abbacòta , nf: abbagota, acuagota Definizione cosa picigosa fata cun abba po atacare impare cosas diferentes (mescamente linnàmene) Etimo srd. Traduzioni Francese colle Inglese glue Spagnolo pegamento, cola Italiano còlla Tedesco Leim.

cò, còa , nf: coda, cou Definizione s'úrtimu tretu de s'ischina, mescamente in d-unos cantu animales sa parte chi abbarrat pendhendho fora de s'ischina; s'úrtima parte, sa de asegus, sa de bàsciu, de una css. cosa mescamente si est longa, pentzada coment'e su contràriu de sa conca o parte de ananti: si narat fintzes de unu tempus chi benit a úrtimu; in sa carena de su cristianu su tretu chi arresurtat, in pitzu, tra is còscias e sa bentre candho unu est ciciu; in cobertantza, sa natura de su mascu / min. coita, coutza / dhue at erbas o partes de un'erba (s'ispiga, s'iscova de su frore) chi ant a númene, coment'e primu elementu, su foedhu coa: coa de gatu, de topi, de cuadhu, de lèpuri, de margiani Sinonimi e contrari úrtimos / daisegus Modi di dire csn: trotoxai, allorigare sa coa; fàghere de coa = isciamiai sa coa; coa mirrada = coa ritza, pesada tètera a punta in artu; passai sa manu in sa coa a unu = solingare, fàghere s'ala a ccn. iscusèndhelu; zúghere, pònnere, portai sa coa in mesu de ancas, in mesu de perras = tímiri, èssiri timendi, timi timi; coa de argiola = ischivozu, s'úrtimu laore chi abbarrat de collire, mescamente brutu e metzanu; semenare una coa de trigu (o àteru)= seminai un'arroghedhu de terrenu (a trigu, o àteru); leare, zúchere, portai, sètziri a unu in coa, in codas, in cò = leare, pònnere subra de ancas istendhe sétidos; tirai a petz'e coa = tirare a longas, tirai acoa; sa coa est mala a iscroxai = s'úrtima parte de unu triballu, de una chistione, est prus difítzile, prus inzotosa; giúghere a un'animale coa coa = avatu, acanta meda; andai o èssiri coas coas = codiau, a úrtimu; martis de coa = martis de carrasegare; acoa, a part'e coa = apustis; a ora de coa = assassegus, a sa fine de sos contos; ita coa at fatu cussa cosa? = ite fine at fatu?, a inue est dada?; a coa a… = fintzas a, a candho a…, de immoi a…, in totu su tempus, meda, de inoghe a…; "coa de fogu" o "coa de ferru" = zenias de puzones Frasi su cane est faghindhe de coa: depet àere puntadu carchi cosa ◊ boes, àinos e cadhos zughent sa coa longa ◊ sa cou de su burricu est longa 2. zughet sas coas de sa munnedha traza traza ◊ lea su titone a sa coa ca est budhidu! ◊ si est sétidu in coa de carru 3. a fàghere cussa faina che daet a coa (o a coas) de chida, de mese, de annu ◊ est abbarradu a coa ◊ a lassai sa cosa a cò andat mali ◊ a co'a bènnere tue est s'àinu mortu de su risu, irmasionadu! ◊ a co'a fàghere nois bi cheret meda ◊ a co'a tandho amus totu fatu ◊ su pentzamentu de coa est su prus zustu 4. oi biu bussinadas de chini apu portau in cò ◊ sa mama si at leadu su pitzinnu in coa ◊ sa pitzinna si che lassat alleriare de s'anninnia in codas de sa mama 5. a su preitzosu no dhi passis sa manu in sa coa: bollit puntu! ◊ aturas cun sa coa in mesu de perras! ◊ si est fuiu che cani fertu a coa ◊ is fillus no callant a ciorbedhu si su babbu o sa mama dhis narat cosa e s'àteru dhis passat sa manu in sa cò! Cognomi e Proverbi smb: Coa, Coas, Coda / prb: mezus conca in domo sua chi no coa in domo anzena Terminologia scientifica crn Etimo ltn. coda Traduzioni Francese queue, giron Inglese tail, lap Spagnolo cola, rabo, regazo Italiano códa, grèmbo Tedesco Schwanz, Schoß.

