atafài, atafàre , vrb: atafiare Definitzione
afundhare, pònnere in mesu, aintru de calecuna cosa; fintzes passare in calecunu logu (nau fintzes in su sensu de arrennèscere a cumprèndhere, o arrennèscere e bastat), bènnere o lòmpere po cumbinatzione
Sinònimos e contràrios
aciufae,
atapai,
intafae,
pònnere
Frases
innòi nci at una mina: a logu bellu nci apu atafau su pei! ◊ nci at atafau is peis a su ludu ◊ su marxani atafat sa farruncada po aggafai su pegus ◊ inue che dh'as atafada cussa cosa? ◊ che so atafadu in d-una mola e dhue aiat cosa cuada (Z.Porcu)
2.
non che atafaiat a cumprèndhere comente aiat fatu su babbu a dhi zare sas crupas de su chi fuit capitadu ◊ cussa note non che fuo atafadu a mi drumire ◊ in bella famíllia ch'est atafadu cricanne fémina!…◊ is sordaus nci atafant in crésia e forrogant in dónnia logu!
Ètimu
itl.
taffiare
Tradutziones
Frantzesu
fourrer
Ingresu
to drive in
Ispagnolu
meter
Italianu
cacciar déntro
Tedescu
hineinwerfen.
ingiabbulàre , vrb Definitzione
fichire o pònnere aintru, in galera
Sinònimos e contràrios
imprasonai,
ingalerare,
ingribbiai
| ctr.
bocare
Frases
ingiabbulare a unu in presone
Tradutziones
Frantzesu
fourrer qqn. en prison
Ingresu
to send to prison
Ispagnolu
apresar
Italianu
ficcare in galèra
Tedescu
ins Gefängnis werfen.
stichíri , vrb: istichire* Definitzione
pònnere aintru de calecunu istrégiu o de logu, mescamente a fortza, a istibbidura; bestire, pònnere in pitzu unu bestimentu
Sinònimos e contràrios
fichire,
incracai,
intrae,
istibbire
/
bestire
| ctr.
bocare
Frases
nci stichint in su grutoni, istuant totu su bagàgliu e nci passant unu bellu arroghedhu de tempus ◊ si tenit gana mala, stichidhi su didu a sa cannarotza, ca bis ca dhi passat!
2.
stichidinci in pressi sa bestimenta! ◊ stichiminci sa giacheta, ca dèu no ci arrennèsciu!
Tradutziones
Frantzesu
enfoncer,
fourrer
Ingresu
to drive,
to wear
Ispagnolu
hincar,
clavar
Italianu
ficcare,
introdurre
Tedescu
stecken,
hineinstecken.
tzacàre , vrb Definitzione
istichire, intrare in mesu, aintru, a fortza, ue dhue at pagu logu o no andhat tanti bene; su si pònnere aintru, in mesu de ccn. chistione
Sinònimos e contràrios
fichire,
imberzire,
infruncuai,
insertai,
intupire,
istichire,
pònnere
| ctr.
bocare,
leai
/
essire
Maneras de nàrrere
csn:
tz. in ragas = manigare, bufare, betare a corpus, fai su mangiufoni; tz. fogu = apuntai o pònnere fogu; tzacaresiche una cosa in s'ogru (nadu cun fele) = fagheresindhe própiu nudha, èssere cosa chi no serbit a nudha (comenti a nàrriri ca no est bella mancus a si nci dha istichiri in is ogus); tzacàresi fora = fai su bandidu, abbandidai
Frases
che mere, si che tzacheit in domo de cudhu a prepoténtzia ◊ una corròncia si che tzacat braghendhe in mesu de sos paones ◊ inue ti che ses tzachendhe: no bides chi no bi at logu?! ◊ no che tzaches sas berbeghes a s'ortu ca podent fàghere dannu! ◊ leat impresse e si che tzacat in petorras su tzoculate chi aiat furadu!
2.
su pane si che l'at tzacadu in ragas totu isse! ◊ custa cosa guasta in s'ogru ti la tzacas? frundhichela, aite ti la muntenes?!
3.
- Ehi si mi tzaco fora!… - nachi naraiat unu afelonadu, e a bandhidare etotu est essidu!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
introduire,
se faufiler,
se fourrer,
s'entremettre
Ingresu
to drive in,
to slip in,
to meddle
Ispagnolu
meter,
entremeterse
Italianu
introdurre,
inserire,
ficcare,
intrufolarsi,
introméttersi
Tedescu
stecken,
sich einmischen.