disgagiài, disgagiàre , vrb: disgazare Definizione
illorigàresi, fàere impresse, arrennèscere a fàere sa cosa; mandhàreche a unu, bogarechedhu; iscabbúllere a unu de calecunu óbbrigu
Sinonimi e contrari
illertire,
iscabbúllere,
sbodhicai
/
dipaciare
/
francare,
isumire
Frasi
si no ti disgazas no dha finis mai custa cosa
Etimo
spn.
desgajar
Traduzioni
Francese
se tirer d'affaire,
se rendre libre
Inglese
to free oneself,
to extricate oneself,
to let off
Spagnolo
salir,
liberarse
Italiano
districarsi,
disimpegnarsi,
dispensare
Tedesco
sich befreien,
davonkommen,
befreien (+ Akk).
iltóigu , agt, nm: istódiu,
istóicu,
istóigu,
istúdigu,
istúigu,
istúnigu,
stúdigu Definizione
nau de un’animale o fintzes de fémina, chi no podet fàere fedu, chi no impróssimat, e fintzes sa parte de su bestiàmene chi no est giaendho frutu; nau de fémina e de ómine, chi funt chentza cojuaos o fintzes, nau solu de fémina, chi no est príngia; nau de gente bastat chi siat, chi no tenet impreu, no tenet cosas de fàere
Sinonimi e contrari
éstigu,
istóbbilu
/
ambularzu,
bagadiu,
lachinza
/
illibertu,
irgaitzu,
líchidu 1
| ctr.
impitzadu
/
cojadu
Frasi
sa muzere est una fémina istóiga, tres annos cojuada e fizos nudha
2.
menzus istóigu, pro èssere male cojadu
3.
como chi so istóigu za ti la poto dare una manu de azudu ◊ sos boes zughent su carru istóigu ◊ sa muzere fit ràida ma istaiat faghindhe che candho fit istóiga
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
libre,
célibataire
Inglese
free,
bachelor
Spagnolo
estéril,
soltero,
libre
Italiano
vacante,
lìbero,
scàpolo,
cèlibe
Tedesco
frei,
unbesetzt,
ledig.
iscalàncu , nm: iscallancu Definizione
imbaga o iscuta de tempus; a logos, diferéntzia de artària tra unu paris e un'àteru
Sinonimi e contrari
àchiu,
iscuta
Traduzioni
Francese
moment de libre
Inglese
spare time
Spagnolo
ratos perdidos
Italiano
ritàglio di tèmpo
Tedesco
Freizeit.
iscàpu , pps, agt: isciapu,
scapu Definizione
de iscapare; chi no est acapiau, no est arréschiu, chi podet andhare, si podet mòvere
Sinonimi e contrari
iscapau
| ctr.
acapiau,
incerrau,
presu,
tentu
Modi di dire
csn:
a s'iscapu, a s'iscapa = afaiu, a ue cheret andhare, chentza èssere a pacu (nadu de cosa de butega), itl. sfuso; èssere de manu iscapa = dare cun tropu bonugoro
Frasi
ue che l'as iscapu cuss'animale? ◊ candho calecunu ndh'essiat dae presone chi l'aiant iscapu, totu sos pastores li faghiant sa paradura (P.Fogarizzu)
2.
sunt medas sas làmbrias isciapas! ◊ su poledhu fit paschendhe iscapu in su crúsiu ◊ dassat sa crapa iscapa a pàschere in sas cussorjas ◊ su trau est iscapu, odheu, ca incorrat! ◊ sos pisedhos daghi sunt iscapos bident e abbàidant de totu
3.
fit galanu che puledredhu a s'iscapu ◊ funt cadhos nodidos, nàschidos e pàschidos a s'iscapu in tancas mannas e abbertas ◊ sa cosa de butega unu tempus fut totu a s'iscapa
Etimo
itl.
scappo
Traduzioni
Francese
dénoué,
libre,
délivré
Inglese
untied,
free
Spagnolo
suelto
Italiano
sciòlto,
slegato,
lìbero
Tedesco
los,
losgebunden,
frei.
istrúmpa , nf: strumpa Definizione
genia de gherra chi si faet in duos, prus che àteru a giogu o balentia, aferrandhosi s'unu cun s'àteru a chintzu a bratzos fadhios e cricandho de fàere orrúere s'àteru a terra iscutulandhodhu, parandhodhi sa camba o àteru: binchet chie, po fortza o abbilesa, betat a terra s’àteru ponendhodhu asuta / genias de i. segundhu comente si leat s'àteru: i. a totu chitu, i. a chitu partidu
Sinonimi e contrari
chintada,
istrampada
Frasi
sunt zocandhe un'istrumpa trissinada, a chitu partidu ◊ in Ollolai faghent su campionadu de s'istrumpa ◊ a pitzocu, zogandhe a s'istrumpa no ch'est arrennéssiu mai nessunu a dhi pònnere s'ischina in terra
Terminologia scientifica
ggs
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
lutte sarde libre
Inglese
sardinian catch-as catch can
Spagnolo
lucha libre sarda
Italiano
lòtta lìbera sarda
Tedesco
sardisches Freistilringen.
líbberu , agt: livertu,
líveru Definizione
chi no dipendhet de nemos, chi no depet nudha, chi est chentza óbbrigos o acàpios, chi podet fàere su chi credet giustu e bonu, segundu is diritos chi tenet, a praxere, segundhu sa volontade sua; nau de logu, chi no dhue at nudha; líveru, nau de ccn., chi portat bisura bella, sanu / ària l. = ària de logu apertu, ue curret aera
Sinonimi e contrari
francu,
illibertu,
iscabbúlliu,
líaru*,
sàligu
| ctr.
dipendhente,
presu
/
impreadu
Frasi
líbberos de narre e de pessare, de sighire totu sas ideas diversas ma cuncordas pro mezoru (L.Loi)◊ cherjo ischire si soe líbbera de la pessare comente cherjo, o si soe iscrava! ◊ vidiavamus una bella perra de chelu líveru, ciaru
3.
custa criatura paret liveredha
Traduzioni
Francese
libre
Inglese
free
Spagnolo
libre
Italiano
lìbero
Tedesco
frei.