bacadíba , nf, agt: bagadia,
vagadia Definizione
chi, o chie, fémina, no si est ancora cojuada / b. manna = fémina manna chentza cojada; bagaria indúllia = betza, ingobbedhada
Sinonimi e contrari
bachiana,
vacanza
| ctr.
cojada
Frasi
mi nat s'idea ca is bagadias ti at a tocai de dhas lassai assébiu… is bagadias e is cojadas! ◊ mi as a connòschere a is pannos si seo isposa o bagadia ◊ sa dí de sa festa is féminas cojadas e is bagadias mannas incingiànt gunnedhas e giponis
2.
is piciocas bagadias si atopant in domu de is cumpàngias ◊ ite ses isetandhe, a imbetzare e mòrrere bagadia?
Etimo
ltn.
vacantiva
Traduzioni
Francese
célibataire,
vieille fille
Inglese
spinster
Spagnolo
soltera,
solterona
Italiano
nùbile,
zitèlla
Tedesco
Ledige,
Jungfer.
bacadíbu , agt, nm: bacatiu,
bagadiu,
bagariu,
vacadivu Definizione
chi est líbberu de impícios de trebballu, chi no si trebballat; si narat de su bestiàmene chi no at angiau, de persona chi no si est cojuada; die nódida, de festa
Sinonimi e contrari
laghinza
/
bachianu,
irgaitzu,
solteri
| ctr.
madricau
/
cojadu
/
faturivu
Frasi
pòrtalu sempre a s'imbesse si cheres chi duret meda, si no est die bagadia (P.Pisurzi)◊ si ponias mente a mie lu tias portare in sas dies bagadias, cussu pinzos ◊ chie l'isposat si dúbbiu apena bi at chi siat de ratza bagantia? (S.Casu)
2.
su serbidori càstiat su bagadiu, su meri portat is brebeis angiadas ◊ su pastoredhu est pascendi su bagadiu ◊ su cuíndixi in bidha est sa festa de is bagadios
3.
is fillas dhas tenit totu bagadias ◊ issu est arricu, ma est abarrau bagadiu
4.
in sos bagadios, cun sos cumpagnos de iscola andhaio a linna ◊ sos bagadios, custos zòvanos andhant a cantare
Etimo
ltn.
vacantivus
Traduzioni
Francese
stérile,
célibataire,
fête
Inglese
barren,
single,
festivity
Spagnolo
estéril,
soltero,
fiesta
Italiano
stèrile,
cèlibe,
festività
Tedesco
unfruchtbar,
steril,
Ledige,
Feiertag.
bachiàna , nf: baghiana,
bagiana,
bajana,
batzana,
vagghiana Definizione
sa fémina chi ancora no s' est cojuada / zúghere a unu che bajana bella = chi totus dhu bollint, dh'abantant, dhu istimant
Sinonimi e contrari
bacadiba,
vacanza
Frasi
una bachiana est unu frore e petzi chie la cheret a isposa la podet acurtziare ◊ sas bajanas de bidha mia meritant totu sos bantos ◊ e cantas bajanedhas disizadu no ant d'èssere che tue! ◊ indunu indunu Nianna si che acatat batzana bedusta ◊ bagianas mias, leàdendhe paura de mastru Gaetanu!◊ Pepe faghet sa serenada a sas bagianas
Cognomi e Proverbi
smb:
(Aiana, Asciana, Axana)
Traduzioni
Francese
célibataire,
fille ou demoiselle
Inglese
unmarried woman
Spagnolo
soltera
Italiano
nùbile,
signorina
Tedesco
Ledige,
Fräulein.
bachiànu , agt, nm: baghianu,
bagianu,
bajanu,
baxanu,
vacàniu Definizione
nau de s'ómine, chi o chie no est cojuau / a baghianu = candu unu est o fiat sentza cojai
Sinonimi e contrari
bacadibu,
bacanzu,
irgaitzu,
solteri
| ctr.
cojadu
Frasi
tziu Pàulu fit su frade bachianu de ajaju ◊ sa fiza bajana, candho l'intendhiat chensèndhesi, chircaiat de l'animare
2.
baxanas e baxanos passant a manu tenta ◊ Méliu puru si fit cojubau chin d-una bachiana nugoresa
Traduzioni
Francese
célibataire
Inglese
bachelor
Spagnolo
soltero
Italiano
cèlibe,
scàpolo
Tedesco
Ledige.
éneu , agt: éniu 1 Definizione
chi no est cojuau, chi no tenet fígios / benes de é. = chi abbarrant a nemos
Sinonimi e contrari
iltóigu,
renicozu
/
bachianu
Frasi
so éniu de fizos ◊ fit fitzu únicu, éniu, solu chei sa preta secata ◊ tenet unu cantedhu de binza chi at connotu dae unu tiu mortu éniu
Traduzioni
Francese
stérile,
célibataire
Inglese
unfertile,
single
Spagnolo
estéril,
soltero
Italiano
stèrile,
nùbile,
cèlibe
Tedesco
steril,
ledig.
iltóigu , agt, nm: istódiu,
istóicu,
istóigu,
istúdigu,
istúigu,
istúnigu,
stúdigu Definizione
nau de un’animale o fintzes de fémina, chi no podet fàere fedu, chi no impróssimat, e fintzes sa parte de su bestiàmene chi no est giaendho frutu; nau de fémina e de ómine, chi funt chentza cojuaos o fintzes, nau solu de fémina, chi no est príngia; nau de gente bastat chi siat, chi no tenet impreu, no tenet cosas de fàere
Sinonimi e contrari
éstigu,
istóbbilu
/
ambularzu,
bagadiu,
lachinza
/
illibertu,
irgaitzu,
líchidu 1
| ctr.
impitzadu
/
cojadu
Frasi
sa muzere est una fémina istóiga, tres annos cojuada e fizos nudha
2.
menzus istóigu, pro èssere male cojadu
3.
como chi so istóigu za ti la poto dare una manu de azudu ◊ sos boes zughent su carru istóigu ◊ sa muzere fit ràida ma istaiat faghindhe che candho fit istóiga
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
libre,
célibataire
Inglese
free,
bachelor
Spagnolo
estéril,
soltero,
libre
Italiano
vacante,
lìbero,
scàpolo,
cèlibe
Tedesco
frei,
unbesetzt,
ledig.
soltéri , agt, nm: sorteri,
soteri,
sulteri Definizione
chi o chie si campat a sa sola, istat meda a solu, chentza cojuau, bagadiu mannu; est fintzes unu chi est benniu a istare de un'àtera bidha, chi istat a sa sola
Sinonimi e contrari
bacadibu,
bachianu,
irgaitzu,
singru
/
aproillau
Frasi
si est befadu de cozuados e sorteris ◊ tue ca ses sorteri das contos petzi a tibe! ◊ gridaiant sas giòvanas solteras: Chie a nois det dare disaogu? ◊ cussu si bollit sorteri ◊ su sorteri istat mellus de su predi, chi no si podit cojai ◊ apo causadu chi una sortera no lesit istadu ◊ cussa at fatu votu de aturai sortera
Etimo
ctl., spn.
solter
Traduzioni
Francese
célibataire
Inglese
unmmarried,
bachelor
Spagnolo
soltero
Italiano
scàpolo
Tedesco
ledig.