cilindronàre , vrb Definizione
fàere s'oreri, istare in giru po nudha, chentza contu e chentza cabu
Sinonimi e contrari
acochinai,
bagamundai,
faghinerare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
paresser
Inglese
to idle (about)
Spagnolo
holgar,
callejear
Italiano
ozieggiare
Tedesco
müßig sein.
disabbútu , agt: disabudu Definizione
chi est chentza trebballu a fàere, chi no est faendho nudha de faina (nau de logu, chi est buidu, abbandhonau); chi at pérdiu s'abbitúdine a calecuna cosa; chi no est pentzandho o no atuat a sa cosa chi est faendho o chi dhi funt naendho / domo disabbuta = chi no b’istat neune, serrada, fintzas líchida, chentza trastes e ne àteru de su chi serbit mescamente a manigare
Sinonimi e contrari
disimperau,
disocupadu,
ibbàidu,
ibbautu,
irberzadu,
líchidu 1
/
disabesau,
disabesu
/
ammammalucadu,
ilfatziennadu,
isàbbitu,
isagherau
| ctr.
afainadu,
impreadu
Frasi
sos disabudos chene trabballu sunt medas ◊ a unu pastore che li aiant picau su bestiàmene pínnicu e gai fit restau disabudu ◊ tocat a tentare sos sartos prima chi los allugant, za bi ndhe at de zòbanos disabudos in chirca de zorronada ◊ est a cascos ca sa frente est disabuta!
2.
andhade a compidare sa dommo mea ca commo est disabbuta e che at a èssere ruendhe!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
sans travail,
désœuvré
Inglese
unemployed,
idle
Spagnolo
desempleado,
holgazán
Italiano
disoccupato,
sfaccendato
Tedesco
müßig.
ibbàidu , agt: irbàidu,
isbàidu Definizione
chi no est faendho nudha, no est serbendho, no est impreau trebballandho
Sinonimi e contrari
disocupadu,
irgaitzu,
isbaidu,
líchidu 1
| ctr.
afainadu,
afracoxau
Frasi
custa terra est isbàida ◊ chissai ite at a fàere po si campare, issu chi at bíviu sèmpere chentza fàere nudha, totu a s'ibbàida! (Deidda-Saderi)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
fainéant,
vacant,
inoccupé
Inglese
idle,
vacant
Spagnolo
gandul,
desempleado
Italiano
scioperato,
vacante
Tedesco
arbeitslos.
ifainàdu , pps, agt: ilfainadu,
irfaghinau,
irfainadu,
isfainadu,
isfainau,
sfainau Definizione
de ifainare; nau de ccn., chi est chentza fàere faina, chentza impreu; chi est in giru, a ue bolet andhare, a s’afaiu
Sinonimi e contrari
arreulau,
bacamundhu,
disabbutu,
faghineri,
ilfatziennadu,
mandronàciu,
perduleu,
praitzosu
/
disimperau,
sprainau
| ctr.
afainadu,
impitzadu
2.
custu manzanu fint in piata, sétidos in sa pedríscia de sos ilfainados ◊ l'incantat su ciaulellu de sa zente isfainada ◊ sa pisedhina s'istràviat fatendhe tzocare de su risu sos isfainados ◊ unos cantos irfainados si sunt acurtos apare e ant fatu bardana
3.
ifainadu, fit atraessendhe una tanca a candho che bidet unu pastore ◊ sos fizos sunt totu irfaghinaos che puzones de prédiche
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
inactif
Inglese
idle
Spagnolo
inactivo
Italiano
inoperóso
Tedesco
untätig.
irbaíu , pps, agt, nm: isbaidu Definizione
de irbaire; nau de ccn., chi no est faendho faina peruna; terrenu prantau a isca, a ortalítzia, e apustis lassadu pausare; nau fintzes in su sensu de isperditziau
Sinonimi e contrari
ibbàidu
/
ibbaidore
2.
in ortos isbaidos bi creschet s'ortiga ◊ una colada de zente irbaia bi est in totue ◊ arratza de zente, irbaios in piatza!
Traduzioni
Francese
inactif
Inglese
idle
Spagnolo
inactivo
Italiano
inoperóso
Tedesco
untätig.
irberzàdu , agt: irgherzau Definizione
nau de ccn., chi est chentza berza, chentza faina, chentza it'e fàere
Sinonimi e contrari
arreulau,
disabbutu,
disimperau,
disocupadu,
ibbàidu,
ibbautu,
irjannalau,
irverganzadu,
perduleu,
sfainau
| ctr.
impitzadu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
désœuvré,
inactif
Inglese
idle
Spagnolo
desocupado
Italiano
sfaccendato,
inoperóso
Tedesco
unbeschäftigt,
untätig.
mandròne, mandròni , agt, nm Definizione
chi o chie tenet pagu gana de trebballare, chi no est amantiosu de su trebballu, chi dhu tirat a ingurru, chi no trebballat
Sinonimi e contrari
abbaredhau,
chighineri,
chinisaju,
cojanesu,
fochilarju,
gradhiosu,
mandruxu
| ctr.
faineri,
marasadore,
trabagliadore,
trabagliante
Modi di dire
csn:
su viazu de su m. = càrrigu tropu mannu, e po cussu istrobbosu o assentau mali, po sa mandronia de no pigai sa cosa in prus bortas; mandroni che cani = mandrone mannu, meda, a s'úrtimu etzessu
Frasi
si sas muntagnas fint de macarrones e ite vida sa de sos mandrones!…(G.Zicconi Tanchis)◊ chirca tribàgliu, mandrone, chi est sa menzus meighina! ◊ in cussa famíglia is fillus funt managus e mandronis, dh'ant pigau paura a trabballai in su sartu! ◊ mandronedhu est… si aiat ischidu chie at inventadu su tribàgliu l'aiat mortu!◊ custu fut unu piciochedhu mandroni e abbetiosu, no agiudàt mai a nemus
Cognomi e Proverbi
prb:
su mandrone sa chijina si adorat
Terminologia scientifica
ntl
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
paresseux,
fainéant
Inglese
idle
Spagnolo
perezoso,
poltrón
Italiano
poltróne
Tedesco
müßig,
Müßiggänger,
Taugenichts.
tracàza , nf Definizione
chistionu a isciolóriu, chentza contu e chentza cabu
Sinonimi e contrari
iscantarúmene
Traduzioni
Francese
propos dénués de fondement
Inglese
long and idle talk
Spagnolo
parrafada,
discurso vano
Italiano
discórso lungo,
inùtile e sènza fondaménto
Tedesco
lange,
unnütze Rede.