acometàre , vrb: acumetare Definizione afracare o atacare a unu, a calecuna cosa, de mala manera coment'e gherrandho po si ndhe fàere mere, pigare cun coràgiu fintzes una dificurtade Sinonimi e contrari aggreghestare, assaltizare, assitiai, atacai, segudare / asutai Frasi pro amore tuo apo secadu sas predas e acumetadu s'àrvore de sa morte 2. cussu est unu pitzinnu tropu bonu pro acometare sa bida militare, no est che a tie amantiosu de sas armas! (L.Pusceddu) Etimo spn. Traduzioni Francese attaquer, assaillir Inglese to assail Spagnolo acometer Italiano assediare, assaltare Tedesco belagern, angreifen.

aggripiài, aggripiàre , vrb Definizione aferrare cun is ungas comente faent unos cantu pigiones, furare, leare sa cosa angena cun sa fortza; su si mantènnere o aferrare a calecuna cosa Sinonimi e contrari abbrancai, acafai, afarcai, afarrancae, aggarrai, isculpire / aferrai, aggantzare 2. disisperau, iat circau de s'aggripiai a cancuna cosa, a un'iscusa, a una pregunta chi no connosciat e istentàt a dhu sorighí Etimo ctl. agripar Traduzioni Francese agripper, attaquer Inglese to assail, to grab Spagnolo agarrar Italiano ghermire, aggredire Tedesco mit den Krallen fassen, überfallen.

alliàre , vrb Definizione abbarrare o istare aifatu de unu po ndhe dhi pigare sa cosa, o fintzes po fàere male, istrobbare / a. unu dolore = sucai unu mali, torrare a mòvere e sentire unu dolore abbrandhau Sinonimi e contrari alligare, infestare Modi di dire csn: si li sunt alliados sos canes, sos puzones, s'espe, sa zustíssia, sos furones, su sonnu, su fàmine, sa mandronia Frasi mi fato interrogare e su professore si mi alliat che pudhu padovanu! ◊ boghendhe mele mi est alliada s'abe e mi at puntu ◊ mi est alliada sa zente comente at bidu chi zughia cosa bona ◊ cudhu si m'est alliadu e postu mi at cantone ◊ sa cosa frita mi alliat su dolore de dentes ◊ mi est alliadu su refriu ◊ sa zente si li alliat abboghinèndheli s'impróveru Etimo srd. Traduzioni Francese assaillir, attaquer Inglese to assail Spagnolo acosar, molestar Italiano assalire, molestare Tedesco überfallen, belästigen.

assaltizàre , vrb: assartillai, assartizare, sartillai Definizione giare a pitzu, lòmpere a unu po ndhe dhi furare sa cosa cun sa fortza Sinonimi e contrari acometare, assachitzare, assaltiare, atacai, incipire, salteare Frasi una surra de canàllia at assartillau cussu sant'ómini e dh'at lassau mesu mortu ◊ margiani is prus notis malas bandat a assartillai Etimo ctl. assaltejar Traduzioni Francese attaquer, assaillir Inglese to assail Spagnolo asaltar Italiano assaltare Tedesco angreifen.

atacài , vrb: atacare, atzacare Definizione pònnere duas cosas impare a manera de pàrrere totuna, de andhare o abbarrare impare s'una cun s'àtera (e fintzes abbarrare, istare che apicigau, nau de ccn.); giare a pitzu, betare manu a ccn. o a una cosa; cumenciare o pigare a fàere una faina Sinonimi e contrari acollegai, afisciai, afraighinare, apicigai, apodhai, arbiare / acometare, assaltizare, atracae, colpire / apilicare / comentzari, temperare | ctr. ispitzigare / sessare Modi di dire csn: atacai certus, pletu = atacare a brigare, andhare in lite; atacàresi (nadu de ccn.) = imbucai a chistionai sentza de si ndi pòdiri iscabbulli Frasi cussa colla atacat fintzas bidru ◊ si atacat bene no ispítzigat prus ◊ sa edra si ch'est atacada a su muru ◊ su fillu si fut atacau in domu fintzas e chi no fut arribbau su para (F.Marcialis)◊ como mi ataco innoje: cummente passat mi nce tzaco apitzu e mi dha papo! 2. sos atacaos abbarrant chimbe e ses dies chin su tússiu ◊ a cussa fémina dh'enta atacara e furara ndi dh'enta s'oraria ◊ custas dies so atacadu a bula 3. e atacat a pròere, a frocare, a brigare, a cantare!… no sessaiat prus ◊ apustis de sa cursa de sos molentes atzacaiaus sos ballos ◊ atachiant a cúmeros, cussos molentes!…◊ candho si atacat a chistionare cussu no faghet prus a si l'ispitzigare! Etimo itl. Traduzioni Francese accrocher, coller, commencer, attaquer Inglese to assail Spagnolo pegar, atacar Italiano attaccare, investire Tedesco befestigen, überschütten.

