arrancàre , vrb Definizione
arrèschere in logu o in cosas arrasposas, a punta o chi portant ispina; aungare, iscràfere po papíngiu
Sinonimi e contrari
abbranchiare,
arranculare,
arrèghere,
arrèschere,
farrascare,
scarrafiai
| ctr.
irrancare
Frasi
mi est arrancadu cussu filuverru ispinosu e mi apo segadu sos pantalones ◊ dae tentu ca ti arrancat su rú
2.
malu su gatu, mi fit arranchendhe! ◊ sos pitzinnos, apustis de una paja de istrumpas, che ghirabant arrancaos e ispilurtzios
Etimo
ctl., spn.
arrancar
Traduzioni
Francese
rester pris,
s'accrocher
Inglese
to entangle
Spagnolo
enredarse,
engancharse
Italiano
impigliare
Tedesco
sich verfangen.
inciassàre , vrb Definizione
pònnere o abbarrare istrintu in mesu de duas cosas coment'e istrecandho
Sinonimi e contrari
aggafiare,
incasciae
2.
in sa ruta de su muru so restadu inciassadu tra duos cantones
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rester pris,
s'accrocher
Inglese
to get entangled
Spagnolo
enredarse,
engancharse
Italiano
rimanére impigliato
Tedesco
verfangen bleiben.
leàdu , pps: lebau,
liadu Definizione
de leare / leadu a binu = imbriagu
Sinonimi e contrari
picau
/
bocau
/
comporadu,
furadu
| ctr.
lassadu,
torradu
Frasi
aiat leadu calchi colpu de aera essendhe a fora ◊ a finantzieri no l'ant leadu, no l'ant chérfidu
2.
za ses bene liadu!…◊ sas àrulas fint búidas, sos procos grassos leados! ◊ cust'isterzu lu zuto leadu male, mi est ruindhe!
Traduzioni
Francese
enlevé,
pris
Inglese
taken
Spagnolo
quitado
Italiano
tòlto,
préso
Tedesco
genommen.
picàu , pps, agt: pigau Definizione
de picai, picai 1, picai 2, picai 3, picare; chi est fatu totu a bicos, a puntighedhas / folla picada = cun sos oros totu a bicos, a puntas
Sinonimi e contrari
leadu
/
artziadu
/
picadu
| ctr.
torradu
/
faladu
2.
gei funt bèni pigaus, mairu e mulleri!…
Traduzioni
Francese
pris
Inglese
taken
Spagnolo
cogido
Italiano
préso
Tedesco
genommen.
téntu , pps, agt Definizione
de tènnere (fintzes de àere)
Sinonimi e contrari
ténnidu
/
àpidu
/
acapiau,
presu
/
abbruxau
/
contivizadu
/
arréschiu
| ctr.
iscapu
Modi di dire
csn:
t. a bula = chi portat sa boxi iscannia ca at pigau frius; t. a fune, a cadena = acapiau, aguantau a funi, a cadena; (andhare) a manu tenta = a manu pigada, s'unu cun sa manu aferrada a sa manu de s'àteru; fogu tentu = allutu, tenendi, fogu fuiu; dhu'èssere sa cosa a tenta = a meda
Frasi
sa tzerimónia de premiassione si est tenta s'àtera die ◊ de màchina gai deo no ndhe apo mai tentu ◊ Fulana at tentu fiza fémina ◊ apu fatu unu pensu, ca nanca mi fui cojada e apu tentu unu pipiu ◊ l'ant intzugliatu de non àere tentu fide a sa paràula data
2.
beniat a bidha cun d-un'ebba castanza bene tenta
3.
li so curtu ifatu ma no l'apo tentu
4.
sa bidha si fit alluta: ómines e animales aiant tentu che ascras de canna
5.
su tzilleraju fit tentu a sonnu canno non bi aiat ispatzu (A.Pau)◊ sichiat a tussire, sudoratu a mortógliu chin s'àlinu tentu in gangas ◊ fit bete cane fonnesu tentu a una catena ◊ ocanno dhue fut sa castagna a tenta!◊ ti lassu tres funis po dhu portai presoneri tentu!
Cognomi e Proverbi
prb:
mellus su tentu de su bentu
Traduzioni
Francese
eu,
possédé,
capturé,
brûlé,
pris
Inglese
had,
owned,
catched,
burnt,
taken root
Spagnolo
tenido,
tenido,
capturado,
quemado,
arraigado
Italiano
avuto,
posseduto,
catturato,
arso,
combusto,
attecchito
Tedesco
gehabt,
innegehabt,
gefangen,
verbrannt,
eingewurzelt.