atafài, atafàre , vrb: atafiare Definizione
afundhare, pònnere in mesu, aintru de calecuna cosa; fintzes passare in calecunu logu (nau fintzes in su sensu de arrennèscere a cumprèndhere, o arrennèscere e bastat), bènnere o lòmpere po cumbinatzione
Sinonimi e contrari
aciufae,
atapai,
intafae,
pònnere
Frasi
innòi nci at una mina: a logu bellu nci apu atafau su pei! ◊ nci at atafau is peis a su ludu ◊ su marxani atafat sa farruncada po aggafai su pegus ◊ inue che dh'as atafada cussa cosa? ◊ che so atafadu in d-una mola e dhue aiat cosa cuada (Z.Porcu)
2.
non che atafaiat a cumprèndhere comente aiat fatu su babbu a dhi zare sas crupas de su chi fuit capitadu ◊ cussa note non che fuo atafadu a mi drumire ◊ in bella famíllia ch'est atafadu cricanne fémina!…◊ is sordaus nci atafant in crésia e forrogant in dónnia logu!
Etimo
itl.
taffiare
Traduzioni
Francese
fourrer
Inglese
to drive in
Spagnolo
meter
Italiano
cacciar déntro
Tedesco
hineinwerfen.
ingiabbulàre , vrb Definizione
fichire o pònnere aintru, in galera
Sinonimi e contrari
imprasonai,
ingalerare,
ingribbiai
| ctr.
bocare
Frasi
ingiabbulare a unu in presone
Traduzioni
Francese
fourrer qqn. en prison
Inglese
to send to prison
Spagnolo
apresar
Italiano
ficcare in galèra
Tedesco
ins Gefängnis werfen.
stichíri , vrb: istichire* Definizione
pònnere aintru de calecunu istrégiu o de logu, mescamente a fortza, a istibbidura; bestire, pònnere in pitzu unu bestimentu
Sinonimi e contrari
fichire,
incracai,
intrae,
istibbire
/
bestire
| ctr.
bocare
Frasi
nci stichint in su grutoni, istuant totu su bagàgliu e nci passant unu bellu arroghedhu de tempus ◊ si tenit gana mala, stichidhi su didu a sa cannarotza, ca bis ca dhi passat!
2.
stichidinci in pressi sa bestimenta! ◊ stichiminci sa giacheta, ca dèu no ci arrennèsciu!
Traduzioni
Francese
enfoncer,
fourrer
Inglese
to drive,
to wear
Spagnolo
hincar,
clavar
Italiano
ficcare,
introdurre
Tedesco
stecken,
hineinstecken.
tzacàre , vrb Definizione
istichire, intrare in mesu, aintru, a fortza, ue dhue at pagu logu o no andhat tanti bene; su si pònnere aintru, in mesu de ccn. chistione
Sinonimi e contrari
fichire,
imberzire,
infruncuai,
insertai,
intupire,
istichire,
pònnere
| ctr.
bocare,
leai
/
essire
Modi di dire
csn:
tz. in ragas = manigare, bufare, betare a corpus, fai su mangiufoni; tz. fogu = apuntai o pònnere fogu; tzacaresiche una cosa in s'ogru (nadu cun fele) = fagheresindhe própiu nudha, èssere cosa chi no serbit a nudha (comenti a nàrriri ca no est bella mancus a si nci dha istichiri in is ogus); tzacàresi fora = fai su bandidu, abbandidai
Frasi
che mere, si che tzacheit in domo de cudhu a prepoténtzia ◊ una corròncia si che tzacat braghendhe in mesu de sos paones ◊ inue ti che ses tzachendhe: no bides chi no bi at logu?! ◊ no che tzaches sas berbeghes a s'ortu ca podent fàghere dannu! ◊ leat impresse e si che tzacat in petorras su tzoculate chi aiat furadu!
2.
su pane si che l'at tzacadu in ragas totu isse! ◊ custa cosa guasta in s'ogru ti la tzacas? frundhichela, aite ti la muntenes?!
3.
- Ehi si mi tzaco fora!… - nachi naraiat unu afelonadu, e a bandhidare etotu est essidu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
introduire,
se faufiler,
se fourrer,
s'entremettre
Inglese
to drive in,
to slip in,
to meddle
Spagnolo
meter,
entremeterse
Italiano
introdurre,
inserire,
ficcare,
intrufolarsi,
introméttersi
Tedesco
stecken,
sich einmischen.