addascàre , vrb: addescare Definition giare a papare ponendho in buca sa cosa a unu pipiu, a unu chi no podet papare a solu (ma si narat fintzes de chie papat cun dificurtade manna, apenas arrennescet o no arrennescet a papare a solu); pònnere o betare s'addescu, sa brovenda a is animales Synonyms e antonyms aescai, abbrovendhae, imbuconai Sentences atzegadu, si de tzibbu un'aizu che ingullias fit de àteras manos addescadu ◊ a chie los addescat, lendhe s'addescu aggantzant a sa manu ◊ sa mama addescat sos puzonedhos minudos in su nidu ◊ su maritu addescaiat sos minores ◊ unu malàidu grave mancu a si addescare si abbalet ◊ Nennedha est addascandhe su late a su piticu Etymon srd. Translations French nourrir à la petite cuillère English to feed Spanish dar de comer Italian imboccare, nutrire German in den Mund stecken, füttern.

aescài , vrb: aiscae, aiscai, aiscari, escai, iscai Definition giare a papare ponendho in buca sa cosa a su pipiedhu, a fintzes a unu chi no si dha podet fàere a solu Synonyms e antonyms addascare Sentences si no papat, cuss'animaledhu, tocat a dh'aiscari ◊ dhi tocat a guardai sa mama ca est a camba segada, ma po papai ciai no tocat a dh'aiscai Etymon srd. Translations French nourrir à la petite cuillère English to feed Spanish dar de comer Italian imboccare German in den Mund stecken.

imbucài, imbucàre, imbucàri , vrb: immucare Definition pònnere in buca; intrare, fàere intrare a unu logu (e fintzes abbojare, atobiare); pigare o cumenciare a fàere calecuna cosa Synonyms e antonyms comentzari, imbrocare, inghitzai, intrae Idioms csn: i. una cosa a unu = prenàrelu, ponnerecheli carchi idea in conca; i. una fàula a unu = contàreli fàulas, fàghereli a crere cosas chi no sunt; imbucaisí dogna cosa = crere totu; no ischire da' ube l'i. = no isciri de aundi cummentzai a fai unu trabballu, o una chistioni; i. una surra a unu = surraidhu; imbucare una lítera = betarechela in sa casseta ue collint sa posta in tuca Sentences zughiat in manu unu cantu de pane e imbucadu si che l'at ◊ imbucadichelu custu bículu de pane! 2. sos boes che cherent imbucados in sa tanca ◊ imbucàdeche sos canes in sa malesa a ndhe suguzare sos porcrabos! ◊ at imbucatu un'amica chi no bidiat dae pitzinnia (G.Farris)◊ atacamos unu dae un'ala e unu dae s'àtera e nos imbucamos a mesu caminu (E.A.Bernardini)◊ segunnu inue che imbucat no torrat a presse!◊ Pilighita no bolit imbucari a criari!◊ immuca, immuca: tira sa coldiola e ispigne sa genna! 3. dhi fut imbucada una grandu timoria ◊ est imbucandumí unu fàmini!…◊ bufit una tassixedha, ca dhi fait imbucai apititu! ◊ imbuchit, bengat aintru! ◊ si su dinai nc'est essiu, bolit nai ca est peri imbucau! ◊ lasso sa bidha e imbuco in su caminu ◊ no funtzionat bèni ca dhui at imbucau abba in mesu de is orrollianas 4. at imbucau a castiare, a pròere, a prànghere, a ríere, a chistionare ◊ l'imbucas a bufare dae manzanu: a candho a sero pares un'istratzu! (Tz.Muredda) Translations French nourrir à la petite cuillère English to feed, to prompt, to enter, to begin Spanish alimentar, embocar Italian imboccare German in den Mund stecken, einbiegen.

incalancàre , vrb Definition pònnere in calecuna calanca; foedhandho de animales (sórighes, margianes, bobbois), cuare in sa cala, in sa calanca Synonyms e antonyms impelciare, imprecolare, incalare, incolonconare, ingarghilare, intergare / abbuare, atanai | ctr. essire, bocare 2. in catza at bidu pegos incalancados Etymon srd. Translations French mettre quelque chose dans une fissure English to slip in Spanish meter algo en un agujero, encavarse Italian métter qlcs. déntro una fessura German etw. in einen Spalt stecken.

