atraessàre , vrb: atraissare, atravessai, atressai, atrevessai, traessai* Definizione passare in d-unu logu andhandho de una parte a s’àtera, passandho in mesu; istare in giru; agatare po cumbinatzione o bènnere a betu, acanta; atressai si narat fintzes po cuncordare, fàere o pònnere bene una cosa; fàere unu terrenu (in costera) a traessas, a muros a istúturu Sinonimi e contrari aggrucare, atravigare, atreminare, atruessai, ruciare / atobiai, capitare, cumbinare Modi di dire csn: ite atraessas? = a ue ses andhendhe?; fai sa cosa candu atressat = candho capitat, si cumbinat de la poder fàghere Frasi lugosos siant sos caminos chi atraessant! ◊ pro bídere sa chi addoro dia atraessare su mundhu ◊ sa bidha est atraessata dae s'istradone 2. caminanne faghiat atintzione po no dhi atraessare in mesu de pes pículos de taulitas ◊ cussu cani, si mi atressat, nc'istupat a lestru! ◊ mi est atressau de biri su predi ◊ iscàvuant sa cosa aundi dhus atressat ◊ mi fiat atressau e m'iat nau de andai ◊ a su primu chi mi atressat arropu! ◊ fai chi is dimónius no si atressint ni in terra e ni in mari!◊ candu dhoi est su diàulu atressau, axiu tenis de fai atentzioni!… 3. pintas rosas de aici bèni atressadas chi ispantas 4. s'ortu, ca est in palinzu, l'amus totu atraessadu pro bi fàghere iscras Traduzioni Francese traverser, parcourir Inglese to run through Spagnolo atravesar Italiano attraversare, percórrere Tedesco überqueren, durchqueren.

giampàre, giampiàre , vrb: ciumpare, gimpare, giompai, giompare, giumpai, giumpare, zampare Definizione passare a brínchidu, brinchidare po passare de una parte a s'àtera de una cosa (erriu, camminu o àteru), passare de una parte a s'àtera; si narat fintzes in su sensu de trampare, cullonare / giàmpiami su logu! = baidindi!, a fora de inoghe! Sinonimi e contrari passae / sartai / ingannai Frasi marranu chi gimpes su giannile meu! ◊ so prontu a giumpare a pes seguros su badu de custu tempus (G.Fiori)◊ giompare sos rios candho sunt prenos de abba est una bella proa! ◊ che so passadu inoghe andhendhe atesu a giampare su mare a Continente (Sale)◊ a maridu meu giumpendhe a cadhu a còscia in d-unu riu si lu pigeit s'undha 2. su pisci de Santa Illa, dhu bendu a ispignarura, friscu, ancora giumpendi 3. bae ca tue a mie no mi giampas! Traduzioni Francese traverser, guéer, franchir Inglese to cross, to ford Spagnolo atravesar, vadear Italiano attraversare, guadare, valicare Tedesco überschreiten, durchwaten, übersteigen (verbo inseparabile).

ruciàre , vrb: orrucrare, rucrare, rugare, rugiare, rugrare, ruxare Definizione segare, fàere a orrugos; passare in mesu de unu logu, agiummai coment'e ispartzindhodhu in duos orrugos; imbistire a màchina a unu o ccn. cosa / rugare s'arresionu, s'argumentu = segare in curtzu su chistionu, lassare su chistionu a mes'incumentu, a rugos, chentza agabbadu Sinonimi e contrari arrogai, atraessare, istruncai, secare / ingruxai / imbestire 1 | ctr. annànghere Frasi s'istrada noa at rugadu su cumonale in duos ◊ custa linna cheret rugada ca est longa ◊ sa sorte ti at rujadu sos passos de sa vida ◊ no mi tratenzo e rugo s'argumentu 2. sas camineras rúciant zassos ruvosos ◊ no che rughes in mesu de su semenadu: cola a un'oru! ◊ chin custu viazu rucramus su mare ◊ che raxu at ruxadu rios, tancas, bidhas, serras ◊ in su caminu mi apunto pensamentosu candho mi ruxas ainnanti, pitzinna 3. sa cane l'at ruxada una màchina ◊ frànghedi a un'ala no ti rughent sas màchinas! Etimo ltn. cruc(u)lare Traduzioni Francese rompre, casser, traverser, heurter Inglese to break, to cross, to run into Spagnolo partir, cruzar, atropellar Italiano spezzare, attraversare, investire Tedesco brechen, durchqueren, überfahren.

traessài , vrb: atraessare, traessare, traversai, traversare, travessai, travessare, tressai, tressare Definizione passare a istúturu, passare in d-unu logu o in d-una cosa andhandho de una bandha a s'àtera, passare in mesu, istare in giru, pònnere in mesu fintzes a istrobbu, a intzegu; acapiare, passare lobos de cosa po acapiare Sinonimi e contrari aggrucare, atravigare, atreminare, atruessai, ruciare, tressiri / atrociai, liai, prèndhere Frasi un'istella che coa de fogu traessat s'aera ◊ traessendhe unu frúmene ch'est rutu su ponte ◊ fustei no si tressit in mesu! ◊ de candu ses tressendudí in mesu de peis!…◊ candu si dhui tressat su diàulu isciúsciat totu ◊ acanta de s'arriu si est tressau unu e si ndi est atzicada 2. portat truncus tressaus cun funis e filu de ferru ◊ po guvernai nci bolit fortza e coru firmu ca est genti mala a tressai ◊ ti bollu tressai in su tzugu una cannaca Etimo ltn. tra(n)sversare Traduzioni Francese traverser, parcourir Inglese to run through Spagnolo cruzar, recurrir Italiano attraversare, percórrere Tedesco durchlaufen.

zampàre , vrb: ciumpare, giampare*, zumpare Definizione passare de una parte a s'àtera de ccn. cosa, de ccn. logu (segundhu ite si giumpat, passare a brínchidu in pitzu), passare de una chistione a un'àtera diferente, fintzes fàere prus de unu tanti (de cosa, de trebballu) Sinonimi e contrari passae, sartai Modi di dire csn: z. unu riu, unu fossu, unu muru, unu truncu, su giannile, su mare; e zàmpadi!… (nadu a marrania) = arguai a tie chi ti moas a perunu logu! Frasi dhos ant bistos candu funt zampandhe in su frúmmene ◊ sa conca mia no che fit prus in logu nostru: aiat zumpadu su mare ◊ si fit istadu ómine de cabbale no aiat zumpadu su zannile meu, pro su chi mi at fatu 2. che a isse zampeis is chent'annos! Traduzioni Francese traverser, franchir Inglese to cross, to ford Spagnolo atravesar, cruzar, vadear Italiano varcare, attraversare, guadare Tedesco überschreiten, durchwaten.

«« Cerca di nuovo