atacài , vrb: atacare, atzacare Definizione pònnere duas cosas impare a manera de pàrrere totuna, de andhare o abbarrare impare s'una cun s'àtera (e fintzes abbarrare, istare che apicigau, nau de ccn.); giare a pitzu, betare manu a ccn. o a una cosa; cumenciare o pigare a fàere una faina Sinonimi e contrari acollegai, afisciai, afraighinare, apicigai, apodhai, arbiare / acometare, assaltizare, atracae, colpire / apilicare / comentzari, temperare | ctr. ispitzigare / sessare Modi di dire csn: atacai certus, pletu = atacare a brigare, andhare in lite; atacàresi (nadu de ccn.) = imbucai a chistionai sentza de si ndi pòdiri iscabbulli Frasi cussa colla atacat fintzas bidru ◊ si atacat bene no ispítzigat prus ◊ sa edra si ch'est atacada a su muru ◊ su fillu si fut atacau in domu fintzas e chi no fut arribbau su para (F.Marcialis)◊ como mi ataco innoje: cummente passat mi nce tzaco apitzu e mi dha papo! 2. sos atacaos abbarrant chimbe e ses dies chin su tússiu ◊ a cussa fémina dh'enta atacara e furara ndi dh'enta s'oraria ◊ custas dies so atacadu a bula 3. e atacat a pròere, a frocare, a brigare, a cantare!… no sessaiat prus ◊ apustis de sa cursa de sos molentes atzacaiaus sos ballos ◊ atachiant a cúmeros, cussos molentes!…◊ candho si atacat a chistionare cussu no faghet prus a si l'ispitzigare! Etimo itl. Traduzioni Francese accrocher, coller, commencer, attaquer Inglese to assail Spagnolo pegar, atacar Italiano attaccare, investire Tedesco befestigen, überschütten.

carrabbusài , vrb: carrabbuzai Definizione lòmpere de mala manera a unu, pònnere is manos a pitzu, betare a terra Sinonimi e contrari abbrancai, acafai, aciapai, afarcai, afarrancae, aferrai, aggafai, aggarrai, carrabbugliai, crazugai, tènnere Frasi carrabbusau siast! ◊ passànt de is fuedhus a is cropus: si carrabbusànt, s'iscarenànt, si mussiànt ◊ me in su nuraxi dhoi fiant is cortilis, chi serbiant po óminis, animalis e fintzas po carrabbusai is inimigus Etimo srd. Traduzioni Francese attaquer, assaillir Inglese to attack Spagnolo agredir, acometer Italiano investire, attaccare Tedesco anstoßen.

fincài, fincàre , vrb: frincare Definizione lassare, giare o pònnere dinare o àteru po calecuna ispesa, fintzes po unu tanti de dinare etotu de ndhe bogare in prus (agéntzia o créciu) Sinonimi e contrari finantziare Etimo ctl., spn. fincar Traduzioni Francese investir, hypothéquer Inglese to invest, to mortgage Spagnolo invertir, hipotecar Italiano investire, ipotecare Tedesco investieren, anlegen, mit einer Hypothek belasten.

imbestíre 1, imbestíri , vrb: imbistiri Definizione andhare e acropare a pitzu de un’àteru o de calecuna cosa cun fortza (fintzes apostadamente); fàere fortza a cara a denanti, andhare coment’e ispinghendho; cricare acotzos po otènnere praxeres; ammesturare; rfl., su si fichire in chistiones angenas, in cosas chi no interessant Sinonimi e contrari assaltizare, carrabbusai, incarrazare, ruciare / ispígnere, punnare / sfustigonai / ammasturai Frasi su cadhu rude ponet in apretu e imbestit cun foga de leone (S.Casu)◊ isalenat, imbestit, andhat, iscudritzat, frenédigat, incorrat ◊ una màchina dh'at imbistia e iscavuada a terra 2. imbestendhe caminu caminu, allos a fronte de unu rizolu esciadu: imbucant e si che los pijat su riu! 3. su frammentu s'iscàgliat in s'abba, s'imbestit a sa símbula e si lassat agedai ◊ tue no t'imbestas in custas cosas! Etimo ctl., spn. envestir, embestir Traduzioni Francese heurter, assaillir Inglese to assail Spagnolo atropellar, atacar Italiano investire, assalire Tedesco überschütten.

incarrazàre , vrb Definizione iscúdere o andhare cun fuliesa a subra de s'àteru o de calecuna cosa; carragiare puru Sinonimi e contrari assaltizare, carrabbusai, imbestire, ruciare / incarralzare Frasi cun sos cadhos sunt faghinne atintzione pro no incarrazare a nemos colanne in sas carrelas ◊ po sorte no at passadu màchina, sinono dh'iat incarrazadu! Etimo srd. Traduzioni Francese heurter, tamponner Inglese to run into Spagnolo atropellar Italiano investire Tedesco anfahren.

investíre , vrb Definizione impreare su dinare o capitales in afares, po fàere afares, produire e bèndhere cosas o fintzes servítzios Sinonimi e contrari fincai Traduzioni Francese investir Inglese to invest Spagnolo invertir Italiano investire Tedesco anlegen.

ruciàre , vrb: orrucrare, rucrare, rugare, rugiare, rugrare, ruxare Definizione segare, fàere a orrugos; passare in mesu de unu logu, agiummai coment'e ispartzindhodhu in duos orrugos; imbistire a màchina a unu o ccn. cosa / rugare s'arresionu, s'argumentu = segare in curtzu su chistionu, lassare su chistionu a mes'incumentu, a rugos, chentza agabbadu Sinonimi e contrari arrogai, atraessare, istruncai, secare / ingruxai / imbestire 1 | ctr. annànghere Frasi s'istrada noa at rugadu su cumonale in duos ◊ custa linna cheret rugada ca est longa ◊ sa sorte ti at rujadu sos passos de sa vida ◊ no mi tratenzo e rugo s'argumentu 2. sas camineras rúciant zassos ruvosos ◊ no che rughes in mesu de su semenadu: cola a un'oru! ◊ chin custu viazu rucramus su mare ◊ che raxu at ruxadu rios, tancas, bidhas, serras ◊ in su caminu mi apunto pensamentosu candho mi ruxas ainnanti, pitzinna 3. sa cane l'at ruxada una màchina ◊ frànghedi a un'ala no ti rughent sas màchinas! Etimo ltn. cruc(u)lare Traduzioni Francese rompre, casser, traverser, heurter Inglese to break, to cross, to run into Spagnolo partir, cruzar, atropellar Italiano spezzare, attraversare, investire Tedesco brechen, durchqueren, überfahren.

«« Cerca di nuovo