istichíre , vrb: stichiri Definition pònnere aintru de ccn. cosa, pruschetotu a fortza, a incracadura; cuare aintru de ccn. logu, chistire / andhare, èssere istichi istichi = andhare, èssere o istare a su cua cua Synonyms e antonyms intrae, tzacare / incracai, istibbire / abbuare, ammagare, fichire, impertusare, infoxinae, intanae, intuzare, istugiai | ctr. bocare 2. no teniant un'àteru apusentu a si pòdere istichire ◊ commo chi tenimus sa currente sas candhelas las amus istichias ◊ in cussu monte fachet a nos istichire candho sos àteros nos cherent gherrare ◊ su mannale si ndhe abbizavat chi fit a l'uchídere e s'istichiat candho intravant a ndhe lu vocare ◊ ístati che colovra acoconadu, o puru istíchiti in calchi iscusógliu! ◊ sa pitzinna si est istichida comente at intesu benindhe zente Etymon srd. Translations French ficher, cacher English to thrust, to hide Spanish hincar, clavar, esconder Italian ficcare, nascóndere German stecken, verstecken.

míntere , vrb: míntiri Definition totu is significaos de pònnere, imbarare, imbarrugare, lassare in d-unu logu, in d-unu tretu, apitzu de calecuna cosa, aintru; si narat fintzes in su sensu de fàere bènnere o intrare in corpus o in s'ànimu una fortza o unu sentidu / pps. míntidu, missu Synonyms e antonyms mintire, míssiri, pònnere | ctr. bocare, leai, picare Idioms csn: m. avriu = fàghere a timire meda; m. atropógliu = pesare burdellu, buluzu; m. briu, fortza = intrare brios, fortza; m. (laore) in ranu = fàghere ingranire Sentences cherzo chi mi mintas in parte de sos méritos tuos ◊ at fatu errore a che míntere tantos santos in d-una chéjia minore ◊ mintèndheche sa lana in su cannitu tesset aratzos ◊ míntemi in parte de sos milliones! ◊ míntere a modhe su linu in s'abba ◊ paret chi proat gustu a míntere su didu in sa ferida ◊ mentidí is carciones! ◊ mintimus manu a su tema de cantare 2. donzi forma de vita apunta a naschire li mintiat un'ispantu, unu ghiliore chi li fortzicaiat sos sentitos (A.Pau)◊ li at ammustradu su letu mintèndhelu in s'aposentu ◊ vinu bi cheret a bos míntere fortza! ◊ li aiat missu intro de su coro unu calore novu chi l'aiat prenata de isetos 3. Deus meu, mintidemilu in ranu custu laore! Etymon ltn. mittere Translations French mettre English to put Spanish poner, meter Italian méttere German stellen (in piedi, verticale), legen ( orizzontale), stecken (infilare),

stichíri , vrb: istichire* Definition pònnere aintru de calecunu istrégiu o de logu, mescamente a fortza, a istibbidura; bestire, pònnere in pitzu unu bestimentu Synonyms e antonyms fichire, incracai, intrae, istibbire / bestire | ctr. bocare Sentences nci stichint in su grutoni, istuant totu su bagàgliu e nci passant unu bellu arroghedhu de tempus ◊ si tenit gana mala, stichidhi su didu a sa cannarotza, ca bis ca dhi passat! 2. stichidinci in pressi sa bestimenta! ◊ stichiminci sa giacheta, ca dèu no ci arrennèsciu! Translations French enfoncer, fourrer English to drive, to wear Spanish hincar, clavar Italian ficcare, introdurre German stecken, hineinstecken.

tzacàre , vrb Definition istichire, intrare in mesu, aintru, a fortza, ue dhue at pagu logu o no andhat tanti bene; su si pònnere aintru, in mesu de ccn. chistione Synonyms e antonyms fichire, imberzire, infruncuai, insertai, intupire, istichire, pònnere | ctr. bocare, leai / essire Idioms csn: tz. in ragas = manigare, bufare, betare a corpus, fai su mangiufoni; tz. fogu = apuntai o pònnere fogu; tzacaresiche una cosa in s'ogru (nadu cun fele) = fagheresindhe própiu nudha, èssere cosa chi no serbit a nudha (comenti a nàrriri ca no est bella mancus a si nci dha istichiri in is ogus); tzacàresi fora = fai su bandidu, abbandidai Sentences che mere, si che tzacheit in domo de cudhu a prepoténtzia ◊ una corròncia si che tzacat braghendhe in mesu de sos paones ◊ inue ti che ses tzachendhe: no bides chi no bi at logu?! ◊ no che tzaches sas berbeghes a s'ortu ca podent fàghere dannu! ◊ leat impresse e si che tzacat in petorras su tzoculate chi aiat furadu! 2. su pane si che l'at tzacadu in ragas totu isse! ◊ custa cosa guasta in s'ogru ti la tzacas? frundhichela, aite ti la muntenes?! 3. - Ehi si mi tzaco fora!… - nachi naraiat unu afelonadu, e a bandhidare etotu est essidu! Etymon srd. Translations French introduire, se faufiler, se fourrer, s'entremettre English to drive in, to slip in, to meddle Spanish meter, entremeterse Italian introdurre, inserire, ficcare, intrufolarsi, introméttersi German stecken, sich einmischen.

«« Search again