intéstu , nm Definizione
títulu chi si ponet coment'e inditu, indiritzu, in cuménciu de un'iscritu
Frasi
dèu s'opúsculu dhu dédicu a Broi e in s'intestu nc'iscriu "Manna presuntzioni"! (Urru)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
en tête,
titre
Inglese
heading
Spagnolo
membrete
Italiano
intestazióne
Tedesco
Uberschrift.
isconcàda , nf: isconcata,
sconcada Definizione
cropu giau cun sa conca; decisione leada chentza istare pentzandhodhoe meda / dare isconcadas a boinu = iscúdere a conca bassa
Sinonimi e contrari
atumbada,
istumbada
/
aconcada,
acucada,
ancada,
ciancarronada,
isconchinada,
meleda
2.
no ia dépiu fàere custa isconcada, no mi fui dépiu pònnere cun custa gioventude! ◊ su piciochedhu fut timendho a dhu brigare po s'isconcada chi iat fatu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
coup de tête
Inglese
butt,
header
Spagnolo
cabezazo
Italiano
testata
Tedesco
Kopfstoß.
isconchinàre , vrb: sconchiai Definizione
mòvere sa conca po nàrrere chi una cosa no est deasi, chi unu no est de acórdiu, giare cropos cun sa conca
Sinonimi e contrari
isconchidare,
isconculare,
scorrociai,
tzilibbecare,
tzurumbecare
Frasi
sas betzighedhas si sunt cheghentanne, isconchinanne e a tremuledha
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
secouer la tête
Inglese
to shake one's head
Spagnolo
mover la cabeza
Italiano
scrollare il capo
Tedesco
den Kopf schütteln.
iscónchinu , nm: iscónchiu Definizione
móvia de sa conca a cropu, mescamente candho unu no est de acórdiu cun su chi est intendhendho
Sinonimi e contrari
conchinada,
isconchinada,
isconchizada,
isconchizu,
sconchiada
Frasi
cudhu andai pistabista, feriveri, arrósciu oi de custus, cras de cudhus, a iscónchius, a murrúngius ◊ candho dhi narant cosa istat a iscónchios de conca ma no arrespondhet
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
désapprobation d'un signe de tête
Inglese
headshake to dissent
Spagnolo
negación con la cabeza
Italiano
mòssa del capo per dissènso
Tedesco
mit dem Kopf ablehnen.
lúrbe , nm Definizione
persona lègia e mala de fàere a tímere
Traduzioni
Francese
tête de bagnard,
individu louche
Inglese
mug
Spagnolo
persona fea y mala
Italiano
cèffo,
uòmo di aspètto brutto
Tedesco
Gauner.
mortuniédhu 1 , nm Definizione
nada cun custu númene ca su frutu assimbígiat a una conca de mortu, est erba de sa matessi genia de sa buca de cane o de leone
Terminologia scientifica
rba, Misopates orontium
Traduzioni
Francese
tête de mort
Inglese
anthirrinum
Spagnolo
boca de dragón
Italiano
gallinàccio,
gallinèlla
Tedesco
eine Gartenlöwenmaulsorte.
pécus , nm: pegus Definizione
css. animale mannu de petza (baca, brebè, cuadhu, e totu deosi); nau in cobertantza, una calesiògiat persona, nau unu pagu a disprétziu, bolendho nàrrere ca no est tanti persona bona, e si narat fintzes de bobboi (unu pagu a brulla, po erríere)/ min. peghitu, pegugedhu; pegos cuncordos = animalis, bòis, chi si addatant unu a s'àteru e fait a dhus giúngiri impari
Sinonimi e contrari
animabi,
fiadu
/
pècore
Frasi
cussos sunt pegos de mola! ◊ po no perdi unu pegus cantu no as girau!◊ de pegos bonos formadu at masones ◊ medas colant in cussu locu chin pecos mustrencos ◊ sos pacos pecos chi mi sunt restaos timo chi nche los giuca a bochidorju ◊ non pongas cani a dogna pegus! ◊ tenit centu pegus de brebeis
2.
bellu pegus, cussu cristianu, mih!
