iltóigu , agt, nm: istódiu,
istóicu,
istóigu,
istúdigu,
istúigu,
istúnigu,
stúdigu Definitzione
nau de un’animale o fintzes de fémina, chi no podet fàere fedu, chi no impróssimat, e fintzes sa parte de su bestiàmene chi no est giaendho frutu; nau de fémina e de ómine, chi funt chentza cojuaos o fintzes, nau solu de fémina, chi no est príngia; nau de gente bastat chi siat, chi no tenet impreu, no tenet cosas de fàere
Sinònimos e contràrios
éstigu,
istóbbilu
/
ambularzu,
bagadiu,
lachinza
/
illibertu,
irgaitzu,
líchidu 1
| ctr.
impitzadu
/
cojadu
Frases
sa muzere est una fémina istóiga, tres annos cojuada e fizos nudha
2.
menzus istóigu, pro èssere male cojadu
3.
como chi so istóigu za ti la poto dare una manu de azudu ◊ sos boes zughent su carru istóigu ◊ sa muzere fit ràida ma istaiat faghindhe che candho fit istóiga
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
libre,
célibataire
Ingresu
free,
bachelor
Ispagnolu
estéril,
soltero,
libre
Italianu
vacante,
lìbero,
scàpolo,
cèlibe
Tedescu
frei,
unbesetzt,
ledig.
iscàpu , pps, agt: isciapu,
scapu Definitzione
de iscapare; chi no est acapiau, no est arréschiu, chi podet andhare, si podet mòvere
Sinònimos e contràrios
iscapau
| ctr.
acapiau,
incerrau,
presu,
tentu
Maneras de nàrrere
csn:
a s'iscapu, a s'iscapa = afaiu, a ue cheret andhare, chentza èssere a pacu (nadu de cosa de butega), itl. sfuso; èssere de manu iscapa = dare cun tropu bonugoro
Frases
ue che l'as iscapu cuss'animale? ◊ candho calecunu ndh'essiat dae presone chi l'aiant iscapu, totu sos pastores li faghiant sa paradura (P.Fogarizzu)
2.
sunt medas sas làmbrias isciapas! ◊ su poledhu fit paschendhe iscapu in su crúsiu ◊ dassat sa crapa iscapa a pàschere in sas cussorjas ◊ su trau est iscapu, odheu, ca incorrat! ◊ sos pisedhos daghi sunt iscapos bident e abbàidant de totu
3.
fit galanu che puledredhu a s'iscapu ◊ funt cadhos nodidos, nàschidos e pàschidos a s'iscapu in tancas mannas e abbertas ◊ sa cosa de butega unu tempus fut totu a s'iscapa
Ètimu
itl.
scappo
Tradutziones
Frantzesu
dénoué,
libre,
délivré
Ingresu
untied,
free
Ispagnolu
suelto
Italianu
sciòlto,
slegato,
lìbero
Tedescu
los,
losgebunden,
frei.
iscoítu , agt Definitzione
nau de ccn., chi no tenet ite de fàere o impícios, fintzes in su sensu de iscabbúlliu, de no tènnere prus un'óbbrigu
Sinònimos e contràrios
irgaitzu,
líbberu
| ctr.
impreadu
/
dipendhente,
presu
Frases
si unu frade tuo ebreu o un’ebrea si vendhet a tie, ti at a servire ses annos, ma a su de sete che lu depes dispatzare iscoitu (Bb)◊ non bi at ne iscravos e ne iscoitos ◊ est iscoitu dae donzi incàrriga
Tradutziones
Frantzesu
sans engagements
Ingresu
free
Ispagnolu
libre de empeños
Italianu
lìbero da impégni
Tedescu
frei.
líbberu , agt: livertu,
líveru Definitzione
chi no dipendhet de nemos, chi no depet nudha, chi est chentza óbbrigos o acàpios, chi podet fàere su chi credet giustu e bonu, segundu is diritos chi tenet, a praxere, segundhu sa volontade sua; nau de logu, chi no dhue at nudha; líveru, nau de ccn., chi portat bisura bella, sanu / ària l. = ària de logu apertu, ue curret aera
Sinònimos e contràrios
francu,
illibertu,
iscabbúlliu,
líaru*,
sàligu
| ctr.
dipendhente,
presu
/
impreadu
Frases
líbberos de narre e de pessare, de sighire totu sas ideas diversas ma cuncordas pro mezoru (L.Loi)◊ cherjo ischire si soe líbbera de la pessare comente cherjo, o si soe iscrava! ◊ vidiavamus una bella perra de chelu líveru, ciaru
3.
custa criatura paret liveredha
Tradutziones
Frantzesu
libre
Ingresu
free
Ispagnolu
libre
Italianu
lìbero
Tedescu
frei.