addenticàre , vrb: addentigai,
addentigare,
addentigrai,
addentijare,
addrenticare,
adentiae,
adentiai Definition
istrínghere cosa cun is dentes, arrennèscere a matzigare, mossigare cosa tostada
Synonyms e antonyms
addentai,
dencicare,
immorroxare,
iscafitai,
monsiare,
mòssere
/
maistai
2.
custa cosa tosta deo no l'addéntigo, ca mi dolent sas dentes
Etymon
srd.
Translations
French
mordre
English
to bite
Spanish
hincar los dientes
Italian
addentare
German
anbeißen.
fichíre, fichíri , vrb Definition
pesare, pònnere prantau, pesaresindhe istrantàgiu, in pei; istichire, pònnere aintru de ccn. cosa a fortza, a incracadura
Synonyms e antonyms
arritzare,
clavai,
ficare,
fíchere,
incasciae,
incotzigare,
istichire,
pesai,
pichire,
tzacare
| ctr.
arrúiri,
colcare
/
bocare
Idioms
csn:
fichirisí un'idea in conca = tzacaresiche o pònneresi carch'idea in conca; fichire in bonu = ghetai géniu, pònnere amore, leare a bon'ogru; fichire in malu = tènniri malu sànguini a unu, tènniri tírria; èssere comente la fichit = comente l'afilat, acomenti dha pigat; fichire a oju = castiai cun disígiu; fichirebbei su cúcuru (in calecuna cosa)= perderebbei ma sighire a triballare, a fàghere su matessi
Sentences
fíchidi reu e iscúltami bene! ◊ Giuanne no podet fichire a nudha ca est freadu ◊ candho est essidu su zuighe si ndhe sunt totugantos fichidos ◊ apenas fichidu, intendhet sas ancas modhes, azummai a tremuledha ◊ fichimus turres e digas
2.
de sa brigúngia, si nci est fichiu in s'istampu prus piticu ◊ at fichidu unu giau in su muru ◊ fichirinci is didus in buca e circa de ndi caciai totu!
3.
cussu nci fichit su nasu in dónnia cosa ◊ si ficheit in conca s'idea de l'apostare tota note pro l'agatare ◊ bi l'at fichida in bonu e lu giughet in pranta de manu ◊ bi l'at fichida in malu e calesisiat cosa fatat no li aggradat ◊ sa zente est comente la fichit: boga sa fama e drommi! ◊ cudha peta fit calda calda chi cheriat fichida a oju pro su fiagu bellu chi teniat ◊ su pastore a bortas faghet annadas bonas e ballanzat, a bortas bi fichit su cúcuru e ndhe perdet sacu e sale
Etymon
itl.
ficcare
Translations
French
se lever,
enfoncer
English
to stand up,
to stick
Spanish
levantarse,
clavar,
hincar
Italian
alzarsi in pièdi,
conficcare
German
aufstehen,
einschlagen.
inferchída , nf Definition
su iferchire, su fichire calecuna cosa, acropare a punghidura / i. de arrustu cun s'ispidu = ischidonada
Synonyms e antonyms
fichimentu,
infrichimentu,
iferchidura
Etymon
srd.
Translations
French
enfoncement
English
hammering in
Spanish
clavar,
hincar
Italian
conficcaménto
German
Einschlagen.
istichíre , vrb: stichiri Definition
pònnere aintru de ccn. cosa, pruschetotu a fortza, a incracadura; cuare aintru de ccn. logu, chistire / andhare, èssere istichi istichi = andhare, èssere o istare a su cua cua
Synonyms e antonyms
intrae,
tzacare
/
incracai,
istibbire
/
abbuare,
ammagare,
fichire,
impertusare,
infoxinae,
intanae,
intuzare,
istugiai
| ctr.
bocare
2.
no teniant un'àteru apusentu a si pòdere istichire ◊ commo chi tenimus sa currente sas candhelas las amus istichias ◊ in cussu monte fachet a nos istichire candho sos àteros nos cherent gherrare ◊ su mannale si ndhe abbizavat chi fit a l'uchídere e s'istichiat candho intravant a ndhe lu vocare ◊ ístati che colovra acoconadu, o puru istíchiti in calchi iscusógliu! ◊ sa pitzinna si est istichida comente at intesu benindhe zente
Etymon
srd.
Translations
French
ficher,
cacher
English
to thrust,
to hide
Spanish
hincar,
clavar,
esconder
Italian
ficcare,
nascóndere
German
stecken,
verstecken.
stichíri , vrb: istichire* Definition
pònnere aintru de calecunu istrégiu o de logu, mescamente a fortza, a istibbidura; bestire, pònnere in pitzu unu bestimentu
Synonyms e antonyms
fichire,
incracai,
intrae,
istibbire
/
bestire
| ctr.
bocare
Sentences
nci stichint in su grutoni, istuant totu su bagàgliu e nci passant unu bellu arroghedhu de tempus ◊ si tenit gana mala, stichidhi su didu a sa cannarotza, ca bis ca dhi passat!
2.
stichidinci in pressi sa bestimenta! ◊ stichiminci sa giacheta, ca dèu no ci arrennèsciu!
Translations
French
enfoncer,
fourrer
English
to drive,
to wear
Spanish
hincar,
clavar
Italian
ficcare,
introdurre
German
stecken,
hineinstecken.