coàcia , nf, nm: coàciu 1, coatza Definizione sa punta de sa coa, sa parte de sa coa de is pigiones; sa punta de unu chintórgiu, de una fune o de àteru deasi; s'iscutuladura de su linu, sa pagighedha chi che dhi orruet (ndhe preniant is banitas) Sinonimi e contrari coitza, cúmmiru, punta Frasi sa coatza de sa fune, de sa tzinta, de sa litranga Terminologia scientifica crn Etimo srd. Traduzioni Francese extrémité de la queue, croupion Inglese rump Spagnolo extremidad de la cola Italiano estremità della códa, codrïóne degli uccèlli Tedesco Bürzel.

codiàna , nf, avb: cogiana, cojana, congiana Definizione s'úrtima parte de una sumana de tempus; sa puda prus bàscia cun prus pagos ogos chi in su fundhu de sa bide depet abbarrare a úrtimu (ctr. cabidiana o carriadòrgia); cotza de linna chi de sa parte de asegus s'intrat in s'incàsciu de s'isteva po mantènnere sidhia sa timona a sa parte de asegus in s'arau / avb. a codiana, in codiana = a úrtimos Frasi codiana de chida, de mese, de annu ◊ a codiana de s'àteru mese in bidha che sunt sos poetas a sa festa ◊ pustis, a codiana de frearzu, t'impigno de ndhe fàghere ispedire sa cantidade chi ti naro 2. s'aradu fit divisu in deghe petzos: sa cogiana, s'isteva, sa entale… Cognomi e Proverbi smb: Cojana, Coiana, Coyana Etimo srd. Traduzioni Francese dernier, derrier, à la fin, enfin Inglese the last part, the back side of a thing Spagnolo cola, fin, última Italiano l'ùltima parte, la parte posterióre di qlcs Tedesco letzter Teil, hinterer Teil.

coedòpi , nf Definizione coa de topi: calidades diferentes de erba de sa matessi genia nadas deosi ca portant s'ispiga coment'e una coa de sórighe Terminologia scientifica rba, Alopecurus bulbosus, Alopecurus pratensis, Phleum pratense, Cynosurus cristatus Etimo srd. Traduzioni Francese queue de rat Inglese rat tail Spagnolo cola de zorro, fleo de los prados Italiano codolina Tedesco Ackerfuchsschwanz.

còla , nf Definizione genia de cosa prus che àteru lícuida ma cagiada apicigosa po mantènnere impare materiales diferentes (o orrugos de su matessi: es. linna, orrobba, paperi, àteru); gomma chi si giaet a is telas po abbarrare istendhiadas Sinonimi e contrari colla 1 / cadansu Cognomi e Proverbi smb: Cola Etimo spn. cola Traduzioni Francese colle Inglese glue Spagnolo cola Italiano còlla Tedesco Leim.

cúmmiru , nm Definizione sa coa de is pigiones Sinonimi e contrari coàcia Traduzioni Francese croupion Inglese rump Spagnolo cola de los pajaros Italiano codrïóne Tedesco Bürzel.

muscimúsci , nm: mussimmussi Definizione una genia de erba chi narant fintzes bafus de gatu o coa de lèpuri; a logos est su bete o natura de sa fémina, nau in cobertantza Sinonimi e contrari cdh. muscimau Terminologia scientifica rba, Lagurus ovatus Etimo srd. Traduzioni Francese lagure ovale, queue-de-lièvre Inglese hare's tail Spagnolo cola de conejo Italiano piumino Tedesco Hasenschwanzgras, Samtgras.

puzonèdha , nf Definizione foedhandho de o cun piciochedhos, sa natura de s'ómine Sinonimi e contrari bichiriola, billotu, chichia, lelledha, pichiriola, picita, pilledha, pillighita, pisciuledha, tórrina Terminologia scientifica crn Etimo srd. Traduzioni Francese pénis Inglese willy Spagnolo canario, cola Italiano pène, pisellino Tedesco Penis.

«« Cerca di nuovo