disgagiài, disgagiàre , vrb: disgazare Definitzione
illorigàresi, fàere impresse, arrennèscere a fàere sa cosa; mandhàreche a unu, bogarechedhu; iscabbúllere a unu de calecunu óbbrigu
Sinònimos e contràrios
illertire,
iscabbúllere,
sbodhicai
/
dipaciare
/
francare,
isumire
Frases
si no ti disgazas no dha finis mai custa cosa
Ètimu
spn.
desgajar
Tradutziones
Frantzesu
se tirer d'affaire,
se rendre libre
Ingresu
to free oneself,
to extricate oneself,
to let off
Ispagnolu
salir,
liberarse
Italianu
districarsi,
disimpegnarsi,
dispensare
Tedescu
sich befreien,
davonkommen,
befreien (+ Akk).
iltóigu , agt, nm: istódiu,
istóicu,
istóigu,
istúdigu,
istúigu,
istúnigu,
stúdigu Definitzione
nau de un’animale o fintzes de fémina, chi no podet fàere fedu, chi no impróssimat, e fintzes sa parte de su bestiàmene chi no est giaendho frutu; nau de fémina e de ómine, chi funt chentza cojuaos o fintzes, nau solu de fémina, chi no est príngia; nau de gente bastat chi siat, chi no tenet impreu, no tenet cosas de fàere
Sinònimos e contràrios
éstigu,
istóbbilu
/
ambularzu,
bagadiu,
lachinza
/
illibertu,
irgaitzu,
líchidu 1
| ctr.
impitzadu
/
cojadu
Frases
sa muzere est una fémina istóiga, tres annos cojuada e fizos nudha
2.
menzus istóigu, pro èssere male cojadu
3.
como chi so istóigu za ti la poto dare una manu de azudu ◊ sos boes zughent su carru istóigu ◊ sa muzere fit ràida ma istaiat faghindhe che candho fit istóiga
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
libre,
célibataire
Ingresu
free,
bachelor
Ispagnolu
estéril,
soltero,
libre
Italianu
vacante,
lìbero,
scàpolo,
cèlibe
Tedescu
frei,
unbesetzt,
ledig.
iscalàncu , nm: iscallancu Definitzione
imbaga o iscuta de tempus; a logos, diferéntzia de artària tra unu paris e un'àteru
Sinònimos e contràrios
àchiu,
iscuta
Tradutziones
Frantzesu
moment de libre
Ingresu
spare time
Ispagnolu
ratos perdidos
Italianu
ritàglio di tèmpo
Tedescu
Freizeit.
iscàpu , pps, agt: isciapu,
scapu Definitzione
de iscapare; chi no est acapiau, no est arréschiu, chi podet andhare, si podet mòvere
Sinònimos e contràrios
iscapau
| ctr.
acapiau,
incerrau,
presu,
tentu
Maneras de nàrrere
csn:
a s'iscapu, a s'iscapa = afaiu, a ue cheret andhare, chentza èssere a pacu (nadu de cosa de butega), itl. sfuso; èssere de manu iscapa = dare cun tropu bonugoro
Frases
ue che l'as iscapu cuss'animale? ◊ candho calecunu ndh'essiat dae presone chi l'aiant iscapu, totu sos pastores li faghiant sa paradura (P.Fogarizzu)
2.
sunt medas sas làmbrias isciapas! ◊ su poledhu fit paschendhe iscapu in su crúsiu ◊ dassat sa crapa iscapa a pàschere in sas cussorjas ◊ su trau est iscapu, odheu, ca incorrat! ◊ sos pisedhos daghi sunt iscapos bident e abbàidant de totu
3.
fit galanu che puledredhu a s'iscapu ◊ funt cadhos nodidos, nàschidos e pàschidos a s'iscapu in tancas mannas e abbertas ◊ sa cosa de butega unu tempus fut totu a s'iscapa
Ètimu
itl.
scappo
Tradutziones
Frantzesu
dénoué,
libre,
délivré
Ingresu
untied,
free
Ispagnolu
suelto
Italianu
sciòlto,
slegato,
lìbero
Tedescu
los,
losgebunden,
frei.
istrúmpa , nf: strumpa Definitzione
genia de gherra chi si faet in duos, prus che àteru a giogu o balentia, aferrandhosi s'unu cun s'àteru a chintzu a bratzos fadhios e cricandho de fàere orrúere s'àteru a terra iscutulandhodhu, parandhodhi sa camba o àteru: binchet chie, po fortza o abbilesa, betat a terra s’àteru ponendhodhu asuta / genias de i. segundhu comente si leat s'àteru: i. a totu chitu, i. a chitu partidu
Sinònimos e contràrios
chintada,
istrampada
Frases
sunt zocandhe un'istrumpa trissinada, a chitu partidu ◊ in Ollolai faghent su campionadu de s'istrumpa ◊ a pitzocu, zogandhe a s'istrumpa no ch'est arrennéssiu mai nessunu a dhi pònnere s'ischina in terra
Terminologia iscientìfica
ggs
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
lutte sarde libre
Ingresu
sardinian catch-as catch can
Ispagnolu
lucha libre sarda
Italianu
lòtta lìbera sarda
Tedescu
sardisches Freistilringen.
líbberu , agt: livertu,
líveru Definitzione
chi no dipendhet de nemos, chi no depet nudha, chi est chentza óbbrigos o acàpios, chi podet fàere su chi credet giustu e bonu, segundu is diritos chi tenet, a praxere, segundhu sa volontade sua; nau de logu, chi no dhue at nudha; líveru, nau de ccn., chi portat bisura bella, sanu / ària l. = ària de logu apertu, ue curret aera
Sinònimos e contràrios
francu,
illibertu,
iscabbúlliu,
líaru*,
sàligu
| ctr.
dipendhente,
presu
/
impreadu
Frases
líbberos de narre e de pessare, de sighire totu sas ideas diversas ma cuncordas pro mezoru (L.Loi)◊ cherjo ischire si soe líbbera de la pessare comente cherjo, o si soe iscrava! ◊ vidiavamus una bella perra de chelu líveru, ciaru
3.
custa criatura paret liveredha
Tradutziones
Frantzesu
libre
Ingresu
free
Ispagnolu
libre
Italianu
lìbero
Tedescu
frei.