abbagadiàre , vrb: bagadiare Definizione
fàere bagadiu, fàere festa, no andhare a trebballare
Sinonimi e contrari
afestai
Frasi
su lunis m'abbagadio ca est printzípiu de chita, su martis so cossumita: no beto bucone a buca
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
prendre congé
Inglese
to take a day off
Spagnolo
estar de vacaciones
Italiano
celebrare il giórno festivo,
far vacanza
Tedesco
feiern.
aspetatíva , nf Definizione
su tempus chi unu istat fora de trebballu chentza pèrdere su postu, po calecunu motivu grave
Traduzioni
Francese
congé
Inglese
leave (of absence)
Spagnolo
permiso
Italiano
aspettativa
Tedesco
Wartezeit.
congèdu , nm: conzedo,
cungedu Definizione
dies chi unu si leat o chi dhi giaent de su trebballu po pàusu o àteru; acabbu de su servítziu militare
Sinonimi e contrari
dispàciu
Traduzioni
Francese
congé
Inglese
leave
Spagnolo
despedida,
licencia absoluta,
canuto
Italiano
congèdo
Tedesco
Abschied.
dispàciu , nm: dispatzu Definizione
su che dispatzare, mandhare bogare a ccn. o calecuna cosa; cosa, mescamente isceda, chi si mandhat o chi si giaet a ischire
Sinonimi e contrari
bocada,
bocadura,
dispatzada
Frasi
a s'ammoradu li at dadu su dispàciu
Etimo
ctl., spn.
despatx, despacho
Traduzioni
Francese
expulsion,
congé
Inglese
expulsion,
leave
Spagnolo
expulsión (f),
despedida
Italiano
espulsióne,
congèdo
Tedesco
Ausschluß.
dispedía, dispedída , nf: dispidida,
dispiria Definizione
su si dispedire tzucandho a calecunu logu atesu, su giare is saludos, andhare a saludare; s'úrtima parte de is modas (no sèmpere) chi si cantant in parcu; su mòrrere
Sinonimi e contrari
andada,
dirghiada,
tucada
/
disispedida,
illissessata,
molte
/
cdh. dispidita
Frasi
chin boghe trémula e lena bos poto fagher sa dispedida prite parto a terra anzena (G.A.Solinas)◊ isvilidu de tantos patimentos fit aprobe a fàghere dispidida a s'impiegu ◊ cun custa dispidida dolorosa mi lassas!
2.
candho lompet s'ora de su destinu, nois puru faghimus sa dispedida ◊ como già l'as isortu su lórumu de sa vida… pro custa dispedida no agato cunfortu! (G.Porcheddu Useli)
Etimo
ctl., spn.
Traduzioni
Francese
congé,
adieu
Inglese
leave,
death
Spagnolo
despedida
Italiano
commiato,
congèdo
Tedesco
Abschied,
Hinscheiden.
dispedíe , vrb: dispedire,
dispediri,
dispidire,
dispidiri Definizione
fàere o giare sa dispidida, saludare andhandhosindhe, pruschetotu partendho po andhare atesu, fàere viàgiu longu, mancare tempus meda; fintzes mandhare, bogare, fàere andhare
Sinonimi e contrari
dipaciare,
saludae
/
lescensciare
Frasi
si est dispedidu ca fit tuchendhe a sordadare ◊ si seus dispidius badhendi in pratza ◊ si funt dispidius e si ndi funt andaus ◊ o babbu meu caru, est arribbada s'ora de mi ne dispedire! ◊ cudh'ómine s'est dipididu e aviadu s'est
2.
dispedichelu! ◊ l'at dispediu chin pacas paràgulas firmas ◊ su babbu e sa mama si avicinesint pro mi dispedire ◊ a su teracu su mere che l'at dispedidu ca no poniat mente
Etimo
ctl., spn.
Traduzioni
Francese
prendre congé
Inglese
to say goodbye (to s.o.)
Spagnolo
despedir
Italiano
congedare,
accomiatarsi
Tedesco
verabschieden ( sich ).
lesséntzia , nf: licensa,
licéntzia,
lissénsia,
lissentza,
lisséntzia Definizione
genia de permissu chi si giaet e tempus chi s'istat chentza atèndhere a calecunu dovere, fintzes su fógliu chi dhu giaet e dhu precisat; genia de permissu de s'autoridade púbblica po pòdere fàere calecuna faina (es. bèndhere, portare gente e àteru)
Frasi
pro nois fit istadu gosu e gustu si ti aiant dadu sa lissénsia! (Pirastru)
2.
siu Giuanni fut andau a iscola po biri chi arrennesciat a si ndi pigai sa licensa de cassa ◊ istanote che ndh'amus de armonia a modulassione de frecuentza, como chi s'ant bogadu sa lissentza sos poetedhos de sa Baronia!…(Sassu)
Traduzioni
Francese
licence,
permis,
permission,
congé
Inglese
permission,
licence
Spagnolo
licencia
Italiano
licènza
Tedesco
Erlaubnis,
Schein.
vacàntza, vacàntzia , nf: bacàntzia Definizione
su tempus chi unu abbarrat iscabbúlliu de su trebballu, de s'istúdiu
Sinonimi e contrari
féria
Frasi
so partidu pro sas vacàntzias de istiu ◊ candu femu istudenti torramu a domu po is vacàntzias ◊ sas dies sunt torrados sos assessores friscos e pasados de sas vacàntzias ◊ candho istei piús mannita, mama e sorres mias si mi basaiant si paltia o torraia pro sas vacàntzias ◊ lunis su cocòi, martis sa fogatza, mércuris vacantza, gióbia arregàbudu, cenàbara e sàbudu sèmpiri piscau! (R.Locci)
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
congé,
vacances
Inglese
holiday
Spagnolo
vacación
Italiano
vacanza
Tedesco
Urlaub.