alzenína , nf: arzinina Definizione
sa coa de s'argiola, granu de trigu aortitzu, minudedhu; is granos de trigu orruinau ammesturau a pedrighedha chi si ndhe sèberat candho su trigu dhu faent in chiliru po dhu chistire límpiu
Sinonimi e contrari
arenúgiu,
cerfa,
coale,
coamaderzu,
coalina,
coana,
coatzu,
culischedhu,
enina,
genina,
ghinina,
ischivozu,
pealinu
Frasi
bennasu de peràulas, nàrami chie cantat candho agabbas sas istajones in sas alzolas mannas de arzinina! (C.De Martis)◊ cussu fit cantadore de arzininas mortas
Traduzioni
Francese
grenaille
Inglese
refuse
Spagnolo
mondadura
Italiano
mondìglia
Tedesco
Spreu.
arrefúdu , nm: arrefuru,
arrefussu,
refudu Definizione
su arrefudare, su no bòllere prus o no bòllere fàere o nàrrere calecuna cosa; cosa chi no si bolet prus, abbandhonada, coigiada (fintzes ca nemos ndhe at prus gana o no dha bolet própriu)
Sinonimi e contrari
arrecusa,
arreusa,
dennega,
revudada
/
afrantzuchena,
rebuzu
/
crébida
Modi di dire
csn:
arrefudu de presoni (nadu de unu) = avassu de galera, delincuente, malafatore; a arrefudu = a révudu, a meda de ndhe pòdere avassare
2.
custa est arrobba noba, no funt arrefudus de fuliai! ◊ apenas Giudas dh'at basau, a Gesús dhu pigant totu acapiau coment'e un'arrefudu de presoni ◊ a pobidha si at pigau s'arrefudu de sa bidha!◊ oi a prandi no fatzu nudha: si papaus is arrefurus
3.
a prandi nci fiat sa petza e su binu a arrefudu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
déchet,
abjuration
Inglese
refuse,
abjuration
Spagnolo
negativa,
rechazo,
abjuración,
resto
Italiano
rifiuto,
abiura,
scarto
Tedesco
Ablehnung,
Abschwörung,
Ausschuß.
arreúsa , nf: reusa Definizione
su no bòllere, su no bòllere nàrrere o fàere una cosa
Sinonimi e contrari
arrecusa,
arrefudu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
refus
Inglese
refuse
Spagnolo
negativa
Italiano
rifiuto
Tedesco
Ablehnung.
ischivíre , vrb: schiviri Definizione
tènnere àscamu, ischifu, de sa cosa
Sinonimi e contrari
aschiare,
grisai 1,
ischifare
Traduzioni
Francese
éprouver du dégoût,
refuser
Inglese
to loathe,
to refuse
Spagnolo
sentir asco
Italiano
provare schifo,
rifiutare
Tedesco
ekeln,
nicht vertragen.
mundhàza , nf Definizione
àliga chi si arregollet mundhandho, purgadura de is laores
Sinonimi e contrari
mundadura
/
cerfa,
coale,
coamaderzu,
coalina,
coana,
culischedhu,
enina,
genina,
ghinina,
ischivozu
Frasi
in dogni trigu bi at mundhaza ◊ su mare buliadu bombitat mundhaza
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rebut,
épluchure,
grenaille
Inglese
refuse
Spagnolo
barredura,
monda
Italiano
mondíglia
Tedesco
Spreu,
Abfälle (Pl.).
rebusàre 1 , vrb: arreusai,
reusai,
reusare,
rebuzare,
ribuzare Definizione
nàrrere chi nono, no bòllere ccn. cosa, no bòllere prus a unu; tirare a longas, lassare a tempus addenanti
Sinonimi e contrari
arrafudai,
rivuzare
/
crastinare,
dilatai
Frasi
una borta chi ti càpitat s'ocasione bona la rebuzas? (T.Ledda)◊ mi at rebuzau sa fiza e commo la cheret dare a muzere a un'àteru
2.
no podimus reusare ancora a che l'interrare, ca semus timindhe ◊ su sole ch'est intrendhe e no si podet piús reusare ca si che iscúrigat!
Cognomi e Proverbi
prb:
su mare no rebuzat abba
Etimo
spn.
rehusar
Traduzioni
Francese
refuser,
renvoyer,
remettre
Inglese
to refuse,
to postpone
Spagnolo
rehusar,
aplazar
Italiano
rifiutare,
ricusare,
respìngere,
rimandare
Tedesco
ablehnen,
verzögern,
hinziehen.
refudài, refudàre, refudàri , vrb: arrafudai,
refussai,
reudare,
revudare Definizione
no bòllere o no bòllere prus una cosa o a unu, negare una cosa a chie dha pedit; rfl. nau de bestiàmene, illangiare
Sinonimi e contrari
deudare,
necare,
rebusare 1,
rivuzare
| ctr.
bòlliri,
chèrrere
Frasi
sos puzones revudant su nidu candho bident chi bi lis ant tocadu ◊ sigo poderendhe gràscias e anneos chi cumpanzia mi ant fatu ma no revudo prite mi balent de memórias birdes ◊ si lu mutiant a fàghere a nonnu, ca fit comunista su retore lu reudàt ◊ ti ndhe ses volada reudandhe su nidu chi aias
2.
sos boes si sunt revudados
Etimo
ltn.
refutare
Traduzioni
Francese
refuser,
abjurer
Inglese
to refuse,
to abjure
Spagnolo
rehusar,
rechazar,
abjurar
Italiano
rifiutare,
abiurare
Tedesco
ablehnen,
abschwören.
resúzu , nm: rusuzu Definizione
cosa avantzada, coígiu chi abbarrat, cosa arrasigada, de fàere a arrasigadura
Sinonimi e contrari
arremusulla,
palfaruza,
romasiza
/
iscutura,
revuzu
Frasi
bi at abbarradu resuzos ◊ de sa pedhitza de contzare si ndhe ràtzigat donzi rusuzu de peta e de seu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
résidu,
déchet
Inglese
residue,
refuse,
surplus
Spagnolo
sobras,
restos
Italiano
rimasùglio,
resìduo,
rifiuto
Tedesco
Rest,
Abfall,
Ramsch.