanish
distraer
Italian
sollazzare,
svagare
German
unterhalten (sich).
diveltíre , vrb: divertire Definition
fàere o istare a divertimentu; nau de dinare e cosa, ispèndhere in divertimentos
Synonyms e antonyms
desogai,
divèltere,
scialai,
spassiai,
sulassai
Sentences
de coro no mi poto divertire pro ca no mi dat bandha su dolore ◊ no so cantendhe pro leare pannu ca so cantendhe pro mi divertire
2.
su chi teniat si l'at divertidu e como li bisonzat!
Etymon
itl.
Translations
French
amuser
English
to amuse
Spanish
divertir,
entretener
Italian
divertire
German
unterhalten (sich).
giochitàre , vrb: cioghitare,
gioghitai,
gioghitare,
gioghitari,
zochitare Definition
pigare a giogu, istare a giogu
Synonyms e antonyms
abbrengulare,
agiogatzare,
agiogulare,
ciogare,
giogallitai,
imbalai,
imballacai,
ingiochetare,
ingiogaciai,
zochillare
Sentences
como ti primmas, posca mi gioghitas! ◊ su pipiu fiat gioghitendi e si boliat cuncordari un'acuiloni ◊ vio mannos e minores giochitandhe
Etymon
srd.
Translations
French
amuser
English
to amuse
Spanish
divertir,
juguetear
Italian
trastullare
German
unterhalten.
imbalài , vrb Definition
tratènnere is pipios cun giogos: rfl. istare a giogu che pipios
Synonyms e antonyms
abbrengulare,
ciogare,
giochitare,
imballacai,
ingiogaciai
Etymon
srd.
Translations
French
amuser
English
to amuse
Spanish
entretenir
Italian
baloccare
German
unterhalten.
ispassàre , vrb: ispassiai,
ispassiare,
spassiai Definition
cricare e pigare is ispàssios, divertimentu / ispassiàresi che sóriche in mesu de casu = própiu a cusséssia, meda
Synonyms e antonyms
desogai,
diveltire,
isvrasiare,
sulassai
Sentences
cun tegus giogo e m'ispasso ◊ sa mariposa ispàstigat su bolu nendhe: "Si devet ispassare chie est sanu!"◊ commo torramus a pitzinnos e nos ispassiamus ◊ cussos su dinare si l'ispàssiant ◊ mi chèrgio unu pacu ispassiare ◊ sos pitzinnos s'ispàssiant cun sa fatzienna de sa binnenna
Surnames and Proverbs
prb:
tempus malu, ispassadilu!
Etymon
itl.
spassare
Translations
French
s'amuser
English
to amuse oneself
Spanish
divertir,
entretener
Italian
sollazzarsi
German
sich unterhalten.
negossàre , vrb: negossiare,
negotziai Definition
abbarrare a chistionu, foedhandho de ccn. cosa, de importu o no
Synonyms e antonyms
allecare,
arragionare,
arralatai,
chistionai,
cuntrastare
Sentences
sedíebbos e negossiae chin socra e socru meu, ca nois semus antziandhe a monte! ◊ a isse l'at biu e negossiau paritzas bortas ◊ de cussas cosas mancu si ndhe negossiabat ◊ s'est postu a negossare chin sos bichinos
2.
e ita nci negótziat a custas partis: cichendi po si fai sa braba?
Etymon
itl.
negoziare
Translations
French
causer,
converser
English
to talk
Spanish
conversar
Italian
conversare
German
sich unterhalten,
reden,
sprechen.
tratèniri, tratènnere, tratènniri , vrb Definition
istare, ibertare unu tanti de tempus; fàere abbarrare, fàere ibertare; fintzes ostènnere, transire o fàere a mancu de fàere una cosa / pps. tratesu, traténniu; tratenni su respiru = abbarrare unu pagu chentza torrare àlidu
Synonyms e antonyms
addurae,
arreare,
illesinare,
istentae
| ctr.
andai
Sentences
si tratenit su tanti chi serbit po fai sa cosa ◊ no mi tratenzo ca tenzo presse ◊ in sa posta bi aiat zente e apo tratesu ◊ so andhendhe, no poto tratènnere ◊ apo tratesu a ti rispòndhere pro t'iscríere in poesia ◊ si est traténniu fintzas a tardu ma no bidiat s'ora de si ndi andai ◊ e meda che tratenes in bidha?◊ tratenedesi, fostè, tziu Antiogu!
2.
mi ant tratesu in domo de Fulanu: pro cussu no so torradu luego ◊ toca, trateni is assuconis!
3.
no isciu cumenti mi seu poderau de dh'ai aferrau… Mi seu traténniu ca fiaus in logu beneditu!
Etymon
srd.
Translations
French
rester,
entretenir
English
to hold,
to keep oneself,
to engage
Spanish
quedarse,
retener
Italian
trattenérsi,
trattenére,
intrattenére
German
bleiben,
aufhalten,
unterhalten.