acioadúra , nf Definizione
ponnere is ciòs, nau prus che àteru po is crapitas e po is ferros de un'animale; tocadura de ciou, su pitziare s'animale in sa carre bia ponendhodhi is ciòs
Sinonimi e contrari
acioladura,
cravadura,
inclavadura,
intzoadura,
puntzadura
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
clouage
Inglese
nailing
Spagnolo
remachado,
el clavar
Italiano
inchiodatura,
chiodatura
Tedesco
Benagelung,
Hufbeschlag.
acioàe, acioài , vrb: aciuai,
tzoare 1 Definizione
pònnere is ciòs, pònnere is ciòs ferrandho is animales, o a su fundhu de is crapitas
Sinonimi e contrari
aciolai,
atacitai,
imbullitare,
intzoare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
clouer
Inglese
to nail
Spagnolo
clavar
Italiano
inchiodare,
chiodare
Tedesco
benageln,
beschlagen.
clavài , vrb: aclavare,
clavare,
crare 1,
cravae,
cravai,
cravare,
cravari Definizione
pònnere craos o intrare coment'e craos; fàere intrare a fortza, o intrare a fortza o in logu chi no si depet; pònnere o istare firmos coment'e incravaos (e deosi fintzes impressare); lòmpere, giare a pitzu de ccn. o a calecuna cosa, iscúdere, imbolare, trummentare, brigare / cravau! = frimmu! asseliadu!
Sinonimi e contrari
ciaitare,
cravitare,
inciaire,
inclavai,
incravillai,
incraitare,
obbilai
/
criviri,
fichire,
intrare,
istichire,
tzacare
/
furriai,
isciúdere,
lòmpere
2.
a Cristus dhi ponint una corona de ispina in conca, cravendidha a forti ◊ fuit cravandosiche in s'abba ◊ ube tiàulu ti nche ses cravau? ◊ cun sa picioca, comenti si seus bistus si seus cravaus apari, eus incarrerau a si basai chi no si ndi podiaus prandi!
3.
s'est cravara ananti a issu ◊ cravau ingunis abarra!
4.
su cani s'est cravau a su malloru ◊ po dhui acostai, cussu dimóniu si cravat che unu cani! ◊ fut unu murrúngiu de cani fertu chi fut po si cravai ◊ ant cravau perda a crobitura ◊ ant cumenciau a si pigari foedhos, a brigari e peri a si cravari
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
enfoncer
Inglese
to hammer
Spagnolo
clavar
Italiano
confìggere,
conficcare,
ficcare
Tedesco
einschlagen,
einrammen.
cravillài, cravillàre , vrb: crivillai Definizione
pònnere craos, firmare cun craos
Sinonimi e contrari
craitare,
incravare,
puntzare
| ctr.
ilgiaitare
Frasi
pòberus Cristus, afuetaus e cravillaus de tírria e prepoténtzia! ◊ dh'ant postu in gruxi: sa mamma atitendi e issus cravillendi!◊ sas tàulas cravilladhas bene!◊ s’aremigu ti at cravillau dógnia punta de ossu e su coro
Etimo
ctl.
clavillar
Traduzioni
Francese
clouer
Inglese
to nail
Spagnolo
clavar
Italiano
inchiodare
Tedesco
nageln.
fichíre, fichíri , vrb Definizione
pesare, pònnere prantau, pesaresindhe istrantàgiu, in pei; istichire, pònnere aintru de ccn. cosa a fortza, a incracadura
Sinonimi e contrari
arritzare,
clavai,
ficare,
fíchere,
incasciae,
incotzigare,
istichire,
pesai,
pichire,
tzacare
| ctr.
arrúiri,
colcare
/
bocare
Modi di dire
csn:
fichirisí un'idea in conca = tzacaresiche o pònneresi carch'idea in conca; fichire in bonu = ghetai géniu, pònnere amore, leare a bon'ogru; fichire in malu = tènniri malu sànguini a unu, tènniri tírria; èssere comente la fichit = comente l'afilat, acomenti dha pigat; fichire a oju = castiai cun disígiu; fichirebbei su cúcuru (in calecuna cosa)= perderebbei ma sighire a triballare, a fàghere su matessi
Frasi
fíchidi reu e iscúltami bene! ◊ Giuanne no podet fichire a nudha ca est freadu ◊ candho est essidu su zuighe si ndhe sunt totugantos fichidos ◊ apenas fichidu, intendhet sas ancas modhes, azummai a tremuledha ◊ fichimus turres e digas
2.
de sa brigúngia, si nci est fichiu in s'istampu prus piticu ◊ at fichidu unu giau in su muru ◊ fichirinci is didus in buca e circa de ndi caciai totu!
