estrému , agt: iltremu, stremu Definitzione chi est própriu s'úrtimu, su prus grave, nau prus che àteru de sa manera de istare, de comente unu si agatat Sinònimos e contràrios últimu Maneras de nàrrere csn: in estremos = a úrtimu; èssere a s'úrtimu e. = èssiri a malu puntu, istai mali meda; fàghere sos estremos = fai ingestus lègius cun sa buca Frases mischinos, ciulendhe in tantu dolu, fin'a s'últimu estremu sunt istados isetendhe sa mama (F.Manca)◊ su tempus mi dades, pro sa morte, de li tèssere unu mantu: in s'ora estrema li tiat mancare 2. si at béndhidu fintzas sos istrípides de domo: cadreas isfrasciadas, letos betzos e in estremos tàulas e petzos Tradutziones Frantzesu extrême Ingresu extreme Ispagnolu extremo Italianu estrèmo Tedescu letzt.

oliài, oliàre , vrb Definitzione giare o pònnere is ògios santos a su malàidu, mescamente a su grave morindhosi; fintzes cundhire cun ógiu; rfl. in cobertantza, arrennegare meda Sinònimos e contràrios estremuntziai, ozusantare, pernuliai Frases su preíderu fit oliendhe unu betzu in letu ◊ príderu Nurra, curzat ca mi óliat sa fémina ca est morzendhe! ◊ cuss'ómini est morendisí, dh'ant oliau puru!◊ mi seo immalaidada meda e s'arretore mi at oliau Ètimu ctl. oliar Tradutziones Frantzesu donner l'extrème-onction Ingresu to give the extreme unction Ispagnolu olear Italianu dare l'estrèma unzióne Tedescu die letzte Ölung geben.

ozusantàre , vrb Definitzione pònnere, giare is ogiossantos a unu malàdiu Sinònimos e contràrios oliai, pernuliai Frases deviat mòrrere dai como a posca, l'aiant fintzamentras ozusantadu e cuminigadu… epuru torresit sanu che pische! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu donner l'extrême- onction Ingresu to give the extreme unction Ispagnolu olear Italianu dare l'estrèma unzióne Tedescu die letzte Ölung geben, die Krankensalbung geben.

pernúliu , nm Definitzione s'ogiusantu chi si ponet in crebedhos a unu malàidu coment'e sacramentu Sinònimos e contràrios óbiu 1, ogiusantu, olionzu Frases gràtzia manna domandaus in pernúliu de sa morti (G.Solinas) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu extrême-onction Ingresu extreme unction Ispagnolu extremaunción Italianu estrèma unzióne Tedescu Letzte Ölung.

trópu , avb, agt, nm Definitzione chi o cosa chi est prus de su chi serbit, de su chi si podet, de su chi andhat bene: coment'e avb. si narat fintzes po tantu, meda, a solu o cun sa prep. a e acumpàngiat no solu verbos, agetivos e àteros avérbios, ma fintzes númenes (o si narat de númene) coment'e agetivu chentza però cuncordare che a s'agetivu / tropixedhu = unu pagu tropu! Sinònimos e contràrios demasiadu | ctr. pacu Frases no curras tropu, no ruas! ◊ no fatzas che Masciocu: o nudha o tropu! ◊ sa màchina currindhe a tropu la fortzas meda ◊ no t'istraches a tropu! 2. cussa cosa est tropu manna: non capit in logu! ◊ custu pipiu est tropu bellixedhu ◊ cussa fémina est tropu picioca po issu ◊ nosu seus tropu malatratadas de is pobidhus ◊ seu tropu cuntenta ◊ is istedhus funt tropu artus in su celu 3. est tropu trigadiu ◊ nos ndhe semus pesados tropu chito ◊ sezis torrados tropu luego ◊ tropu coitendhe azis fatu! 4. no mi niedas tropu cosas! ◊ tropu cosas dh'arregordat cussa domu! ◊ bi at tropu fritu, tropu néula, tropu calura ◊ custa cosa est tropu! ◊ eus tentu tropu pressi a segai is atrus testamentus! (A.Garau)◊ nc'est tropu genti morta de fàmini…◊ est tropu sa disocupatzioni ◊ ti leas tropu presse ◊ seu afastiau de sa tropu cosa chi apu papau ◊ in s'ierru at fatu tropu fridura ◊ nachi sos istudiados sunt tropu 5. su tropu andhat semper male ◊ su tropu est tropu! ◊ si semus in tropu andhat male che a èssere in pagos etotu ◊ bi ndhe at medas, tropu, chene regréssia e a fatza de sola Sambenados e Provèrbios prb: su tropu est cumpàngiu de su nudha ◊ su pagu no bastat, su tropu guastat Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu trop, excessif Ingresu too (much), extreme Ispagnolu demasiado Italianu tròppo, eccessivo Tedescu zuviel, zu groß.

últimu , agt, nm: úrtimu Definitzione chi o chie benit apustis de totus, apustis de totu Sinònimos e contràrios postreru / acabbada, acabbu, fine | ctr. primmu Maneras de nàrrere csn: a úrtimu meu, tou, sou, nostru, bostru = apustis de a mie, ifatu meu, e gai; in úrtimos de…, a úrtimos de… (chida, mese, annu e gai) = a s'acabbada, me in s'úrtimu tempus; a s'úrtimu de… = apustis de…; a úrtimu, a s'úrtimu = a sa fine, a s'acabbada Frases apu acabbau de isparai is úrtimas cartúcias chi teniu ◊ s'úrtimu tretedhu de caminu lu aiamus fatu abbellu abbellu ◊ in su padente bi sont sos úrtimos funnos chi si l'ant àpita ◊ s'última domíniga de austu si faghiat sa festa de sos bajanos ◊ martis est s'úrtima dí de carnevali… 2. sos úrtimos ant a èssere primos 3. ti ndhe ses pesadu a úrtimu meu ◊ a sos úrtimos de capitanni bi at galu, pro concruire s'annu de su tzeracu ◊ nosu est mellus chi abarreus a úrtimu… Tradutziones Frantzesu dernier Ingresu last, extreme Ispagnolu último Italianu ùltimo, estrèmo Tedescu letzt, äußerst, Letzte.

«« Torra a chircare