Etimo
ltn.
pecus
Traduzioni
Francese
pièce,
tête
Inglese
animal
Spagnolo
res,
cabeza de ganado
Italiano
capo di bestiame
Tedesco
Stück Vieh.
scerbedhài , vrb: igerbedhare*,
sciorbedhai Definizione
segare, bogare, pistare is crebedhos, sa conca, fintzes in su sensu de bochíere; pigare a conca, a crebedhos, su si pigare pentzamentu mannu o meda po calecuna cosa
Sinonimi e contrari
ischerbicare,
ispistidhai
/
irmedhighinare
Frasi
si dh'incòciu, cussu molenti dhu tzucu a puntara de pei, dhu sfiguru, dhu sciorbedhu!
2.
custu est trabballu chi sciorbedhat ◊ no s'eus a sciorbedhai mera: si est mascu dhi poneus su nòmini de ajaju
Traduzioni
Francese
casser la tête
Inglese
to smash one's head
Spagnolo
abrir la cabeza,
devanarse los sesos
Italiano
pestare,
rómpere la tèsta
Tedesco
schlagen,
jdm. den Kopf einschlagen.
sconcorràda , nf Definizione
su sconcorrai; cropu, atumbada de conca a calecunu logu, ma fintzes cropu giau a conca / s. de tronu = tronada, iscratzada, tzacarrada de tronu; s. de prantu = imbucada a prànghere
Sinonimi e contrari
sconcorru,
scorrociada
/
iscaputzone,
istuturrone
Frasi
apu tentu una sconcorrada in su corru ’e su portellitu de magasinu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
coup de tête
Inglese
butt (head)
Spagnolo
cabezazo
Italiano
capata
Tedesco
Stoß mit dem Kopf.
sútu , pps, agt Definizione
de sui, súere; nau de animale, chi dh'ant sutu
Sinonimi e contrari
surtu 1
Frasi
finas s'úrtimu sàmbene si l'ant sutu! ◊ eus tentu poetas, nàscius de mammas chi issas puru ant sutu su lati de is venas prenas de poesia
2.
pòbera animaledha, est crebendhe in titas ca est ora meda chentza suta
Etimo
ltn.
suctus
Traduzioni
Francese
tété
Inglese
sucked
Spagnolo
mamado
Italiano
poppato
Tedesco
gesaugt.
tastèra , nf: testera Definizione
sa parte de pitzu o prus in artu, de conca, de una css. cosa; cora latanti, su surcu chi in is terras aradas arregollet s'abba de mesu e dha portat a sa cora maista; parte de su frenu de su cuadhu / sa t. de sa nassa = messalzu
Sinonimi e contrari
cabiciana
Frasi
sa testera de su letu
Etimo
spn.
testera
Traduzioni
Francese
chevet,
tête
Inglese
head
Spagnolo
cabeza,
cabecera
Italiano
testata
Tedesco
Kopfteil.
testàli , nm Definizione
parte de pitzu, punta de calecuna cosa coment'e chi siat sa parte de sa conca
Traduzioni
Francese
chevet,
tête
Inglese
head
Spagnolo
cabeza,
cabecera
Italiano
testata
Tedesco
Kopfteil.
titillonàxu , nm Definizione
una genia de pigione
Sinonimi e contrari
capocinu
Terminologia scientifica
pzn, oxyura leucocephala
Traduzioni
Francese
érismature à tête blanche
Inglese
white-headed duck
Spagnolo
malvasía
Italiano
gòbbo rugginóso
Tedesco
Ruderente.
tzurumbecàre , vrb Definizione
èssere cun sa conca a tontonadas, lassare orrúere sa conca dormindhosi cicios, tènnere sonnu meda de no poderare sa conca firma
Sinonimi e contrari
abbiocare,
sconchiai,
sconcoinai,
tzilibbecare,
tzinghirinare,
tzumbecare
Frasi
si tzurumbeco subra su piatu diventat sónniu finas su ricatu ◊ bae e corcadiche, chi ses tzurumbechendhe!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
hochement de tête à cause du sommeil
Inglese
to lose one's head balance for the sleep
Spagnolo
cabecear
Italiano
tracollare della tèsta per il sónno
Tedesco
Kippen des Kopfes aus Schlaf.