allichíru , nm Definizione
su allichidiri
Sinonimi e contrari
allichidimentu,
allichidóngiu,
remonimentu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
nettoyage,
rangement
Inglese
cleaning,
good order
Spagnolo
limpieza,
aseo
Italiano
pulizìa,
assètto
Tedesco
Sauberkeit,
Ordnung.
assentadéru , nm: assenteru Definizione
/ ponnirisí a. = zúghere bonu sensu
Sinonimi e contrari
assentadura,
assentu
Traduzioni
Francese
rangement,
mise en ordre
Inglese
good order
Spagnolo
posición
Italiano
assètto
Tedesco
Ordnung.
asséntu , nm Definizione
su èssere postu bene, firmu, séliu, fintzes su logu inue unu o una cosa est posta; manera de fàere sa cosa, de si cumportare cun cunsideru, cun firmesa; cosa assentada, datos assentaos, iscritos e fintzes paperi cun cosa iscrita
Sinonimi e contrari
acussertu,
arresetu,
arréulu 1,
assébiu,
assentamentu,
assuermu,
ausentu,
incuru,
lista,
prachidesa
/
partoxu
/
firmesa,
giudísciu,
sabiesa
Modi di dire
csn:
sos assentos = sos postorzos de su trigu messadu; is assentus = is localis po su bestiàmini in su furriadroxu; tèniri pagu a. = zúghere pagu sabiore, èssere chentza tinu; de a. = cun seriesa, a sa séria, chentza presse; fàchere una cosa chin a. = cun incuru, bene; restare o imbarare de a. = detzídere, pònneresi de acordu; missa de assentu = missa de s'arretiru, missa pro unu mortu chi nachi tiant bídere in ziru
Frasi
su bentu muilendhe no lassaiat portas in assentu ◊ isse no tenet mai assentu, sempre tribbulendhe ◊ su mundhu est roda e chie l'at formadu no cheret ch'istet sempre de un'assentu (L.Marongiu)
2.
beni dai cuss'altu assentu! ◊ sas mannas de su trigu messadu si che leant a s'assentu e dae s'assentu a s'arzola
3.
su tratu tou e assentu mi at fatu diliriare ◊ cussu est ómine de pagu assentu
4.
lèadi s'assentu de sa cosa chi mi as dadu ◊ zughiat in manos s'assentu pro pagare sa lughe, totu trofizèndhelu ◊ is cummerciantis funt sempri fendi assentus in su libbretu
5.
sa candhela alluta pigadha cun assentu! ◊ a pretziare una bachiana si fachet chin assentu ◊ si fiat postu a trabballai de assentu ◊ pranghítemi in assentu! ◊ satzeldotes, de assentu pedo a bois salude e ghia!
6.
su príntzipe restat de assentu de si che leare a Maria ◊ restant de assentu chi sa robba e su càmiu deviant abbojare a s'istradone ◊ fimis restados de assentu chi deviat torrare
Etimo
ctl., spn.
assento, asiento
Traduzioni
Francese
stabilité,
disposition,
rangement
Inglese
stability,
organisation
Spagnolo
estabilidad,
asentamiento
Italiano
stabilità,
sistemazióne
Tedesco
Stabilität,
Ordnung.
sédiu , nm: assétiu*,
sétiu 1 Definizione
nau de sa cosa, manera de istare, betu de èssere posta (coment'e a cicidura), de cicire bene (o fintzes bene arrexonada, giusta): nau de bestimentu, de orrobba o cosas deasi, portare calecuna pinniga; nau de su cumportamentu de ccn., manera de fàere crabbada, giusta, o fintzes chi no giaet cunfiantza, chi si credet meda
Sinonimi e contrari
betu,
ségiu
/
galania,
garbu,
tratu
Modi di dire
csn:
tènniri, leare o pònnere sétiu = zúghere betu, èssere fatu de una manera chi setzit bene, chi istat bene postu, chi andhat bene, chi torrat paris, chi tenet fundhóriu; torrai a sétiu is cosas = pònnere a postu; pòniri su logu a sétiu = remonire su logu; no ndi fai una in sétiu = no ndhe faet una bene, faet totu chentza critériu, chentza arrexonare
Frasi
ti moes chirchendhe sédiu nou ◊ custa perda no portat sétiu ◊ su chi ses nendi tui no tenit sétiu ◊ su brúciu de su gorfu portat su sétiu ◊ sa piciochedha no est papendi in sétiu, totu porcherias
2.
no tenis sétiu, tui ses tonta e ti lassas imbovai!
Traduzioni
Francese
rangement,
mise en ordre,
position
Inglese
good order,
posture
Spagnolo
orden,
postura
Italiano
assètto,
positura
Tedesco
Ordnung,
Haltung.