Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

cacanídu , nm: caganidu Definitzione s'úrtimu naschiu de is pigionedhos de unu niu (e fintzes de is fígios de una famíglia) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu dernier né d'un oisillon, cadet Ingresu unfledged Ispagnolu el último nacido Italianu nidiace Tedescu Nestling.

codiàna , nf, avb: cogiana, cojana, congiana Definitzione s'úrtima parte de una sumana de tempus; sa puda prus bàscia cun prus pagos ogos chi in su fundhu de sa bide depet abbarrare a úrtimu (ctr. cabidiana o carriadòrgia); cotza de linna chi de sa parte de asegus s'intrat in s'incàsciu de s'isteva po mantènnere sidhia sa timona a sa parte de asegus in s'arau / avb. a codiana, in codiana = a úrtimos Frases codiana de chida, de mese, de annu ◊ a codiana de s'àteru mese in bidha che sunt sos poetas a sa festa ◊ pustis, a codiana de frearzu, t'impigno de ndhe fàghere ispedire sa cantidade chi ti naro 2. s'aradu fit divisu in deghe petzos: sa cogiana, s'isteva, sa entale… Sambenados e Provèrbios smb: Cojana, Coiana, Coyana Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu dernier, derrier, à la fin, enfin Ingresu the last part, the back side of a thing Ispagnolu cola, fin, última Italianu l'ùltima parte, la parte posterióre di qlcs Tedescu letzter Teil, hinterer Teil.

coinàrgia , nf: coinaxa Definitzione s'úrtimu frutuàriu o cosa chi si ndhe pinnigat de campu, de s'ortu: su frutu de agoa Sinònimos e contràrios coàina Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu fruit tardif, dernier Ingresu last fruit Ispagnolu tardano Italianu último frutto Tedescu letzte Frucht.

conclusívu , agt Definitzione de s'acabbada, de sa conclusione, chi pertocat s'acabbada de una cosa, de una chistione Sinònimos e contràrios últimu Tradutziones Frantzesu dernier, conclusif Ingresu conclusive Ispagnolu conclusivo Italianu conclusivo Tedescu abschließend.

postréru , agt Definitzione chi est, o su chi est apustis de totu, de totus Sinònimos e contràrios últimu | ctr. primmu Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu dernier Ingresu last Ispagnolu último, postrero Italianu ùltimo Tedescu letzt.

últimu , agt, nm: úrtimu Definitzione chi o chie benit apustis de totus, apustis de totu Sinònimos e contràrios postreru / acabbada, acabbu, fine | ctr. primmu Maneras de nàrrere csn: a úrtimu meu, tou, sou, nostru, bostru = apustis de a mie, ifatu meu, e gai; in úrtimos de…, a úrtimos de… (chida, mese, annu e gai) = a s'acabbada, me in s'úrtimu tempus; a s'úrtimu de… = apustis de…; a úrtimu, a s'úrtimu = a sa fine, a s'acabbada Frases apu acabbau de isparai is úrtimas cartúcias chi teniu ◊ s'úrtimu tretedhu de caminu lu aiamus fatu abbellu abbellu ◊ in su padente bi sont sos úrtimos funnos chi si l'ant àpita ◊ s'última domíniga de austu si faghiat sa festa de sos bajanos ◊ martis est s'úrtima dí de carnevali… 2. sos úrtimos ant a èssere primos 3. ti ndhe ses pesadu a úrtimu meu ◊ a sos úrtimos de capitanni bi at galu, pro concruire s'annu de su tzeracu ◊ nosu est mellus chi abarreus a úrtimu… Tradutziones Frantzesu dernier Ingresu last, extreme Ispagnolu último Italianu ùltimo, estrèmo Tedescu letzt, äußerst, Letzte.