aprícu , nm: aprigu Definitzione
su si pònnere cun apentu a fàere cosa
Sinònimos e contràrios
apentu,
contibizu,
incuru
Frases
depides dare cara chin apricu a sos cumandhos de su Segnore
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
application,
disposition
Ingresu
application,
inclination
Ispagnolu
aplicación,
ahínco
Italianu
applicazióne,
inclinazióne
Tedescu
Eifer.
asséntu , nm Definitzione
su èssere postu bene, firmu, séliu, fintzes su logu inue unu o una cosa est posta; manera de fàere sa cosa, de si cumportare cun cunsideru, cun firmesa; cosa assentada, datos assentaos, iscritos e fintzes paperi cun cosa iscrita
Sinònimos e contràrios
acussertu,
arresetu,
arréulu 1,
assébiu,
assentamentu,
assuermu,
ausentu,
incuru,
lista,
prachidesa
/
partoxu
/
firmesa,
giudísciu,
sabiesa
Maneras de nàrrere
csn:
sos assentos = sos postorzos de su trigu messadu; is assentus = is localis po su bestiàmini in su furriadroxu; tèniri pagu a. = zúghere pagu sabiore, èssere chentza tinu; de a. = cun seriesa, a sa séria, chentza presse; fàchere una cosa chin a. = cun incuru, bene; restare o imbarare de a. = detzídere, pònneresi de acordu; missa de assentu = missa de s'arretiru, missa pro unu mortu chi nachi tiant bídere in ziru
Frases
su bentu muilendhe no lassaiat portas in assentu ◊ isse no tenet mai assentu, sempre tribbulendhe ◊ su mundhu est roda e chie l'at formadu no cheret ch'istet sempre de un'assentu (L.Marongiu)
2.
beni dai cuss'altu assentu! ◊ sas mannas de su trigu messadu si che leant a s'assentu e dae s'assentu a s'arzola
3.
su tratu tou e assentu mi at fatu diliriare ◊ cussu est ómine de pagu assentu
4.
lèadi s'assentu de sa cosa chi mi as dadu ◊ zughiat in manos s'assentu pro pagare sa lughe, totu trofizèndhelu ◊ is cummerciantis funt sempri fendi assentus in su libbretu
5.
sa candhela alluta pigadha cun assentu! ◊ a pretziare una bachiana si fachet chin assentu ◊ si fiat postu a trabballai de assentu ◊ pranghítemi in assentu! ◊ satzeldotes, de assentu pedo a bois salude e ghia!
6.
su príntzipe restat de assentu de si che leare a Maria ◊ restant de assentu chi sa robba e su càmiu deviant abbojare a s'istradone ◊ fimis restados de assentu chi deviat torrare
Ètimu
ctl., spn.
assento, asiento
Tradutziones
Frantzesu
stabilité,
disposition,
rangement
Ingresu
stability,
organisation
Ispagnolu
estabilidad,
asentamiento
Italianu
stabilità,
sistemazióne
Tedescu
Stabilität,
Ordnung.
atitúdine , nf Definitzione
capacidade naturale de fàere calecuna cosa, prus che àteru unu trebballu, un’arte, una professione
Sinònimos e contràrios
abbilesa,
abbilidade,
capatzidade
Tradutziones
Frantzesu
disposition,
aptitude
Ingresu
aptitude
Ispagnolu
aptitud
Italianu
attitùdine
Tedescu
Begabung.
dispòsta , nf Definitzione
cosa chi si decidit de fàere
Sinònimos e contràrios
decisione,
disposiscione
Frases
sa disposta fiat de fai festa ◊ e it'est sa disposta? ◊ is malos ant pigau sa disposta de dhu mòrrere ◊ su meri dh’iat donau sa disposta po cumenti depiat fai
Ètimu
itl.
disposta
Tradutziones
Frantzesu
disposition,
instruction
Ingresu
disposition
Ispagnolu
disposición
Italianu
disposizióne
Tedescu
Anordnung,
Disposition.
incrína , nf, nm: incrine,
incrinu,
ingrina,
ingrinu Definitzione
su àere passione, apentu, su impunnare de naturale a calecuna cosa
Sinònimos e contràrios
índula,
ingrigna,
naturale
Frases
cun totu chi pariat de malu incrine, s'ànima aiat afetuosa ◊ dhu'at un'arede de ispíritos e doennas sèmpere in fua po s'incrinu areste ◊ dontzunu si procuraiat sos zocàtulos ponèndhebbi totucantu s'incrinu vonu chi aiat ◊ m'imputas ingrinos de demóniu! ◊ non est genti de incrina màua ma est càrriga de fícius
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
inclination,
penchant,
disposition
Ingresu
inclination
Ispagnolu
inclinación
Italianu
inclinazióne,
propensióne
Tedescu
Neigung.