atracàe, atracài , vrb Definizione sodigare, giare a pitzu, betare manos a unu a trampa candho no si dh’ibertat Sinonimi e contrari atacai, atrapare 1 Frasi a cussa fémina dh'enta atracada in tali logu e furau ndi dh'enta s'oraria ◊ peronòspera e pesta niedha funt atracandu sa sarmenta, e àteras pestas prus malas funt atracandu sa limba nostra! (G.C.Mameli) Traduzioni Francese attaquer, surprendre qqn. par la ruse Inglese to catch by fraud Spagnolo atracar Italiano assalire, sorprèndere con inganno Tedesco überfallen, erwischen.

carrabbugliài, carrabbulliài , vrb: acarrabbullai Definizione lòmpere de mala manera a unu, a una cosa, cracare, iscúdere, gherrare Sinonimi e contrari barriare, carrabbusai, crazugai Frasi candu su noti abarramu a s'orbetu mi carrabbugliàt su sintzu ◊ gei ses afrodhocu: ita ti ant, carrabbulliau is gatus? ◊ un'ómini at carrabbulliau una picioca, aprofitendisindi Traduzioni Francese attaquer Inglese to assail Spagnolo asaltar Italiano assalire Tedesco angreifen.

carrabbusài , vrb: carrabbuzai Definizione lòmpere de mala manera a unu, pònnere is manos a pitzu, betare a terra Sinonimi e contrari abbrancai, acafai, aciapai, afarcai, afarrancae, aferrai, aggafai, aggarrai, carrabbugliai, crazugai, tènnere Frasi carrabbusau siast! ◊ passànt de is fuedhus a is cropus: si carrabbusànt, s'iscarenànt, si mussiànt ◊ me in su nuraxi dhoi fiant is cortilis, chi serbiant po óminis, animalis e fintzas po carrabbusai is inimigus Etimo srd. Traduzioni Francese attaquer, assaillir Inglese to attack Spagnolo agredir, acometer Italiano investire, attaccare Tedesco anstoßen.

còmprere , vrb: ciòmpere*, cròmpere, lòmpere Definizione nau de cosas chi si movent (e fintzes de tempus), arribbare a ue tocat, a su logu chi si depet andhare; nau de cosas chi creschent, agabbare s’isvilupu, arribbare a puntu de èssere bonas a papare, a còere, de pòdere serbire; giare a pitzu a unu o a calecuna cosa a iscúdere, a furare, a papare e àteru Sinonimi e contrari assuprire / abbasolare, abberare, achiare, ammadurae, crompire, ingranire / acometare, assacheare, assachitzare, atacai Frasi apustis de tantas dies crompet a Castedhu ◊ su mere crompiat a s’ispessada a compudare su messonzu ◊ so andhadu a l'abbisitare, ma paris chi so crómpidu a inie apo agatau sas portas serradas 3. est ca ses tue, ma si mi lu aiat nau un'anzenu li fia crómpiu a lu bocare fora! ◊ lestros e prestos li suprint e li crompent a corfos de ramu! ◊ no lis crompas a pitzu e no lis punciurres gherra! Traduzioni Francese arriver, mûrir, attaquer Inglese to arrive, to ripe, to assail Spagnolo llegar, madurar, asaltar Italiano arrivare, maturare, assalire Tedesco ankommen, reifen, angreifen.

giòmpere , vrb: ciòmpere*, lòmpere, zòmpere Definizione arribbare a unu certu puntu, a su puntu giustu, nau siat po tretu e siat po frutos, po tempus; betare farrancas a unu po dhu iscúdere, o a una cosa po ndhe dha pigare, po si dha papare Sinonimi e contrari abberare, arribbai, assuprire, còchere Modi di dire csn: giòmpere sos annos = fai is annus; giòmpere a s'intentu = lòmpiri a s'iscopu, averai unu disígiu Frasi si no giompo a sos primos onores no mi ndhe pigo annuzu! ◊ bidet su frutu ma no giompet mai a lu coglire ◊ pustis de tantu caminu giompeint a sa tanca ◊ su "Chi nono" de sa fémina li fit giómpidu che un'istuturrada ◊ gasi giompant a cras e chi si fichent! 2. agguanta fàmine finas a giòmpere sa figu! ◊ li mancat bator meses a giòmpere sos norant'annos ◊ giompeit sos istúdios e si fateit avocadu 3. miràdelu in sa rughe istrutu e feu, paret li siant giómpidas sas aes e no l'apant lassadu melmu intreu! (P.Casu)◊ mai li giompat bistrale a cuss'ílighe! ◊ muzere mia che ispiridada a tale vista s'est giómpida a pilos! Traduzioni Francese arriver, mûrir, attaquer Inglese to arrive, to ripen, to assail Spagnolo llegar, madurar, asaltar Italiano arrivare, maturare, assalire Tedesco erreichen, ankommen, reifen, angreifen.

«« Cerca di nuovo