cadínu , nm: carinu,
curinu Definizione
istrégiu mannu, artu e largu impreau fintzes po binnennare, pònnere abba e àteru; àtera genia de istrégiu prus mannu, fatu de canna isperrada intéssia o àteru cadinu po orrobba)/ min. cadinedhu
Sinonimi e contrari
gofa,
cavagna
/
lóssia,
paneri
Modi di dire
csn:
c. de arremustai = ispétzia de iscartedhu mannu chi serbit pro ndi bogai su mustu de is tinas candu est ancora cun sa binatza; c. de preta = lússia, isterzu mannu de canna intéssida a pònnere laore; c. de pannus = paneri; pisci ’e c. = chistiones o cosas personales, prus díligas; seguru che àcua in c. = seguru nudha; fai iscartedhu e c. = nàrrere, fàghere totu unu, dimandha e risposta, no chèrrere azudu; cadinu isfundau (nadu de unu) = chi no assutat mai, sempre faedhendhe
Frasi
at segadu su cadinu torrendhe dae s'abba ◊ unu cadinu de àxina podit pesai de binti a bintixincu chilus ◊ candu si binnennàt a carinus is portarois portànt totu su suci in sa camisa
2.
fit betendhe abba a cadinos ◊ custa cosa est segura che abba in cadinu…
3.
totu bollit fai issu, iscartedhu e cadinu! ◊ chini ti at nau nudha? totu ses fendi tui, iscartedhu e cadinu!
Cognomi e Proverbi
smb:
Cadinu
Terminologia scientifica
stz
Etimo
ltn.
catinus
Traduzioni
Francese
panière
Inglese
big basket
Spagnolo
cesta,
cestón
Italiano
cestóne
Tedesco
großer Korb.
caistèdha , nf, nm: canestredha,
canistedha,
canistedhu,
canistredha Definizione
de s'istrégiu de fenu (est fata de iscaria), est cussu a costaos bàscios e piticu (unos barantas centímetros de diàmetru) impreau a pònnere prus che àteru cosa de papare, fintzes in mesa (es. su pane)
Sinonimi e contrari
cherrighedha,
palinedha,
palini,
pobinu
Frasi
pone duos orzatos in sa caistedha ca immurzamus! ◊ pitzinnu minore ma, si li bocas canistedha, sa parte sua si la fachet che pessone manna! ◊ assupreint sas féminas a ndhe acabidare in cólvulas e canistredhas piatos, istelzos, pane e dulches restados
Terminologia scientifica
stz
Traduzioni
Francese
corbeille,
manne
Inglese
small basket
Spagnolo
panero
Italiano
canestrino
Tedesco
kleiner Korb.
caistédhu , nm: canistedhu 1,
cranistedhu,
canistredhu Definizione
su cherrigu, de s'istrégiu de fenu (est fatu de iscaria) est cussu a costaos bàscios (ma prus artos de cussos de sa canistedha) e prus mannu meda (largu mancari unu metro e prus de diàmetru); in calecunu logu dhu narant a sa canistedha (de matessi genia e bisura ma meda prus pitica)/ canistedhu de allàciu = istrexu de fenu a puntu longu
Sinonimi e contrari
banastra,
carrigu,
coladòrgia,
irgrandiola
Frasi
su pani si poniat in canistedhus e palinis e si lassàt axedai in callenti o imbussau ◊ dónnia chida is massajas prugànt e faiant sa farra in sedatzu e canistedhu ◊ tia Tatónia issunniat su trigu de maghinare, dhu lassàt a sicutare unu pagu e pois che dhu betàt in duos canistedhos
Terminologia scientifica
stz
Etimo
ltn.
canistellum
Traduzioni
Francese
grande corbeille
Inglese
wicker basket
Spagnolo
canasta,
harnero
Italiano
canèstra,
gròsso canèstro
Tedesco
großer Korb.
cavàgna , nf, nm: cavània,
cavànna,
cavànnia,
cavànniu,
gavagna Definizione
istrégiu mannu de càrrigu, a usu de cascita, no tanti artu, fatu a tiras longas de linna ladas e intéssias
Sinonimi e contrari
cofa
Frasi
de sa butega est essiu unu piciochedhu cun d-una cavagna de pani ◊ at pigau sa cavànnia po arregòlliri canciofa
Terminologia scientifica
stz
Traduzioni
Francese
panier,
grande corbeille
Inglese
shopping-bag,
big basket
Spagnolo
cesta
Italiano
spòrta,
gròssa césta
Tedesco
Korb.
còfa , nf: gofa Definizione
genia de istrégiu mannu tundhu e artu, totu apertu in pitzu, fatu cun pertighedhas fines téssias, o fintzes de canna, po portare pedra pitica, carrare frutuàriu e àteru
Sinonimi e contrari
iscofa 1
Frasi
in cussa ofelleria faiant su dinai a cofas ◊ cussa no est cosa de pigai a cofas: o ita est, giarra?! ◊ inchi ti ndi essit pigau una cofa de dimónius!
