cacanídu , nm: caganidu Definizione
s'úrtimu naschiu de is pigionedhos de unu niu (e fintzes de is fígios de una famíglia)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
dernier né d'un oisillon,
cadet
Inglese
unfledged
Spagnolo
el último nacido
Italiano
nidiace
Tedesco
Nestling.
codiàna , nf, avb: cogiana,
cojana,
congiana Definizione
s'úrtima parte de una sumana de tempus; sa puda prus bàscia cun prus pagos ogos chi in su fundhu de sa bide depet abbarrare a úrtimu (ctr. cabidiana o carriadòrgia); cotza de linna chi de sa parte de asegus s'intrat in s'incàsciu de s'isteva po mantènnere sidhia sa timona a sa parte de asegus in s'arau / avb. a codiana, in codiana = a úrtimos
Frasi
codiana de chida, de mese, de annu ◊ a codiana de s'àteru mese in bidha che sunt sos poetas a sa festa ◊ pustis, a codiana de frearzu, t'impigno de ndhe fàghere ispedire sa cantidade chi ti naro
2.
s'aradu fit divisu in deghe petzos: sa cogiana, s'isteva, sa entale…
Cognomi e Proverbi
smb:
Cojana, Coiana, Coyana
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
dernier,
derrier,
à la fin,
enfin
Inglese
the last part,
the back side of a thing
Spagnolo
cola,
fin,
última
Italiano
l'ùltima parte,
la parte posterióre di qlcs
Tedesco
letzter Teil,
hinterer Teil.
coinàrgia , nf: coinaxa Definizione
s'úrtimu frutuàriu o cosa chi si ndhe pinnigat de campu, de s'ortu: su frutu de agoa
Sinonimi e contrari
coàina
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
fruit tardif,
dernier
Inglese
last fruit
Spagnolo
tardano
Italiano
último frutto
Tedesco
letzte Frucht.
conclusívu , agt Definizione
de s'acabbada, de sa conclusione, chi pertocat s'acabbada de una cosa, de una chistione
Sinonimi e contrari
últimu
Traduzioni
Francese
dernier,
conclusif
Inglese
conclusive
Spagnolo
conclusivo
Italiano
conclusivo
Tedesco
abschließend.
postréru , agt Definizione
chi est, o su chi est apustis de totu, de totus
Sinonimi e contrari
últimu
| ctr.
primmu
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
dernier
Inglese
last
Spagnolo
último,
postrero
Italiano
ùltimo
Tedesco
letzt.
últimu , agt, nm: úrtimu Definizione
chi o chie benit apustis de totus, apustis de totu
Sinonimi e contrari
postreru
/
acabbada,
acabbu,
fine
| ctr.
primmu
Modi di dire
csn:
a úrtimu meu, tou, sou, nostru, bostru = apustis de a mie, ifatu meu, e gai; in úrtimos de…, a úrtimos de… (chida, mese, annu e gai) = a s'acabbada, me in s'úrtimu tempus; a s'úrtimu de… = apustis de…; a úrtimu, a s'úrtimu = a sa fine, a s'acabbada
Frasi
apu acabbau de isparai is úrtimas cartúcias chi teniu ◊ s'úrtimu tretedhu de caminu lu aiamus fatu abbellu abbellu ◊ in su padente bi sont sos úrtimos funnos chi si l'ant àpita ◊ s'última domíniga de austu si faghiat sa festa de sos bajanos ◊ martis est s'úrtima dí de carnevali…
2.
sos úrtimos ant a èssere primos
3.
ti ndhe ses pesadu a úrtimu meu ◊ a sos úrtimos de capitanni bi at galu, pro concruire s'annu de su tzeracu ◊ nosu est mellus chi abarreus a úrtimu…
Traduzioni
Francese
dernier
Inglese
last,
extreme
Spagnolo
último
Italiano
ùltimo,
estrèmo
Tedesco
letzt,
äußerst,
Letzte.