3.
cussu nci fichit su nasu in dónnia cosa ◊ si ficheit in conca s'idea de l'apostare tota note pro l'agatare ◊ bi l'at fichida in bonu e lu giughet in pranta de manu ◊ bi l'at fichida in malu e calesisiat cosa fatat no li aggradat ◊ sa zente est comente la fichit: boga sa fama e drommi! ◊ cudha peta fit calda calda chi cheriat fichida a oju pro su fiagu bellu chi teniat ◊ su pastore a bortas faghet annadas bonas e ballanzat, a bortas bi fichit su cúcuru e ndhe perdet sacu e sale
Etimo
itl.
ficcare
Traduzioni
Francese
se lever,
enfoncer
Inglese
to stand up,
to stick
Spagnolo
levantarse,
clavar,
hincar
Italiano
alzarsi in pièdi,
conficcare
Tedesco
aufstehen,
einschlagen.
giaitàre , vrb: ciaitare Definizione
pònnere is craos, firmare calecuna cosa cun is craos; firmare una cosa coment'e chi siat manténnia a craos
Sinonimi e contrari
cravillai,
inclavai,
obbilai
Frasi
a Cristos l'ant ruspiadu, presu e giaitadu a sa rughe
2.
ite ratza de idea e de mania chi in conca giughet fissa e giaitada! (F.Sechi)◊ cussos sunt giaitados a su letu, màrturos a vida
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
clouer
Inglese
to nail with big nails
Spagnolo
clavar
Italiano
inchiodare con grossi chiodi
Tedesco
festnageln.
inferchída , nf Definizione
su iferchire, su fichire calecuna cosa, acropare a punghidura / i. de arrustu cun s'ispidu = ischidonada
Sinonimi e contrari
fichimentu,
infrichimentu,
iferchidura
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
enfoncement
Inglese
hammering in
Spagnolo
clavar,
hincar
Italiano
conficcaménto
Tedesco
Einschlagen.
intzudhíre , vrb Definizione
intrare unu pagu a fortza in logu malu, difícile, de malesa, de gente meda
Sinonimi e contrari
atzutzudhire,
fichire,
ifertzire,
imbèlghere,
incotzigare,
infruncuai,
intzutzudhire
Frasi
no ti agatant mai in posse: no isco inue ti che intzudhis! ◊ si che intzudhiat in totue fintzas si no bi aiat logu ◊ si no intzudhis, cun totu custas màchinas no colas mai! ◊ a ue ses intzudhindhe: no bides chi no che at logu?!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
enfoncer,
s'introduire,
se faufiler
Inglese
to hammer,
to enter,
to slip in
Spagnolo
clavar,
introducir
Italiano
conficcare,
introdursi,
intrufolarsi,
ficcarsi
Tedesco
einschlagen,
sich einschleichen,
sich bringen.
isperelàre , vrb Definizione
abbaidare giaendho atentzione meda, agiummai coment'e perdendho is ogos
Sinonimi e contrari
disocrare
Frasi
duritamus isperelendhe sos cunzados nostros
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
fixer
Inglese
to stare
Spagnolo
clavar la vista
Italiano
guardare fisso
Tedesco
starren.
obbilàe, obbilài , vrb: obbilare,
obilare Definizione
pònnere is obbilos, is craos, nau mescamente de su Cristos in sa grughe
Sinonimi e contrari
acioae,
aciolai,
apunciai,
atacitai,
ciaitare,
inclavai,
intzoare
| ctr.
ilgiaitare,
irdobbilae,
isclavai
Frasi
a Gesús dh'ant obbilau a sa cruxi ◊ sa cadena fut obbilada a su muru
2.
cun agus de frius mi obbilas su coru
Traduzioni
Francese
clouer
Inglese
to nail,
to crucify
Spagnolo
clavar,
crucificar
Italiano
inchiodare,
crocifìggere
Tedesco
nageln,
kreuzigen.
puntzàre , vrb: apunciai Definizione
pònnere o cravare púncias, firmare linna cun is púncias
Sinonimi e contrari
craitare,
cravillai,
incraitare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
clouer
Inglese
to nail
Spagnolo
clavar
Italiano
inchiodare
Tedesco
nageln.
stichíri , vrb: istichire* Definizione
pònnere aintru de calecunu istrégiu o de logu, mescamente a fortza, a istibbidura; bestire, pònnere in pitzu unu bestimentu
Sinonimi e contrari
fichire,
incracai,
intrae,
istibbire
/
bestire
| ctr.
bocare
Frasi
nci stichint in su grutoni, istuant totu su bagàgliu e nci passant unu bellu arroghedhu de tempus ◊ si tenit gana mala, stichidhi su didu a sa cannarotza, ca bis ca dhi passat!
2.
stichidinci in pressi sa bestimenta! ◊ stichiminci sa giacheta, ca dèu no ci arrennèsciu!
Traduzioni
Francese
enfoncer,
fourrer
Inglese
to drive,
to wear
Spagnolo
hincar,
clavar
Italiano
ficcare,
introdurre
Tedesco
stecken,
hineinstecken.