Terminologia scientifica
stz
Etimo
ctl.
cofa
Traduzioni
Francese
corbeille de vannerie
Inglese
wicker basket
Spagnolo
cesta,
canasta
Italiano
césta di vìmini
Tedesco
Weidenkorb.
coignólu , nm: coinzolu,
cuinzolu Definizione
genia de istrégiu mannitu fatu cun pertighedhas intéssias, de canna
Sinonimi e contrari
corbinzolu,
pischedha,
scartedha
Frasi
si at ammanitzadu su fusile, unu coinzolu cun binu, pane e casu, e ch'est essidu a catza ◊ su trigu l'at postu in su coinzolu ◊ at buscadu unu cuinzolu de figu
Terminologia scientifica
stz
Etimo
ltn.
cophinus
Traduzioni
Francese
panier,
corbeille
Inglese
basket
Spagnolo
cesto
Italiano
bùgnolo,
corbèllo,
cestino
Tedesco
kleiner Korb.
còlbe , nf: colve,
corbe,
corva,
corve,
cove,
crobe,
crobi Definizione
istrégiu mannu de fenu (iscaria) a costaos artos, téssiu cracu meda de no lassare passare mancu sa farra prus fine: po su prus pigat unos binti chimbe litros; a logos sa corve est istrégiu fatu a pertighedhas e canna isperrada / min. corvitu, crobedha, corvezola = zenia de córbula, crobadhedha / piciocus de crobi = pisedhos chi in Castedhu mandhaiant a sos cumandhos a batire o portare cosa a córbula
Sinonimi e contrari
cólvula
Frasi
est passada Fulana cun sa colbe de trigu ◊ ndhe calat sa corve dae cúcuru e lis faghet assazare de su chi zughiat ◊ leade sa cove a che pònnere custa cosa! ◊ at afacau sa pudha in d-una crobe po criare ◊ porto as corbes chin us erregalus de us isposos
Cognomi e Proverbi
smb:
Corbe, Corbedda, Crobe, Crobedda, Crobis
Terminologia scientifica
stz
Etimo
ltn.
corbe(m)
Traduzioni
Francese
panier
Inglese
large basket
Spagnolo
canasta
Italiano
còrba
Tedesco
Korb.
corvítu , nm Definizione
genia de colve pitichedha
Terminologia scientifica
stz
Traduzioni
Francese
panier
Inglese
basket
Spagnolo
cesta
Italiano
corbèllo
Tedesco
Korb.
cóvinu , nm Definizione
arretza po piscare ambidha, nassa fata cun pértiga
Terminologia scientifica
pscd
Etimo
ltn.
cophinus
Traduzioni
Francese
nasse pour pêcher l'anguille
Inglese
eel basket
Spagnolo
nasa para anguilas
Italiano
nassa per anguille
Tedesco
Aalreuse.
crobecàda , nf: crubecada Definizione
crobe, istrégiu de pramma o de fenu, cun covecu po pònnere o chistire pane, farra
Frasi
in sa crubecada allogu símbula grussa e frégula
Terminologia scientifica
stz
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
panier
Inglese
basket
Spagnolo
panera
Italiano
zana,
césta di fibre di palma
Tedesco
Korb aus Palmenfaser.
frossèlla , nf: fruscella,
frussella Definizione
istrégiu piticu fatu de tzinniga intéssia (como de plàstica) po dhue pònnere s’arrescotu friscu chi si piscat faendhodhu; s’arrescotu chi dhue cabet aintru; istregighedhu de terra
Sinonimi e contrari
frúscia,
piscedha
Frasi
at batiu una frossella de recotu pro si la rebbotarent ◊ nachi est andhadu a leare fruscellas de regotu
Terminologia scientifica
stz.
Traduzioni
Francese
faisselle
Inglese
small basket
Spagnolo
encella
Italiano
fiscèlla
Tedesco
Weidenkorb,
Handkorb.
irgrandiòla, irgrandizòla , nf Definizione
canistedhu mannu
Sinonimi e contrari
caistedhu,
ingrandhajola
Frasi
si poniat sa sedatzadorja intro de s'irgrandizola ◊ leàdebbos una cogone dae s'ingrandiola mia!
Terminologia scientifica
stz
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
corbeille
Inglese
wicker basket
Spagnolo
canasta
Italiano
canèstra
Tedesco
großer Korb.
ispòrta , nf: isportza,
sporta Definizione
istrégiu de giuncu, coment'e un'iscartedha allonghiada, fata po pigare su trigu semenandho o pònnere in su bruncu a is animales candho tréulant po no papare laore / avb. a s'isporta (cun isporta)= nau de pantalones, istrintos in is cambas, de su benugu a su cambúciu, adatos po chie ponet is cambales, cicit a cuadhu
Sinonimi e contrari
panalza
Frasi
si fit istada cosa de manicare ndhe aviat cenu chimbe o ses isportas ◊ de mongixedhas ndi bodhiaiaus a isportas prenas ◊ cussa est una piscinàrgia e un'isporta isfundhà!
