fiòca , nf: floca,
froca Definizione
tàpile, orrughedhu de nie comente calat de is nues candho niat, ladu e fine; s'abru de s'ou iscumbatau cun tzúcuru fintzes a essire biancu nidu e coment’e ispruma / min. frochita, froca minuda a zisa de suchitu; àcua froca = abba astrada, frita meda; fritu (agt) che fioca = fridu meda
Sinonimi e contrari
atògia,
ispiàtzulu,
pàmpula,
solla,
tadhàine
Frasi
a bàtiles falada est sa fioca, cobertu at pastura, linna e roca ◊ fit una die de iberru mala e frita, fit frocandhe a froca lada
2.
po fai sa turta s'abriou si pesat a froca
3.
sos iltrunellos sunt acudindhe che a sa fioca, a su gialdinu ◊ totu gallizendhe a chie la podiat bogare prus bella, sas fàulas fint falendhe che a sa froca! (M.Dore)
Cognomi e Proverbi
smb:
Fiocca
Terminologia scientifica
tpm
Etimo
ltn.
floccus
Traduzioni
Francese
flocon de neige
Inglese
snowflake
Spagnolo
copo de nieve
Italiano
fiòcco di néve
Tedesco
Schneeflocke.
fiocàda , nf: frocada Definizione
su frocare, passada de nie
Sinonimi e contrari
niada 1,
niadura
Frasi
in piús de otant'annos, nonnu no ndhe aiat bidu mai fiocadas gai mannas e sighidas
Terminologia scientifica
tpm
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
chute de neige
Inglese
snowfall
Spagnolo
nevada
Italiano
nevicata
Tedesco
Schneefall.
ní , nf, nm: nia,
nibe,
nie,
nive Definizione
istídhigu de abba cagiau, astrau, ma chi, a diferéntzia de su gràndhine, at fatu coment'e agúgias a bisura de frore chi formant unu pigighedhu ladu cantu s'unga (froca, upm) o fintzes prus piticu (ma a bortas a suchitu, a farinos piticos) e po cussu arresurtat lébiu, modhe e calat lenu lenu, abbellu, unu pagu coment'e bolandho / min. nivichedhu
Modi di dire
csn:
fàghere o pònnere nie, leàreche, iscazare o pesàreche su nie; nie russu = a pillu grussu; trubuscada de nibe = traschia de nie; frocos de nibe = tàpiles de froca, solla; selenadu nie = nadu cun istima de ccn., prendha; biancu che nibe = biancu biancu, biancu nidu
Frasi
su nie in montes at fatu a pizu russu ◊ ajozi a fàghere pupones de nie! ◊ fit nibau e sos intzidiadores ant preparau una botza de nibe ◊ frida che sa ní, no dh'iat calau una làmbriga po su mortu! ◊ cada tantu s'ischitzinavat pro che dogare su nive dae supra ◊ su bestiri suu si fuat fatu biancu chei sa ní ◊ prus de su ní est de tímiri sa ciligia ◊ fut giai ispibisiandho unu nie finivini ◊ sa nie in su monte ist arta meda
Terminologia scientifica
tpm
Etimo
ltn.
nive(m)
Traduzioni
Francese
neige
Inglese
snow
Spagnolo
nieve
Italiano
néve
Tedesco
Schnee.
niàda 1 , nf, nm: niadu 2,
nibada,
nivata Definizione
su frocare, fàere nie, ma fintzes fritu meda
Sinonimi e contrari
fiocada,
niadura
/
nibera
Frasi
est fiochendhe meda: custa essit niada de sas mannas! ◊ tra una ghidhighia e una nibada, su tempus fit colandhe ◊ morzeit sa robba de sa niada manna in cuss'altura ◊ no l'apo a ilmentrigrare mai po cantu duro s'annu de su niadu mannu!
