addenticàre , vrb: addentigai,
addentigare,
addentigrai,
addentijare,
addrenticare,
adentiae,
adentiai Definizione
istrínghere cosa cun is dentes, arrennèscere a matzigare, mossigare cosa tostada
Sinonimi e contrari
addentai,
dencicare,
immorroxare,
iscafitai,
monsiare,
mòssere
/
maistai
2.
custa cosa tosta deo no l'addéntigo, ca mi dolent sas dentes
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
mordre
Inglese
to bite
Spagnolo
hincar los dientes
Italiano
addentare
Tedesco
anbeißen.
fichíre, fichíri , vrb Definizione
pesare, pònnere prantau, pesaresindhe istrantàgiu, in pei; istichire, pònnere aintru de ccn. cosa a fortza, a incracadura
Sinonimi e contrari
arritzare,
clavai,
ficare,
fíchere,
incasciae,
incotzigare,
istichire,
pesai,
pichire,
tzacare
| ctr.
arrúiri,
colcare
/
bocare
Modi di dire
csn:
fichirisí un'idea in conca = tzacaresiche o pònneresi carch'idea in conca; fichire in bonu = ghetai géniu, pònnere amore, leare a bon'ogru; fichire in malu = tènniri malu sànguini a unu, tènniri tírria; èssere comente la fichit = comente l'afilat, acomenti dha pigat; fichire a oju = castiai cun disígiu; fichirebbei su cúcuru (in calecuna cosa)= perderebbei ma sighire a triballare, a fàghere su matessi
Frasi
fíchidi reu e iscúltami bene! ◊ Giuanne no podet fichire a nudha ca est freadu ◊ candho est essidu su zuighe si ndhe sunt totugantos fichidos ◊ apenas fichidu, intendhet sas ancas modhes, azummai a tremuledha ◊ fichimus turres e digas
2.
de sa brigúngia, si nci est fichiu in s'istampu prus piticu ◊ at fichidu unu giau in su muru ◊ fichirinci is didus in buca e circa de ndi caciai totu!
3.
cussu nci fichit su nasu in dónnia cosa ◊ si ficheit in conca s'idea de l'apostare tota note pro l'agatare ◊ bi l'at fichida in bonu e lu giughet in pranta de manu ◊ bi l'at fichida in malu e calesisiat cosa fatat no li aggradat ◊ sa zente est comente la fichit: boga sa fama e drommi! ◊ cudha peta fit calda calda chi cheriat fichida a oju pro su fiagu bellu chi teniat ◊ su pastore a bortas faghet annadas bonas e ballanzat, a bortas bi fichit su cúcuru e ndhe perdet sacu e sale
Etimo
itl.
ficcare
Traduzioni
Francese
se lever,
enfoncer
Inglese
to stand up,
to stick
Spagnolo
levantarse,
clavar,
hincar
Italiano
alzarsi in pièdi,
conficcare
Tedesco
aufstehen,
einschlagen.
inferchída , nf Definizione
su iferchire, su fichire calecuna cosa, acropare a punghidura / i. de arrustu cun s'ispidu = ischidonada
Sinonimi e contrari
fichimentu,
infrichimentu,
iferchidura
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
enfoncement
Inglese
hammering in
Spagnolo
clavar,
hincar
Italiano
conficcaménto
Tedesco
Einschlagen.
istichíre , vrb: stichiri Definizione
pònnere aintru de ccn. cosa, pruschetotu a fortza, a incracadura; cuare aintru de ccn. logu, chistire / andhare, èssere istichi istichi = andhare, èssere o istare a su cua cua
Sinonimi e contrari
intrae,
tzacare
/
incracai,
istibbire
/
abbuare,
ammagare,
fichire,
impertusare,
infoxinae,
intanae,
intuzare,
istugiai
| ctr.
bocare
2.
no teniant un'àteru apusentu a si pòdere istichire ◊ commo chi tenimus sa currente sas candhelas las amus istichias ◊ in cussu monte fachet a nos istichire candho sos àteros nos cherent gherrare ◊ su mannale si ndhe abbizavat chi fit a l'uchídere e s'istichiat candho intravant a ndhe lu vocare ◊ ístati che colovra acoconadu, o puru istíchiti in calchi iscusógliu! ◊ sa pitzinna si est istichida comente at intesu benindhe zente
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
ficher,
cacher
Inglese
to thrust,
to hide
Spagnolo
hincar,
clavar,
esconder
Italiano
ficcare,
nascóndere
Tedesco
stecken,
verstecken.
stichíri , vrb: istichire* Definizione
pònnere aintru de calecunu istrégiu o de logu, mescamente a fortza, a istibbidura; bestire, pònnere in pitzu unu bestimentu
Sinonimi e contrari
fichire,
incracai,
intrae,
istibbire
/
bestire
| ctr.
bocare
Frasi
nci stichint in su grutoni, istuant totu su bagàgliu e nci passant unu bellu arroghedhu de tempus ◊ si tenit gana mala, stichidhi su didu a sa cannarotza, ca bis ca dhi passat!
2.
stichidinci in pressi sa bestimenta! ◊ stichiminci sa giacheta, ca dèu no ci arrennèsciu!
Traduzioni
Francese
enfoncer,
fourrer
Inglese
to drive,
to wear
Spagnolo
hincar,
clavar
Italiano
ficcare,
introdurre
Tedesco
stecken,
hineinstecken.