2.
si unu si bestit in giancheta de billutu, gambales de corria e pantalones a s'isporta, est unu pastore
Terminologia scientifica
stz
Etimo
ltn.
sporta
Traduzioni
Francese
panier
Inglese
basket
Spagnolo
espuerta
Italiano
spòrta
Tedesco
Korb.
isportínu , nm: sportinu Definizione
genia de istrégiu tundhu e ladu a duos pígios apertos in mesu (po intrare in su fusu de sa prentza), fatu de crinu, fatu de crinu po pònnere s'olia mólia a dha prentzare / mata de i. (nadu de unu)= mataudhone, chi portat brenti manna
Sinonimi e contrari
iscartinu
Frasi
at cumintzau a carrare sos isportinos, los at prenaos e postos in sa supressa ◊ cada momentu umpriat una túrbia de abba budhia e la ghetabat a sos isportinos ◊ is isportinus si ponint unu apitzus de s'àteru intraus in su fusu de su bancu
2.
mata de isportinu chi no est àteru!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
scouffin
Inglese
big round basket
Spagnolo
capacho
Italiano
fìscolo
Tedesco
Beutel zum Auspressen der Oliven.
órriu 1 , nm: úrriu Definizione
cadinu de preta o tiras de canna, mannu meda, po pònnere laore chistiu / mannu cantu un'ó. = mannu meda
Sinonimi e contrari
cadinu,
granale,
lóscia
Frasi
su trigu est siguru in s'órriu ◊ annos de fadigas acolumant sos órrios de sos matimannos ◊ in nedhue bi at órriu seguru, sas incunzas sunt totu devastadas
Terminologia scientifica
stz
Traduzioni
Francese
gros panier cylindrique à provisions
Inglese
cylindrical basket of interlaced canes to keep grain
Spagnolo
hórreo
Italiano
granàio cilìndrico di canna intrecciata
Tedesco
Strohkorb für den Weizen
palinèdha , nf: pallinedha,
parinedha Definizione
min. de palina: de s'istrégiu ladu de fenu (est fatu de iscaria), est cussu piticu (unos baranta centímetros de diàmetru) e a costaos bàscios, prus largu in is oros
Sinonimi e contrari
caistedha
Frasi
Mariarosa at postu is cocòis e is modhitzosus in sa palinedha ◊ apicaus dhui at sedatzus po fai sa farra, parinedhas e crobedhas
Terminologia scientifica
stz
Traduzioni
Francese
petite corbeille
Inglese
small basket
Spagnolo
cesta pequeña
Italiano
canestrino
Tedesco
kleiner Korb.
panéri , nm Definizione
cadinu de pannus, istrégiu matucu cun su fundhu de pértigas e is costaos fatos cun tiras de canna isperrada intéssia, cosa chi a logos narant corve (nf.); in cobertantza, su culu / min. paneredhu
Sinonimi e contrari
pischedhu,
scartinna
/
colu 1,
ciapanarju
Frasi
sa fémina po bogare a lughe sos fizos si est inzeniada a fàere crobes e paneris de iscraleu, frorizaos un'ispantu
2.
dh'ant operau de murenas a paneri ◊ is piciochedhus si funt agataus currendi conca a bidha cun is peis atacaus a paneri, de sa timoria!
Terminologia scientifica
stz
Etimo
ctl.
paner
Traduzioni
Francese
panier
Inglese
basket
Spagnolo
cesta,
canasta
Italiano
panière
Tedesco
Korb.
paneríta , nf: parinita,
paronita Definizione
genia de paneri
Sinonimi e contrari
paneredhu
Frasi
iscurtzas, a munnedha cugudhadas, in dies caldas e in dies fritas, cun córvulas, cestinos, paneritas in Tàtari intrant a una trumada ◊ atzendhe sos pensamentos e arríbbalos in una paronita de seda (Z.Zazzu)
Terminologia scientifica
stz
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
corbeille,
panier
Inglese
small basket
Spagnolo
cesta
Italiano
cestèllo
Tedesco
kleiner Korb.
scartèdha , nf, nm: iscartedha,
scartedhu Definizione
genia de istrégiu (fatu cun pertighedhas intéssias e canna) chi de su fundhu faet andhandho (artzandho) e aperindhosi de prus in artu, in is oros / partes de su scartedhu: su fundhu, is costaos, s'asa (una o duas), is oros; min. scartedhedhu
Sinonimi e contrari
coignolu,
ispasa,
piscedha,
scartina
Frasi
sa scartedha est prena a cúcuru ◊ po fai is costas de su scartedhu imperant is tiras de canna isperrada ◊ no mi nd'ant giau e ndi seu torrau a scartedhu búidu
Cognomi e Proverbi
smb:
Scarteddu
Terminologia scientifica
stz
Traduzioni
Francese
panier
Inglese
basket
Spagnolo
cesta,
canasta
Italiano
césta,
panière
Tedesco
Korb.