2.
inoghe che at sole, ma in cuss'umbrinu bi est sa niada!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
chute de neige
Inglese
snowfall
Spagnolo
nevada
Italiano
nevicata
Tedesco
Schneefall.
niàdu , pps, agt: nibau,
niau Definizione
de niare; nau de logu, chi est carragiau de nie, chi est fridu che nie
Sinonimi e contrari
fiocadu
/
astragau,
fridu
Frasi
at niadu pagu, ocannu
2.
in montes est totu niadu ◊ sicomente fit nibau, sos amicos ant fatu botzas de nibe ◊ bido s'abba iscantada currendhe dae sas cristas niadas ◊ bentu fritu torresit, astraore, e sas serras niadas si fint bidas (P.Sulis)◊ daghi su logu est niau est perigulosu a s'orrúere
3.
callentadi, portas sos pes niaos coment'e duos cantos de astrau!◊ sa pitzinna giuchet sos càvanos nivatos de pódhine
Traduzioni
Francese
neigé,
enneigé
Inglese
snowed,
snow-clad
Spagnolo
nevado
Italiano
nevicato,
innevato
Tedesco
schneebedeckt,
verschneit.
nibichédhu , nm Definizione
nie, ma pagu, a pigighedhu, de pagu contu, o fintzes fine fine, a granighedhos piticos
Sinonimi e contrari
frochita 1,
nisotu,
pilissapilissa,
ranzola,
sarighedhu,
solloca
Traduzioni
Francese
neige fondue
Inglese
sleet
Spagnolo
aguanieve,
nevisca
Italiano
nevìschio
Tedesco
leichter Schneefall.
ranzòla , nf, nm: ranzolu 1 Definizione
frochighedha, nie a farinedhos, fine fine
Sinonimi e contrari
frochita 1,
grantzola*,
nisotu,
pilissapilissa,
randhinedhu,
sarighedhu,
solloca
Frasi
fit betendhe ranzola e abba a cadinos ◊ est faghindhe néula, bentu e nues de ranzola ◊ fit die mala de funadas de ranzola e de nie ◊ dogni ranzolu de nie chi che li falaiat subra li faghiat efetu mannu
Cognomi e Proverbi
prb:
Nostra Segnora de sa cincirriola o faghet bentu o faghet ranzola
Terminologia scientifica
tpm
Traduzioni
Francese
neige fondue
Inglese
sleet
Spagnolo
nevisca
Italiano
nevìschio
Tedesco
Schneeregen.
sòlla , nf Definizione
pigighedhu de cosa pitichedhedha e fine, mescamente de pódhine; froca comente calat a orrugos lados cantu s'unga / s. de pódhini = una de is partes prus fines de su pódhine; s. de nue = nuighedha bianca
Sinonimi e contrari
atiza,
cadassa,
crosta,
freadu,
itzolla,
muga,
pagiagoda,
tizola,
tògia*
/
abighíngiu,
arritzu 1,
brutura,
fioca,
grisu 1,
rena,
renza,
tadhàine
/
ispiàtzulu
2.
is paperis che solla si apatant in su pamentu (F.I.Congiu)
Cognomi e Proverbi
smb:
Solla
Traduzioni
Francese
grain,
fragment,
flocon de neige
Inglese
speck,
snowflake
Spagnolo
pizca,
copo de nieve
Italiano
brùscolo,
fiòcco di néve
Tedesco
Körnchen,
Schneeflocke.
tadhàine , nm Definizione
su nie comente calat de is nues a orrughedhos lados / leporedhas de t. = tàpiles de froca
Sinonimi e contrari
atògia,
fioca,
ispiàtzulu,
solla
2.
réndhias sont sas pàrpalas e a s'ischintidha bia de sa mirada rutu est su tadhàine de sa morte
Etimo
srdn.
Traduzioni
Francese
flocon de neige
Inglese
snowflake
Spagnolo
copo de nieve
Italiano
fiòcco di néve
Tedesco
Schneeflocke.