alzenína , nf: arzinina Definizione
sa coa de s'argiola, granu de trigu aortitzu, minudedhu; is granos de trigu orruinau ammesturau a pedrighedha chi si ndhe sèberat candho su trigu dhu faent in chiliru po dhu chistire límpiu
Sinonimi e contrari
arenúgiu,
cerfa,
coale,
coamaderzu,
coalina,
coana,
coatzu,
culischedhu,
enina,
genina,
ghinina,
ischivozu,
pealinu
Frasi
bennasu de peràulas, nàrami chie cantat candho agabbas sas istajones in sas alzolas mannas de arzinina! (C.De Martis)◊ cussu fit cantadore de arzininas mortas
Traduzioni
Francese
grenaille
Inglese
refuse
Spagnolo
mondadura
Italiano
mondìglia
Tedesco
Spreu.
cèrfa , nf: scefa Definizione
sa cherridura, sa pagighedha fine chi abbarrat a muntone in s'argiola de comente ant treulau e bentulau su laore; su fundhurúgiu chi faet s'ógiu / trigu de c. = sa fundhana, s'úrtimu chi si ndhe collit
Sinonimi e contrari
coàina,
coale,
mucra,
mundidhu,
múndulu,
scefabi
Terminologia scientifica
msg
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
grenaille
Inglese
riddling
Spagnolo
granzas,
borra
Italiano
vagliatura
Tedesco
Sieben.
chercúzu , nm: chircuzu Definizione
est su chi abbarrat in s'argiola de sa treuladura de su trigu, sa pàgia prus fine; orrughedhos fines de sa coma de sa linna
Sinonimi e contrari
afrantzuchena,
arremusulla,
chimuza,
chirchiza,
cífrinu,
cruscuza,
frataza,
pampodha,
romasiza,
tzimuca,
vèglia
/
chimuza
Traduzioni
Francese
grenaille,
crublure
Inglese
riddling
Spagnolo
granzas
Italiano
vagliatura,
frùscoli
Tedesco
Spreu.
chirchíza , nf, nm: chischiza,
chiscuza,
chiscuzu Definizione
orrughedhos de css. cosa e mescamente de linna; moidedha de su foedhare / èssere chiscuza (nau de ccn.)= afrodhieri, bòlliri isciri ammarolla is chistionis allenas
Sinonimi e contrari
arrogalla,
chercuzu,
chimuza,
frataza,
frustigalla,
ischimuza,
pampodha,
piciualla,
tzimuca
/
bodheta,
piscinu
Frasi
ti fetant a chiscuza! ◊ s'ossu a chiscuzu si at fatu! ◊ mi che ant frundhidu che chiscuza
2.
est collindhe chiscuza a su fogu ◊ sa chiscuza meda chi bi est afogat su pàsculu
3.
no s'intendhet che risos e chiscuzas, ispracadas sentza de àere cabu e coa ◊ est cussu buchimannu chi che at bogadu sa chiscuza, candho nos at agatadu!
Cognomi e Proverbi
smb:
Chiscuzzu
Etimo
ltn.
quisquiliae
Traduzioni
Francese
grenaille,
criblure
Inglese
riddling
Spagnolo
salvado
Italiano
vagliatura,
frùscoli
Tedesco
Spreu.
coamadérzu, coamadórzu , nf Definizione
coa de madrelzu, de su postorzu, de s'argiola, su chi dhue abbarrat in s'argiola apustis incungiau su laore
Sinonimi e contrari
coale,
coalina,
culischedhu,
ischivozu,
padriedu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
grenaille,
criblure
Inglese
riddling
Spagnolo
monda,
criba
Italiano
mondìglia,
vagliatura
Tedesco
Spreu.
cruscúza , nf, nm: curcuza,
curcuzu,
cuscutza,
cuscuza,
cuscúzia,
cuscuzu Definizione
orrughedhos de calecuna cosa (linna, àteru)
Sinonimi e contrari
afrantzuchena,
arremusulla,
arrogalla,
chercuzu,
chirchiza*,
cífrinu,
cuscuzina,
fafaruza,
fratamuza,
frataza,
piciualla,
pispisa,
romasiza,
tzimuca,
vèglia
/
cdh. cuscúcia
Frasi
su linnaresu essit in chirca de linna bregadina: chimuza, cotichina, frastamaza, frusia o cuscuzedha ◊ nos ant denegadu una manada de curcuza
2.
a su sostre de su chelu dia chèrrere furare unu punzu de cuscuzas de istedhos! ◊ su fiadu famidu in arzola no rispetat ranu e ne cuscuzu ◊ cust'orgosa de sos sónnios meos est intipia de cuscutzas umanas (N.Demurtas)
Cognomi e Proverbi
smb:
Cuscuzzu
Traduzioni
Francese
grenaille
Inglese
riddling
Spagnolo
granzas,
ahechadura
Italiano
frùscoli,
vagliatura
Tedesco
Spreu
genína , nf: gerina 1,
gianina,
ginia 1,
ginina,
ginínia,
girina,
zenina Definizione
sa coa de s'argiola, trigu aortitzu, mortu, minudedhu, ammesturu de trigu pitichedhu o segau e pedrighedha (ma dhu narant de àteru laore puru)
Sinonimi e contrari
alzenina,
cerfa,
coale,
coamaderzu,
coalina,
coana,
coatzu,
culischedhu,
enina,
ghinina,
ischivozu,
padreri
Frasi
toca, pruga sa girina ca ndi essit un'ànima de peniténtzia! ◊ a boltas li pagat sa faina cun misuras iscassas de ginina (M.Murenu)◊ su columbu si cuntentaiat de sa gianina de su trigumoriscu
Cognomi e Proverbi
smb:
Gerina, Girina
/
prb:
onzi ispiga at sa parte de sa gianina
Traduzioni
Francese
grenaille
Inglese
chaff
Spagnolo
granzas
Italiano
mondìglia
Tedesco
Spreu.
mundhàza , nf Definizione
àliga chi si arregollet mundhandho, purgadura de is laores
Sinonimi e contrari
mundadura
/
cerfa,
coale,
coamaderzu,
coalina,
coana,
culischedhu,
enina,
genina,
ghinina,
ischivozu
Frasi
in dogni trigu bi at mundhaza ◊ su mare buliadu bombitat mundhaza
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rebut,
épluchure,
grenaille
Inglese
refuse
Spagnolo
barredura,
monda
Italiano
mondíglia
Tedesco
Spreu,
Abfälle (Pl.).
zenína , nf: genina*,
zinina Definizione
sa coa o coígiu de s'argiola, granu de trigu aortitzu, mortu, pitichedhu; is granos de trigu guastos de maladia ammesturaos a pedrighedha chi si ndhe sèberant candho su trigu dhu faent in chiliru po dhu chistire límpiu
Sinonimi e contrari
alzenina,
cerfa,
coale,
coamaderzu,
coana,
culischedhu,
enina,
ghinina,
ischivozu
Frasi
betamus sas zeninas a sas pudhas ◊ apenas faghes débbile un'otina, ca ses de sos poetas sa zenina! ◊ custu ranu est zenina mísciu a paza ◊ una frommixa lu giughet a mossu che ranu de zenina!
Traduzioni
Francese
grenaille
Inglese
chaff
Spagnolo
mondadura
Italiano
mondìglia
Tedesco
Spreu.