aprícu , nm: aprigu Definizione
su si pònnere cun apentu a fàere cosa
Sinonimi e contrari
apentu,
contibizu,
incuru
Frasi
depides dare cara chin apricu a sos cumandhos de su Segnore
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
application,
disposition
Inglese
application,
inclination
Spagnolo
aplicación,
ahínco
Italiano
applicazióne,
inclinazióne
Tedesco
Eifer.
asséntu , nm Definizione
su èssere postu bene, firmu, séliu, fintzes su logu inue unu o una cosa est posta; manera de fàere sa cosa, de si cumportare cun cunsideru, cun firmesa; cosa assentada, datos assentaos, iscritos e fintzes paperi cun cosa iscrita
Sinonimi e contrari
acussertu,
arresetu,
arréulu 1,
assébiu,
assentamentu,
assuermu,
ausentu,
incuru,
lista,
prachidesa
/
partoxu
/
firmesa,
giudísciu,
sabiesa
Modi di dire
csn:
sos assentos = sos postorzos de su trigu messadu; is assentus = is localis po su bestiàmini in su furriadroxu; tèniri pagu a. = zúghere pagu sabiore, èssere chentza tinu; de a. = cun seriesa, a sa séria, chentza presse; fàchere una cosa chin a. = cun incuru, bene; restare o imbarare de a. = detzídere, pònneresi de acordu; missa de assentu = missa de s'arretiru, missa pro unu mortu chi nachi tiant bídere in ziru
Frasi
su bentu muilendhe no lassaiat portas in assentu ◊ isse no tenet mai assentu, sempre tribbulendhe ◊ su mundhu est roda e chie l'at formadu no cheret ch'istet sempre de un'assentu (L.Marongiu)
2.
beni dai cuss'altu assentu! ◊ sas mannas de su trigu messadu si che leant a s'assentu e dae s'assentu a s'arzola
3.
su tratu tou e assentu mi at fatu diliriare ◊ cussu est ómine de pagu assentu
4.
lèadi s'assentu de sa cosa chi mi as dadu ◊ zughiat in manos s'assentu pro pagare sa lughe, totu trofizèndhelu ◊ is cummerciantis funt sempri fendi assentus in su libbretu
5.
sa candhela alluta pigadha cun assentu! ◊ a pretziare una bachiana si fachet chin assentu ◊ si fiat postu a trabballai de assentu ◊ pranghítemi in assentu! ◊ satzeldotes, de assentu pedo a bois salude e ghia!
6.
su príntzipe restat de assentu de si che leare a Maria ◊ restant de assentu chi sa robba e su càmiu deviant abbojare a s'istradone ◊ fimis restados de assentu chi deviat torrare
Etimo
ctl., spn.
assento, asiento
Traduzioni
Francese
stabilité,
disposition,
rangement
Inglese
stability,
organisation
Spagnolo
estabilidad,
asentamiento
Italiano
stabilità,
sistemazióne
Tedesco
Stabilität,
Ordnung.
atitúdine , nf Definizione
capacidade naturale de fàere calecuna cosa, prus che àteru unu trebballu, un’arte, una professione
Sinonimi e contrari
abbilesa,
abbilidade,
capatzidade
Traduzioni
Francese
disposition,
aptitude
Inglese
aptitude
Spagnolo
aptitud
Italiano
attitùdine
Tedesco
Begabung.
dispòsta , nf Definizione
cosa chi si decidit de fàere
Sinonimi e contrari
decisione,
disposiscione
Frasi
sa disposta fiat de fai festa ◊ e it'est sa disposta? ◊ is malos ant pigau sa disposta de dhu mòrrere ◊ su meri dh’iat donau sa disposta po cumenti depiat fai
Etimo
itl.
disposta
Traduzioni
Francese
disposition,
instruction
Inglese
disposition
Spagnolo
disposición
Italiano
disposizióne
Tedesco
Anordnung,
Disposition.
incrína , nf, nm: incrine,
incrinu,
ingrina,
ingrinu Definizione
su àere passione, apentu, su impunnare de naturale a calecuna cosa
Sinonimi e contrari
índula,
ingrigna,
naturale
Frasi
cun totu chi pariat de malu incrine, s'ànima aiat afetuosa ◊ dhu'at un'arede de ispíritos e doennas sèmpere in fua po s'incrinu areste ◊ dontzunu si procuraiat sos zocàtulos ponèndhebbi totucantu s'incrinu vonu chi aiat ◊ m'imputas ingrinos de demóniu! ◊ non est genti de incrina màua ma est càrriga de fícius
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
inclination,
penchant,
disposition
Inglese
inclination
Spagnolo
inclinación
Italiano
inclinazióne,
propensióne
Tedesco
Neigung.