cacanídu , nm: caganidu Definition
s'úrtimu naschiu de is pigionedhos de unu niu (e fintzes de is fígios de una famíglia)
Etymon
srd.
Translations
French
dernier né d'un oisillon,
cadet
English
unfledged
Spanish
el último nacido
Italian
nidiace
German
Nestling.
codiàna , nf, avb: cogiana,
cojana,
congiana Definition
s'úrtima parte de una sumana de tempus; sa puda prus bàscia cun prus pagos ogos chi in su fundhu de sa bide depet abbarrare a úrtimu (ctr. cabidiana o carriadòrgia); cotza de linna chi de sa parte de asegus s'intrat in s'incàsciu de s'isteva po mantènnere sidhia sa timona a sa parte de asegus in s'arau / avb. a codiana, in codiana = a úrtimos
Sentences
codiana de chida, de mese, de annu ◊ a codiana de s'àteru mese in bidha che sunt sos poetas a sa festa ◊ pustis, a codiana de frearzu, t'impigno de ndhe fàghere ispedire sa cantidade chi ti naro
2.
s'aradu fit divisu in deghe petzos: sa cogiana, s'isteva, sa entale…
Surnames and Proverbs
smb:
Cojana, Coiana, Coyana
Etymon
srd.
Translations
French
dernier,
derrier,
à la fin,
enfin
English
the last part,
the back side of a thing
Spanish
cola,
fin,
última
Italian
l'ùltima parte,
la parte posterióre di qlcs
German
letzter Teil,
hinterer Teil.
coinàrgia , nf: coinaxa Definition
s'úrtimu frutuàriu o cosa chi si ndhe pinnigat de campu, de s'ortu: su frutu de agoa
Synonyms e antonyms
coàina
Etymon
srd.
Translations
French
fruit tardif,
dernier
English
last fruit
Spanish
tardano
Italian
último frutto
German
letzte Frucht.
conclusívu , agt Definition
de s'acabbada, de sa conclusione, chi pertocat s'acabbada de una cosa, de una chistione
Synonyms e antonyms
últimu
Translations
French
dernier,
conclusif
English
conclusive
Spanish
conclusivo
Italian
conclusivo
German
abschließend.
postréru , agt Definition
chi est, o su chi est apustis de totu, de totus
Synonyms e antonyms
últimu
| ctr.
primmu
Etymon
spn.
Translations
French
dernier
English
last
Spanish
último,
postrero
Italian
ùltimo
German
letzt.
últimu , agt, nm: úrtimu Definition
chi o chie benit apustis de totus, apustis de totu
Synonyms e antonyms
postreru
/
acabbada,
acabbu,
fine
| ctr.
primmu
Idioms
csn:
a úrtimu meu, tou, sou, nostru, bostru = apustis de a mie, ifatu meu, e gai; in úrtimos de…, a úrtimos de… (chida, mese, annu e gai) = a s'acabbada, me in s'úrtimu tempus; a s'úrtimu de… = apustis de…; a úrtimu, a s'úrtimu = a sa fine, a s'acabbada
Sentences
apu acabbau de isparai is úrtimas cartúcias chi teniu ◊ s'úrtimu tretedhu de caminu lu aiamus fatu abbellu abbellu ◊ in su padente bi sont sos úrtimos funnos chi si l'ant àpita ◊ s'última domíniga de austu si faghiat sa festa de sos bajanos ◊ martis est s'úrtima dí de carnevali…
2.
sos úrtimos ant a èssere primos
3.
ti ndhe ses pesadu a úrtimu meu ◊ a sos úrtimos de capitanni bi at galu, pro concruire s'annu de su tzeracu ◊ nosu est mellus chi abarreus a úrtimu…
Translations
French
dernier
English
last,
extreme
Spanish
último
Italian
ùltimo,
estrèmo
German
letzt,
äußerst,
Letzte.