corronchínu , nm Definitzione
frutuàriu tropu cruo, piticu; su granu de s'avena areste / mele c. = (de corronca) mele de mata, de àrbore, genia de cosa apicigosa, in colore de mele, chi bogant unas cantu matas (es. prunas, ceréxias)
Frases
sa bruscanalla in chirca de corronchinu est in chirca de li dare s'assangrada, ma no bi la faghent si no est a s'irfidiada
Sambenados e Provèrbios
smb:
Corronchinu
Terminologia iscientìfica
rbr
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
fruits verts,
tavelés et trop petits
Ingresu
discarded fruit,
not ripe or too small
Ispagnolu
redrojo
Italianu
frutta di scarto,
non ben matura e tròppo pìccola
Tedescu
unreifes und kleines Obst.
irfàtu , pps, agt: isfatu,
issatu Definitzione
de irfàchere; nau de cosa chi coet o chi lompet, èssere tropu cota, tropu lómpia, passada, fintzes pudrigada; nau de cosa tostada (es. pedra), chi si ch'est calada a arena, a pruine, a farinos / èssere i. che su sale (nau de unu) = istasidu de s'istrachidúdine, istracu meda
Sinònimos e contràrios
iscónciu,
sciusciau
/
spuentau
/
fràzigu,
lecuedhiu,
mercuedhiu,
purdiau
/
solobrau
2.
miràdelu in suore totu isfatu pro buscare su pane netzessàriu! ◊ a sos chelos fatesti sa paltida e torras candho su mundhu est isfatu ◊ est totu isfatu cantu in vida insoro aiant fatu sos mannos nostros
3.
custos macarrones che sunt irfatos ◊ sa pira est irfata ◊ est linna isfata e no daet si no fumu ◊ custa síndria in mesu est irfata
Tradutziones
Frantzesu
à moitié fondu,
trop cuit,
désintégré
Ingresu
overcooked
Ispagnolu
deshecho,
recocido
Italianu
disfatto,
scòtto,
dissòlto
Tedescu
zersetzt,
zerkocht,
zerteilt.
iscucuài , vrb: iscucurai,
iscucurare,
iscucurrare,
scucurai Definitzione
trantzire su cúcuru de calecuna cosa, pigare e bogare su cucurru, su chi in s'istrégiu dhu'est in prus de is oros, betare sa cosa de un'istrégiu a imbuidadura; foedhandho de is boes, iscapiare de su carru; nau de is pódhighes (de is peis), isconcare, atumbare a forte sa conca a manera de che segare carre coment'e a iscovecadura; rfl. brinchidare a cúcuru ficadu, conca a bàsciu, e fintzes pèrdere is pilos de conca / lassare a ccn. che truncu iscucuradu = firmai chentza dhi fai narri su chi fut nendi
Sinònimos e contràrios
ilgavantare,
illichidare,
ismesujare,
issucurare,
sciusciai
/
igiúgnere
| ctr.
acucuai
Frases
li prenat sas bussacas de pisellu iscucuranne unu mesu muntone ◊ in sa pigada sos boes si sunt repellados: est tocadu a che ndhe iscucurrare, de sa gàrriga ◊ faghimus carchi cosa pro che iscucurrare su malumore
2.
istringhia sas dentes pro no piànghere candho mi iscucuraia sos pódhighes, andhendhe a pes nudos ◊ currimis a s'iscurtza cun sos pódhighes totu iscucurados
3.
si nc'est iscucuau in funtana ◊ issu fut imbecendi e iscucuendisí
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
faire écouler le trop plein,
vider
Ingresu
to fill,
to take over flowing off
Ispagnolu
desmochar,
descolmar
Italianu
scolmare
Tedescu
abstreichen.
spuentàu , pps, agt Definitzione
de spuentai; chi est tropu cotu, tropu modhe
Sinònimos e contràrios
ammartitzadu,
irfatu
2.
sa minestra spuentada no mi praxit própiu!
Tradutziones
Frantzesu
trop cuit
Ingresu
overcooked
Ispagnolu
recocido,
pasado
Italianu
scòtto
Tedescu
zerkocht.
trópu , avb, agt, nm Definitzione
chi o cosa chi est prus de su chi serbit, de su chi si podet, de su chi andhat bene: coment'e avb. si narat fintzes po tantu, meda, a solu o cun sa prep. a e acumpàngiat no solu verbos, agetivos e àteros avérbios, ma fintzes númenes (o si narat de númene) coment'e agetivu chentza però cuncordare che a s'agetivu / tropixedhu = unu pagu tropu!
Sinònimos e contràrios
demasiadu
| ctr.
pacu
Frases
no curras tropu, no ruas! ◊ no fatzas che Masciocu: o nudha o tropu! ◊ sa màchina currindhe a tropu la fortzas meda ◊ no t'istraches a tropu!
2.
cussa cosa est tropu manna: non capit in logu! ◊ custu pipiu est tropu bellixedhu ◊ cussa fémina est tropu picioca po issu ◊ nosu seus tropu malatratadas de is pobidhus ◊ seu tropu cuntenta ◊ is istedhus funt tropu artus in su celu
3.
est tropu trigadiu ◊ nos ndhe semus pesados tropu chito ◊ sezis torrados tropu luego ◊ tropu coitendhe azis fatu!
4.
no mi niedas tropu cosas! ◊ tropu cosas dh'arregordat cussa domu! ◊ bi at tropu fritu, tropu néula, tropu calura ◊ custa cosa est tropu! ◊ eus tentu tropu pressi a segai is atrus testamentus! (A.Garau)◊ nc'est tropu genti morta de fàmini…◊ est tropu sa disocupatzioni ◊ ti leas tropu presse ◊ seu afastiau de sa tropu cosa chi apu papau ◊ in s'ierru at fatu tropu fridura ◊ nachi sos istudiados sunt tropu
5.
su tropu andhat semper male ◊ su tropu est tropu! ◊ si semus in tropu andhat male che a èssere in pagos etotu ◊ bi ndhe at medas, tropu, chene regréssia e a fatza de sola
Sambenados e Provèrbios
prb:
su tropu est cumpàngiu de su nudha ◊ su pagu no bastat, su tropu guastat
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
trop,
excessif
Ingresu
too (much),
extreme
Ispagnolu
demasiado
Italianu
tròppo,
eccessivo
Tedescu
zuviel,
zu groß.