alliàre , vrb Definizione abbarrare o istare aifatu de unu po ndhe dhi pigare sa cosa, o fintzes po fàere male, istrobbare / a. unu dolore = sucai unu mali, torrare a mòvere e sentire unu dolore abbrandhau Sinonimi e contrari alligare, infestare Modi di dire csn: si li sunt alliados sos canes, sos puzones, s'espe, sa zustíssia, sos furones, su sonnu, su fàmine, sa mandronia Frasi mi fato interrogare e su professore si mi alliat che pudhu padovanu! ◊ boghendhe mele mi est alliada s'abe e mi at puntu ◊ mi est alliada sa zente comente at bidu chi zughia cosa bona ◊ cudhu si m'est alliadu e postu mi at cantone ◊ sa cosa frita mi alliat su dolore de dentes ◊ mi est alliadu su refriu ◊ sa zente si li alliat abboghinèndheli s'impróveru Etimo srd. Traduzioni Francese assaillir, attaquer Inglese to assail Spagnolo acosar, molestar Italiano assalire, molestare Tedesco überfallen, belästigen.

assacheàre , vrb: assachiare Definizione lòmpere o betare sa manu a calecuna cosa, furandho, o a ccn. po dhi leare a furadura su chi portat o tenet Sinonimi e contrari assachitzare, sdorrobbai Frasi ammustrat nuraghes derrutos e tumbas assacheadas ◊ ant assachiadu su barracoco e no bi ndhe ant lassadu unu! ◊ l'ant assachiadu e furadu su bestiàmine ◊ sa sorte mi at assachiadu e lassadu a isténiu ◊ e nachi ti ant assachiadu sa domo?! Etimo spn. saquear Traduzioni Francese assaillir Inglese to assail Spagnolo asaltar Italiano assalire Tedesco überfallen.

atracàe, atracài , vrb Definizione sodigare, giare a pitzu, betare manos a unu a trampa candho no si dh’ibertat Sinonimi e contrari atacai, atrapare 1 Frasi a cussa fémina dh'enta atracada in tali logu e furau ndi dh'enta s'oraria ◊ peronòspera e pesta niedha funt atracandu sa sarmenta, e àteras pestas prus malas funt atracandu sa limba nostra! (G.C.Mameli) Traduzioni Francese attaquer, surprendre qqn. par la ruse Inglese to catch by fraud Spagnolo atracar Italiano assalire, sorprèndere con inganno Tedesco überfallen, erwischen.

carrabbugliài, carrabbulliài , vrb: acarrabbullai Definizione lòmpere de mala manera a unu, a una cosa, cracare, iscúdere, gherrare Sinonimi e contrari barriare, carrabbusai, crazugai Frasi candu su noti abarramu a s'orbetu mi carrabbugliàt su sintzu ◊ gei ses afrodhocu: ita ti ant, carrabbulliau is gatus? ◊ un'ómini at carrabbulliau una picioca, aprofitendisindi Traduzioni Francese attaquer Inglese to assail Spagnolo asaltar Italiano assalire Tedesco angreifen.

còmprere , vrb: ciòmpere*, cròmpere, lòmpere Definizione nau de cosas chi si movent (e fintzes de tempus), arribbare a ue tocat, a su logu chi si depet andhare; nau de cosas chi creschent, agabbare s’isvilupu, arribbare a puntu de èssere bonas a papare, a còere, de pòdere serbire; giare a pitzu a unu o a calecuna cosa a iscúdere, a furare, a papare e àteru Sinonimi e contrari assuprire / abbasolare, abberare, achiare, ammadurae, crompire, ingranire / acometare, assacheare, assachitzare, atacai Frasi apustis de tantas dies crompet a Castedhu ◊ su mere crompiat a s’ispessada a compudare su messonzu ◊ so andhadu a l'abbisitare, ma paris chi so crómpidu a inie apo agatau sas portas serradas 3. est ca ses tue, ma si mi lu aiat nau un'anzenu li fia crómpiu a lu bocare fora! ◊ lestros e prestos li suprint e li crompent a corfos de ramu! ◊ no lis crompas a pitzu e no lis punciurres gherra! Traduzioni Francese arriver, mûrir, attaquer Inglese to arrive, to ripe, to assail Spagnolo llegar, madurar, asaltar Italiano arrivare, maturare, assalire Tedesco ankommen, reifen, angreifen.

giòmpere , vrb: ciòmpere*, lòmpere, zòmpere Definizione arribbare a unu certu puntu, a su puntu giustu, nau siat po tretu e siat po frutos, po tempus; betare farrancas a unu po dhu iscúdere, o a una cosa po ndhe dha pigare, po si dha papare Sinonimi e contrari abberare, arribbai, assuprire, còchere Modi di dire csn: giòmpere sos annos = fai is annus; giòmpere a s'intentu = lòmpiri a s'iscopu, averai unu disígiu Frasi si no giompo a sos primos onores no mi ndhe pigo annuzu! ◊ bidet su frutu ma no giompet mai a lu coglire ◊ pustis de tantu caminu giompeint a sa tanca ◊ su "Chi nono" de sa fémina li fit giómpidu che un'istuturrada ◊ gasi giompant a cras e chi si fichent! 2. agguanta fàmine finas a giòmpere sa figu! ◊ li mancat bator meses a giòmpere sos norant'annos ◊ giompeit sos istúdios e si fateit avocadu 3. miràdelu in sa rughe istrutu e feu, paret li siant giómpidas sas aes e no l'apant lassadu melmu intreu! (P.Casu)◊ mai li giompat bistrale a cuss'ílighe! ◊ muzere mia che ispiridada a tale vista s'est giómpida a pilos! Traduzioni Francese arriver, mûrir, attaquer Inglese to arrive, to ripen, to assail Spagnolo llegar, madurar, asaltar Italiano arrivare, maturare, assalire Tedesco erreichen, ankommen, reifen, angreifen.

imbestíre 1, imbestíri , vrb: imbistiri Definizione andhare e acropare a pitzu de un’àteru o de calecuna cosa cun fortza (fintzes apostadamente); fàere fortza a cara a denanti, andhare coment’e ispinghendho; cricare acotzos po otènnere praxeres; ammesturare; rfl., su si fichire in chistiones angenas, in cosas chi no interessant Sinonimi e contrari assaltizare, carrabbusai, incarrazare, ruciare / ispígnere, punnare / sfustigonai / ammasturai Frasi su cadhu rude ponet in apretu e imbestit cun foga de leone (S.Casu)◊ isalenat, imbestit, andhat, iscudritzat, frenédigat, incorrat ◊ una màchina dh'at imbistia e iscavuada a terra 2. imbestendhe caminu caminu, allos a fronte de unu rizolu esciadu: imbucant e si che los pijat su riu! 3. su frammentu s'iscàgliat in s'abba, s'imbestit a sa símbula e si lassat agedai ◊ tue no t'imbestas in custas cosas! Etimo ctl., spn. envestir, embestir Traduzioni Francese heurter, assaillir Inglese to assail Spagnolo atropellar, atacar Italiano investire, assalire Tedesco überschütten.

«« Cerca di nuovo